سرطان سینه که با نام سرطان پستان نیز شناخته می شود، یکی از شایع ترین انواع سرطان بین خانم ها محسوب می شود. با آغاز این سرطان سلول های غیرطبیعی بدون هیچگونه قاعده خاصی شروع به رشد می کنند و در واقع، این سرطان از بافت پستان آغاز می شود. مهم ترین عاملی که شانس مرگ و میر در این بیماری را کاهش می دهد، افزایش آگاهی در رابطه با این بیماری است؛ زیرا سرطان پستان هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان آن روند بهتری خواهد داشت و میزان موفقیت درمان افزایش می یابد. سلول های سرطانی پستان معمولاً توموری را تشکیل می دهند که معمولاً به واسطه سونوگرافی یا ماموگرفی دیده می شوند و یا به صورت توده احساس می شوند. اغلب توده های پستان خوش خیم هستند و سرطانی و بدخیم نیستند. برای تعیین خوش خیم یا بدخیم بودن سرطان و اینکه آیا ریسک ابتلا به سرطان را در آینده تحت تأثیر قرار خواهد داد، بایست هر توده سرطانی یا تغییرات در شکل ظاهری پستان، توسط پزشک بررسی شود.

موارد مستعد سرطان پستان

عوامل زیر در ابتلا به سرطان پستان مؤثر شامل موارد ذیل می باشد:

• مصرف غذاهای پرچربی
• چاقی
• اولین زایمان پس از 30 سالگی
• سن بالا در زمان یائسگی
• زود بالغ شدن
• عدم شیردهی
• مصرف طولانی مدت هورمون ها
• مصرف طولانی سیگار و الكل
• عوامل ژنتیكی و سابقه خانوادگی مثبت

علائم سرطان سینه

• وجود توده های سفت در سینه که اغلب بدون درد هستند؛ اما باید توجه کنید که تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن این توده ها بر عهده پزشک می باشد.
• ترشحات به رنگ های مختلف سفید، قهوه ای، آبی، قرمز و یا بدون رنگ از نوک پستان می تواند نشانه سرطان سینه باشد. در صورتی که ترشح خونی یا به همراه غده ای در سینه باشد احتمال سرطان سینه افزایش می یابد.
• تغییرات پوست به صورت فرورفتگی یا کشیدگی پوست می تواند نشانه سرطان پستان باشد؛ اما این تغییرات دلیل بر سرطان قطعی نیستند و گاهی در اثر بیماری های خوش خیم پستان مشاهده می شوند و تنها با معاینه پزشک قابل تشخیص هستند.
• تغییرات در نوک پستان مانند قرمزی و خارش نوک پستان، پوسته پوسته شدن یا ترک خوردن آن می تواند نشانه ای از سرطان سینه باشد.
• گاهی بزرگی بیش از حد یک تومور منجر به بزرگتر شدن یک سینه و عدم تقارن در آنها می شود. البته برای تشخیص سرطانی بودن این تومورها باید فرد توسط پزشک معاینه شود. چون ممکن است بزرگ شدن پستان در اثر ضربه ناگهانی تجمع شیر و کیست های بزرگ در سینه یا التهاب باشد.
• بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل هرچند دلیل قطعی برای سرطان سینه نیست؛ ولی بهتر است در این موارد فرد توسط پزشک معاینه شود.

علائم سرطان سینه بدخیم

علائم دیگری نیز وجود دارند که در مراحل بعدی تشکیل توده های بدخیم پستان بروز می کنند. این علائم عبارتند از:

1. تورفتگی و یا چرخش نوک سینه به سمت داخل
2. بزرگ شدن یکی از سینه ها (نامتقارنی در سینه ها بیشتر از حد معمول است).
3. سطح پستان دارای گودی هایی غیرطبیعی می شود.
4. یکی از توده های موجود در بافت پستان بزرگتر می شود.
5. پوست پستان حالت پوست پرتقال پیدا می کند.
6. کاهش اشتها و کم کردن ناگهانی وزن به طور ناخواسته
7. برجستگی و بزرگ شدن غدد لنفاوی در زیر بغل
8. برجستگی و مشخص شدن رگ های روی سینه

درجه بندی سرطان سینه

سرطان سینه شامل 5 مرحله می باشد که این مراحل بر اساس اندازه تومور، میزان سرایت به غدد لنفاوی، حمله به بافت های جانبی و سرایت به سایر نقاط بدن تعیین می گردد.

