ضایعات پوستی از جمله مشکلات پوستی هستند که به صورت زائده در رنگ و اشکال مختلف در سطح بدن دیده می شوند. این ضایعات بخشی از پوست می باشند که حاوی بافت اضافی و یا ظاهر غیر طبیعی در مقایسه با پوست اطراف خود هستند. برخی از این ضایعات، دارای بافت و برجستگی هستند و برخی دیگر جزء ضایعات پیگمانته پوستی محسوب می شوند. بدن شما حاوی رنگدانه ای (پیگمنت) به نام ملانین است که تعیین کننده رنگ پوست، چشم و موهای شما است. افرادی که پوست های تیره تری دارند نسبت به افراد دارای پوست روشن تر، ملانین بیشتری در سلول های پوست خود دارند؛ اما عدم تعادل ها و اختلالات پوستی می تواند موجب ایجاد ناسازگاری در رنگ و الگوی پوست و در نهایتاً ایجاد لک شود. انواع ضایعات پوستی از طریق روش های متنوعی از جمله لیزر قابل درمان است. لیزر درمانی یکی از سریع ترین روش های درمانی درماتولوژی محسوب می شود. این کار برای انواع پوست با هر رنگی مناسب است. به این ترتیب ضایعات پوستی که از طریق لیزر قابل درمان باشند با تکمیل فرآیند درمان، بافت آنها متلاشی شده و کمرنگ، سطحی و ناپدید می شوند. در لیزردرمانی پس ازتابش طول موج مناسب، انرژي توسط ملانين ها جذب مي شود كه باعث افزايش دما و متلاشي شدن ملانين ها مي گردد. اين سلولها بدون اينكه آسيبي به بافتهاي اطراف برسد متلاشي مي شوند، سپس اين ذرات بواسطه Phagocyte ها حذف مي شود. در واقع اين ملانوسيت هاي آسيب ديده توسط خود بدن جذب مي شوند و هيچ اثري از ضايعه باقي نمي ماند.

انواع ضایعات پوستی قابل درمان با لیزر

می توان از لیزر برای درمان اختلالات زیر استفاده کرد:

1. لکه های قرمز مادرزادی
2. پارگی عروق
3. قرمزی صورت و گردن
4. عروق عنکبوتی
5. خال کودکی
6. روزاسه
7. آنژیوم مویرگی
8. عروق واریسی
9. برخی از عروق پا
10. بافت اسکار
11. کشیدگی و ترک خوردگی پوست
12. زگیل
13. کلوئید پوستی

انواع لیزر ضایعات پوستی

انواع لیزر

در لیزر درمانی از چندین نوع لیزر استفاده می شود. طول موج نور لیزر، مدت زمان تابش پالس ها و چگونگی جذب لیزر توسط پوست، کاربردهای انواع لیزر را مشخص می کند. دو دسته بندی عمده لیزرها از این قرار است:

1. لیزرهای تهاجمی

در این فرآیند، طول موج شدیدی از اشعه لیزر به پوست تابیده می شود و لایه بیرونی پوست که دچار مشکل یا آسیبی می باشد را برمی دارد. لیزر لایه های زیرین پوست را تحریک می کند و باعث تشدید تولید کلاژن در پوست می گردد، همین امر باعث بهبود و کاهش چین و چروک ها می گردد. پس از لیزر پوست، پمادی بر روی ناحیه تحت درمان مالیده شده و سپس پانسمان انجام می شود. پس از درمان و زمانی که پوست بهبود یافت، پوست جدیدی شکل می گیرد که نرم تر و مستحکم تر است. لیزرهای تهاجمی دو نوع هستند:

• لیزر دی اکسید کربن (Co2): از این لیزر برای درمان سرطان پوست، اِسکارهای آکنه، چین و چروک های عمیق، خال های مادرزادی، زگیل، خال های گوشتی، افتادگی پوست ، میخچه و آسیب های ناشی از نور آفتاب، استفاده می شود.
• لیزر اربیوم ایتریوم آلومینیوم گارنت (Er:YAG): با استفاده از این لیزر می توان خطوط و چین و چروک های سطحی و نیمه عمیق پوست صورت، دست ها، گردن و سینه را با حداقل سوزاندن بافت های اطراف درمان کرد. این لیزر نسبت به لیزر CO2 عوارض کمتری دارد و سریع تر از آن بهبود می یابد. با استفاده از این لیزر می توان پیگمانتاسیون، اسکارهای آکنه، آسیب های ناشی از نور آفتاب، چین و چروک های سطحی و متوسط، خطوط ظریف و خال ها را درمان کرد.