1. مرحله 0: دوره پیش از سرطان است که در این مرحله رشد سلول های متفاوت در کانال های شیری سینه دیده می شود.
2. مرحله 1: در این مرحله که خود شامل 2 مرحله A و B می باشد اندازه تومور کمتر از 2 سانتی متر می باشد و مقدار کمی از سلول های سرطانی در غدد لنفاوی دیده می شود.
3. مرحله 2: در این مرحله پیشرفت سرطان سینه بیشتر می باشد و اندازه تومور بین 2 تا 5 سانتی متر می باشد و هم چنین 1 تا 3 غدد لنفاوی درگیر شده است.
4. مرحله 3: خود این مرحله شامل 3 بخش A و B و C می باشد. A: سینه ممکن است دارای تومور باشد و در مجموع 4 تا 9 عدد از غدد لنفاوی درگیر است. B: تومور به اطراف سینه منتشر شده است و ممکن است پوست سینه دچار التهاب و تورم شده باشد. همچنین بیش از 9 عدد از غدد لنفاوی درگیر شده اند. C: اندازه تومور متغیر بوده و بیش از 10 عدد غدد لنفاوی درگیر است.
5. مرحله 4: نام دیگر این مرحله متاستاتیک می باشد که اندازه تومور متغیر است، غدد لنفاوی ممکن است درگیر باشند و همچنین سلول های سرطان می تواند به استخوان، ریه، مغز و یا کبد منتشر شده باشد.

تشخیص سرطان سینه با سونوگرافی

برای انجام سونوگرافی، بیمار بر روی یک تخت به پشت دراز کشیده و ممکن است از او خواسته شود که دست خود را بالای سر قرار دهد. سپس پزشک، ژل مخصوص سونوگرافی را روی سینه می ریزد. این ژل باعث از بین بردن حباب های هوا بین مبدل و پوست می شود و از عبور امواج صوتی به بدن جلوگیری می کند. سونوگرافیست پس از اعمال ژل با قرار دادن مبدل بر روی بدن و حرکت آن به جلو و عقب تصاویر مورد نظر را ضبط می کند. این روش، دردی برای بیمار نداشته و تنها فشار جزئی مبدل بر روی پوست احساس می شود.

تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی

هر سینه بر روی صفحه اشعه ایکس صاف قرار می گیرد. سپس کمپرسور بر سینه فشار وارد می کند تا بافت را صاف کند. این یک تصویر واضح تری از پستان را فراهم می کند. ممکن است لازم باشد نفس خود را برای هر عکس حبس کنید. در طول فرایند، پزشک شما تصاویر را همانطور که ساخته شده است، بررسی خواهد کرد. اگر چیزی مشخص نباشد یا نیاز بیشتری به توجه داشته باشد ممکن است عکس های اضافی که زوایای مختلف را نشان می دهند، تجویز کند. یک ماموگرام دیجیتال، اشعه ایکس را به یک تصویر الکترونیکی از سینه تبدیل می کند که بر روی کامپیوتر ذخیره می شود. تصاویر بلافاصله قابل مشاهده هستند. این رایانه همچنین می تواند به پزشک شما کمک کند تا تصاویری را که ممکن است در یک ماموگرام ساده دیده نشود مشاهده کند.

تست سرطان سینه در منزل

• مرحله اول

مقابل آینه بایستید و دستهای خود را به کمر بگذارید و در آینه به شکل و رنگ و اندازه سینه خود توجه نمایید و در صورت مشاهده فرو رفتگی یا بیرون زدگی یا تغییر در رنگ یا قوام در پوست این ناحیه شدید به پزشک مراجعه نمایید. اگر در وضعیت نوک پستان تغییر یا تو رفتگی ایجاد شده است نیز به پزشک مراجعه نمایید.

• مرحله دوم

مقابل آینه بایستید و دستهای خود را به بالا بیاورید و موارد ذکر شده در بالا را مجدد بررسی نمایید.

• مرحله سوم

در حالیکه روبه روی آینه ایستاده اید نوک سینه خود را بدوشید و در وجود ترشح را بررسی نمایید. نوک سینه ممکن است فاقد ترشح باشد یا ترشحاتی به رنگ شیر یا زرد رنگ یا بی رنگ داشته باشد. در صورت وجود ترشح خونی به پزشک مراجعه نمایید.

• مرحله چهارم

روی زمین یا تخت دراز بکشید. ابتدا با دست راست سینه چپ و سپس با دست چپ سینه راست خود را معاینه نمایید. برای معاینه سه انگشت وسطی هر دست را به هم بچسبانید و معاینه را با نرمه نوک انگشتان انجام دهید و تمام سینه را معاینه نمایید. برای این کار بهتر است یک مرتبه با لمس سطحی از نوک سینه شروع نمایید و با حرکتهای دورانی از مرکز به محیط کل سینه را مورد معاینه قرار دهید و سپس همین کار را با لمس عمقی انجام دهید.