2. لیزرهای غیر تهاجمی

این لیزرها بر خلاف لیزرهای تهاجمی که با ایجاد گرما لایه سطحی پوست را برمی دارند، تأثیر خود را بر روی لایه های زیرین پوست می گذارند. لیزرهای غیر تهاجمی در واقع باعث تولید کلاژن بیشتر شده و از این طریق موجب کشیده شدن لایه های زیرین پوست می شوند، در نتیجه بافت پوست بهبود پیدا می کند. با استفاده از این لیزرها می توان خطوط ظریف پوست و آسیب های خفیف و متوسط پوست را از بین برد.

انواع لیزرهای غیرتهاجمی ازاین قرار هستند:

• لیزر رنگی پالسی (PDL): این لیزر با مستقیم هدف قرار دادن رگ های خونی و منقبض کردن آنها پوست را درمان می کند و باعث می شود که پوست کمتر قرمز شود. دوره کامل این درمان 3 الی 5 جلسه طول می کشد و نتایج آن دائمی است. بهبودی پس از درمان تنها چند ساعت طول می کشد و پس از این مدت قرمزی پوست فروکش می کند. از این لیزر برای درمان واریس، خال های مادرزادی، رزاسه، پارگی مویرگ، ترک های پوستی، ضایعات عروقی و خطوط ظریف اطراف چشم استفاده می شود.
• لیزر اندیاگ (Nd: Yag): نئودیمیوم ایتریوم آلومینیوم گارنت کریستالی است که از آن به عنوان مدیومی برای لیزرهای حالت جامد استفاده می شود. این لیزر طول موجی از انرژی شدید نوری را تولید می کند و زمانی که به صورت متمرکز بر روی یکی از مشکلات پوستی تابانده شود تولید گرما کرده و سلول های بیمار را از بین می برد. با استفاده از این لیزر می توان ضایعات عروقی، ضایعات رنگ دانه ای، پیگمانتاسیون و واریس را درمان کرده و تتو و موهای زائد را از بین برد.
• لیزر الکساندرایت: این لیزر طول موجی از انرژی شدید نوری را تولید می کند که به گرما تبدیل می شود. این لیزر از فرآیند فتو ترمولیز استفاده می کند، یعنی از نور (فتو) استفاده می کند تا ناحیه مورد نظر را گرم کرده (ترمو) و بافت را تخریب کند (لیز). لیزر الکساندرایت می تواند بدون اینکه به بافت های اطراف صدمه ای وارد کند، بافت ضایعات پوستی را با دقت بالایی تخریب نماید. با استفاده از این لیزر می توان لک های قهوه ای ناشی از آسیب های نور آفتاب، خال های مادرزادی ، پیگمانتاسیون، ضایعات رنگدانه ای و واریس را درمان کرد. همچنین با این روش می توان موهای زائد و تتو را از بین برد.

آمادگی جهت درمان با لیزر

1. از برنزه کردن پوست خود اجتناب کنید.
2. از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری کنید و حتماً از ضد آفتاب با حفاظتی بالا استفاده نمایید. هنگام خارج شدن از منزل از کلاه و لباس آستین بلند استفاده نمایید.
3. حدود ۳۰ تا ۹۰ دقیقه قبل از شروع درمان از کرم بی حس کننده استفاده کنید.
4. از مصرف دارو و مکملی که باعث افزایش کبودی می شود خودداری کنید و در صورتی که از داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن، ویتامین ای، جینکو بیلوبا و جینسینگ، مکمل روغن ماهی یا داروهای رقیق کننده خون از قبیل آسپرین یا وارفارین استفاده می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.

نحوه لیزر ضایعات پوستی

در صورتی که فرآیند درمان با درد زیادی همراه باشد پزشک حدود ۳۰ تا ۹۰ دقیقه قبل از شروع درمان استفاده از پماد بی حس کننده را توصیه می کند. پزشک به کمک بیمار به مشخص کردن نقطه ای که باید درمان گردد خواهد پرداخت. سپس از بیمار می خواهد که از عینک مخصوص استفاده کند. پزشک از تنظیمات دستگاه برای برنامه دادن به آن استفاده می کنند و روند درمان را شروع خواهد کرد. طول موج لیزر با توجه به بیماری خاص شما، نوع پوست و سایر فاکتورهای فردی تنظیم خواهد شد. دستگاه را روی پوست بیمار قرار می دهد تا انرژی لیزر به آن ناحیه ارسال گردد. معمولاً دستگاه می تواند یک تا ۳ سانتیمتر از پوست را هدف قرار دهد. هنگامی که دستگاه روی پوست قرار می گیرد ممکن است بیمار دچار مقداری درد خفیف شود که اکثر بیماران این وضعیت را تحت عنوان فرو رفتن سوزن درون پوست توصیف می نمایند. زمان لازم برای درمان با توجه به سایز قسمتی که باید درمان شود و نوع دستگاه مورد استفاده متفاوت است؛ اما به طور متوسط شما به ۱۵ تا ۳۰ دقیقه درمان نیاز خواهید داشت.