• مرحله پنجم

روش معاینه در مرحله چهارم را در حالت ایستاده انجام دهید. بهتر است این کار زیر دوش آب انجام شود و از شامپو یا صابون برای تسهیل در معاینه استفاده گردد

آیا سرطان سینه درمان دارد؟

درمان موضعی

برخی از درمان ها موضعی هستند، به این معنی که بدون اثرگذاری روی دیگر بخش های بدن، تومور را درمان می کنند. اغلب زنان مبتلا به این نوع سرطان، نوعی جراحی را برای برداشتن تومور تجربه خواهند کرد. بسته به نوع سرطان و پیشرفت آن، ممکن است نیاز به انواع دیگری از درمان نیز داشته باشید. درمان های موضعی می توانند به صورت جراحی یا رادیوتراپی انجام گیرد.

درمان سیستمیک

داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می شوند، روشهای درمانی سیستمیک محسوب می شوند؛ زیرا می توانند در هر نقطه از بدن به سلول های سرطانی برسند. آنها می توانند از طریق دهان مصرف شوند یا به طور مستقیم وارد جریان خون شوند. بسته به نوع سرطان پستان، انواع مختلفی از درمان های دارویی ممکن است مورد استفاده قرار گیرد که شامل موارد زیر می باشند:

• شیمی درمانی: شیمی درمانی از داروهای ضدسرطانی استفاده می کند که ممکن است به صورت داخل وریدی یا از طریق دهان وارد بدن شود. این داروها از طریق جریان خون حرکت می کنند تا در اکثر نقاط بدن به سلول های سرطانی برسند.
• هورمون درمانی: برخی از انواع سرطان پستان تحت تأثیر هورمون ها مانند استروژن و پروژسترون قرار دارند. به درمان هایی که اتصال این هورمون ها به این گیرنده ها را متوقف می کنند، هورمون درمانی می گویند.
• درمان هدفمند سرطان: در این روش، داروها مانند شیمی درمانی وارد جریان خون شده و تقریباً به تمام نقاط بدن می رسند و همین امر باعث می شود آنها در برابر سرطان هایی که در نقاط دور دست پخش شده اند، مفید باشند. داروهای هدفمند متفاوت از داروهای شیمی درمانی کار می کنند.
• ایمونوتراپی: در این روش، از داروهایی برای تحریک سیستم ایمنی بدن فرد برای تشخیص و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند.

احتمال مرگ در سرطان سینه

سرطان سینه یک بیماری پنهان و خطرناک محسوب می شود که اگر به آن توجهی نشود، باعث مرگ فرد خواهد شد. تومورهای سینه دو گروه خوش خیم و بدخیم را شامل می شوند. رشد تومورهای هر دوی این گروه ها، سریع و زیاد است. البته تومورهایی هستند که در ابتدا خوش خیم بوده و به مرور زمان به تومورهای بدخیم تبدیل می شوند. در تومورهای خوش خیم، روند تکثیر غیرطبیعی سلول ها در یک مرحله مشخص متوقف می شود؛ اما در تومورهای بدخیم، روند تکثیر بدون وقفه ادامه دارد و غیر قابل کنترل است. این تومورها در نهایت به سرطان پستان تبدیل می شوند و در صورتی که فرد برای درمان آنها اقدام نکند، می توانند به سایر قسمت های بدن نیز گسترش پیدا کنند و باعث اختلال در کار این قسمت ها نیز باشند. در نهایت، این تومورهای بدخیم با درگیر ساختن اعضای حیاتی بدن می توانند باعث مرگ فرد باشند. در نتیجه، زمان تشخیص این تومورها در روند بهبودی و درمان بسیار مؤثر است، تاحدی که اگر این بیماری در مراحل ابتدایی (مرحله ۱ و ۲) تشخیص داده شود، امکان حفظ عضو، درمان و بهبودی کامل و حتی حفظ طول عمر طبیعی برای فرد افزایش می یابد؛ اما در صورتی که این بیماری در گریدهای ۳ و ۴ و در واقع در مراحل پیشرفته تشخیص داده شود، تنها امکان کنترل سرطان پستان وجود خواهد داشت.

نسخه اصلی مطلب اطلاعاتی درباره علائم، علل، تشخیص و درمان سرطان سینه را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---