مراقبت های پس از درمان با لیزر

گاهی اوقات پزشک پس از اتمام درمان به بیمار کمپرس یخ یا سرد می دهد تا آن را روی ناحیه درمان شده قرار دهد و از میزان تورم و درد حاصل از درمان کاسته شود. پزشک از بیمار می خواهد که از انجام دادن فعالیت های جسمانی از قبیل تمرینات ورزشی سنگین خودداری کند؛ زیرا باعث بزرگ شدن عروق خونی می شوند. سایر مواردی که باید رعایت کنید به شرح زیر می باشند:

• حداقل به مدت ۶ هفته پس از درمان از قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب خودداری کنید و در صورتی که قصد خارج شدن از منزل را دارید از کرم ضد آفتاب با یا حفاظتی بالا استفاده نمایید. از آنجایی که آفتاب باعث آسیب دیدگی پوست می شود علاوه بر کرم ضد آفتاب باید از کلاه نیز استفاده کنید.
• ممکن است در ناحیه ای که درمان شده است دچار مقداری تورم و قرمزی شوید که در چنین شرایطی استفاده از لوسیون پس از آفتاب سوختگی می تواند به بهبود پوست پس از درمان کمک کند. همچنین می توانید از کمپرس یخ برای بهبود پوست خود استفاده نمایید.
• برای خوابیدن از چند عدد بالش استفاده کنید تا از میزان تورم شما کاسته شود.
• در صورتی که شما دچار پوسته ریزی شده اید پزشک استفاده از پماد آنتی بیوتیک یا وازلین را روزی ۲ بار توصیه می کند تا پوست ناحیه درمان شده مرطوب شود. از کندن پوسته های ایجاد شده خودداری کنید و اجازه دهید خودشان از پوست جدا شوند.
• اگر پس از درمان دچار عفونت شده اید باید فوراً به پزشک اطلاع دهید.
• در صورتی که در ناحیه درمان شده دچار تاول شده اید باید با پزشک خود تماس بگیرید و روزی ۲ بار از پماد آنتی بیوتیک استفاده کنید تا دچار عفونت نشوید. در چنین شرایطی شما به مراقبت های درمانی بیشتری نیاز خواهید داشت.
• پس از درمان می توانید به طور معمولی دوش بگیرید؛ اما باید از ساییدن پوست ناحیه درمان شده است خودداری کنید و از کشیدن حوله روی آن جلوگیری نمایید. به آرامی این قسمت را خشک کنید و در صورتی که دچار خشکی پوست شده اید به طور منظم از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
• از شیو کردن یا استفاده از موم تا چند روز پس از درمان خودداری کنید؛ زیرا پوست شما دچار حساسیت می شود. در صورتی که دچار پوسته ریزی هستید شیو کردن یا استفاده از موم به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
• می توانید در صورت تمایل پس از اتمام درمان آرایش کنید؛ اما باید کاملاً احتیاط کنید و در هنگام استفاده از لوازم آرایش روی ناحیه درمان شده از فشار دادن یا ماساژ دادن شدید آن خودداری کنید. حرکات مداوم و شدید دست برای استفاده از لوازم آرایش یا پاک کردن آن می تواند ریسک بروز یا عفونت بافت اسکار را افزایش دهد.
• حداقل به مدت ۲۴ ساعت پس از درمان از ورزش کردن و شنا کردن یا انجام دادن حرکات سنگین خودداری کنید.

موارد منع استفاده از لیزر ضایعات پوستی

• اختلالات پوستی خاص
• افرادی که تحت درمان با داروهای خاص هستند.
• بیمارانی که مستعد به جا ماندن اثر زخم بر روی پوست (اسکار) هستند.
• وجود پیچ های فلزی در ناحیه ی درمانی
• زنان باردار یا شیرده
• وجود زخم یا آسیب (تروما) بر روی پوست

هزینه لیزر ضایعات پوستی

هزینه درمان ضایعات پوستی به ازای هر جلسه تعیین می شود و ممکن است در طول درمان بسته به میزان اثرگذاری روش درمانی و پاسخ پوست متقاضی به لیزر مقدار آن متفاوت باشد. علاوه بر این هزینه این روش درمانی تا حد زیادی به نوع ضایعه و شدت آن بستگی دارد. همچنین میزان حساسیت ناحیه درمان نیز بر روی هزینه ها اثرگذار است.

عوارض لیزر ضایعات پوستی

با توجه به اثر حرارت این لیزر ممکن است درصدی از افراد با پوست تیره به طور مقطعی تغییرات رنگ پوست به صورت روشن شدن یا تیره شدن پوست رخ دهد که پزشک معالج با تنظیم دقیق دستگاه و دادن کرم ها و توصیه های بعد از لیزر احتمال این عوارض را به حداقل کاهش خواهد داد.

نسخه اصلی مطلب برای چه نوع ضایعات پوستی می توان از لیزر درمانی استفاده کرد؟ را در سایت دکتر لادن ناظمی بخوانید.

---