سرطان سینه معمولاً به عنوان یک بیماری زنانه شناخته می شود، اما مردان نیز می توانند به این بیماری مبتلا شوند. اگرچه سرطان سینه در مردان نادر است، اما تشخیص زودهنگام آن نقش حیاتی در درمان موفقیت آمیز دارد. بسیاری از مردان از علائم این بیماری آگاه نیستند و همین امر می تواند تشخیص را به تأخیر بیندازد. در این مقاله به علائم رایج سرطان سینه در مردان، از جمله تغییرات در بافت سینه، توده ها، و ترشحات غیرعادی از نوک سینه، پرداخته و اهمیت توجه به این نشانه ها را بررسی می کنیم.
غده های موجود در پستان که اغلب سرطانی هستند سفت بوده و به راحتی در زیر پوست تکان نمی خورند. برای تشخیص سرطانی بودن این غده ها باید از سینه تصویر برداری کرد.علت به وجود آمدن غدد سرطانی در سینه مردان دقیق مشخص نیست؛ ولی پزشکان علت این امر را سرعت تقسیم سلول های پستان نسبت به سلول های سالم می دانند که این سلول ها به صورت تومور جمع شده و به بافت های مجاور یا غدد لنفاوی گسترش می یابند.
شایع ترین علائم سرطان سینه در مردان،برآمدگی و برجستگی بدون درد و سفتی است که در زیر نوک سینه به وجود می آید. اندازه سرطان سینه در مردان در تشخیص اولیه معمولاً 2.5 سانتی متر قطر دارد. تشکیل سرطان در زیر نوک سینه ممکن است رنگ نوک سینه را تغییر داده و به رنگ جدیدی در بیاورد. علاوه بر این، از نشانه های دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
و به صورت کامل تر این علائم را به شکل زیر نیز می توان شرح داد :
بیشتر مردان مبتلا به سرطان سینه متوجه وجود یک توده ی سفت و بدون درد روی عضلات سینه ی خود، در پشت یا نزدیکی ناحیه ی نوک سینه می شوند. این غده ها متفاوت از توده های ناشی از بیماری ژنیکوماستی (بزرگ شدن خوش خیم سینه ها در مردان) یا رشد بافت سینه در اثر بر هم خوردن تعادل هورمون ها است. بیماری ژنیکوماستی معمولا به شکل یک توده ی فشردنی، متحرک و نرم در پشت نوک سینه بروز پیدا می کند. اما توده های مربوط به سرطان سینه متحرک یا نرم نیستند، بلکه نسبتا سفت هستند و به راحتی زیر پوست حرکت نمی کنند. برای اطمینان از سرطانی بودن توده، به تصویربرداری پزشکی و گاهی نمونه برداری سوزنی نیاز است.
علاوه بر ظاهر شدن توده در داخل سینه یا عضلات آن، ممکن است مردان متوجه تغییرات غیر معمولی در اندازه ی سینه ی شوند. این تغییر می تواند به شکل افزایش تدریجی یا حتی یک شبه ی اندازه ی سینه باشد. همچنین ممکن است شکل سینه دچار تغییر شود. این تغییرات اغلب بدون درد رخ می دهند و بسیار جزئی هستند.
اگر متوجه تغییری در ظاهر، شکل و بافت نوک سینه های خود شدید، به یک پزشک مراجعه کنید چون تغییرات نوک سینه در ۴۰ تا ۵۰ درصد مردان مسأله ی قابل توجهی است. این تغییرات ممکن است به شکل جمع شدن، تو رفتگی، قرمز شدن، پوسته پوسته شدن یا ترشح نوک سینه باشد. عمده ترین دلیل جمع شدن نوک سینه وجود یک بافت سرطانی است که به پوست و عضله ی سینه می چسبد. با این حال ممکن است جمع شدن نوک سینه در مردان به دلیل بیماری های خوش خیم هم باشد.
گاهی اولین نشانه ی سرطان سینه ، بروز تغییر در پوست قفسه ی سینه است. این تغییرات می تواند به شکل قرمز شدن پوست یا یک راش پوستی و ورم یا انباشت مایعات در بافت عضله ی قفسه ی سینه باشد. این نشانه ها شبیه به علائم بیماری های عفونی هستند. در اغلب موارد راش های پوستی یا قرمزی مبهم پوست جدی گرفته نمی شوند چون ممکن است بیمار این علائم را ساییدگی ناشی از یک فعالیت فیزیکی یا حتی یک زخم درمان نشده بداند. دیگر تغییرات قابل توجه پوست، ظاهر شدن یک برآمدگی کوچک سفت یا زخم روی نوک سینه یا در نزدیکی آن هستند.
ترشح سینه در زنان، حتی آن هایی که باردار نیستند یا فرزندشان را شیر نمی دهند، می تواند امری طبیعی باشد. اما در مورد مردان اینطور نیست. در حقیقت، این مسأله در اغلب موارد نشانه ی اولیه و هشدار دهنده ی سرطان سینه در مرداناست. معمولا مردان نسبت به این ترشحات بی توجه نیستند و همین مسأله است که آن ها را متوجه مشکل اصلی می کند. این ترشحات می تواند شفاف یا همراه با خون باشد و بیمار از روی لکه های روی لباسش متوجه آن می شود. اگر متوجه هر گونه ترشحی شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اگرچه درد سینه نشانه ی ویژه ای نیست و می تواند از علائم بسیاری از بیماری های غیر سرطانی هم باشد، اما در عین حال ممکن است از نشانه های سرطان سینه باشد. درد ناشی از سرطان سینه معمولا به شکل کانونی و مداوم است و ارتباطی به هیچ گونه آسیب یا فعالیت فیزیکی ندارد. این درد اغلب در ناحیه ی نوک سینه به وجود می آید. اگر در ناحیه ی سینه یا نوک آن دچار درد بی دلیلی هستید که بعد از گذشت چند روز هنوز رفع نشده، به یک پزشک مراجعه کنید.
از آن جایی که سرطان سینه در مردان معمولا در مراحل پیشرفته ی بیماری تشخیص داده می شود، سرطان می تواند به خارج سینه و دیگر قسمت های بدن گسترش پیدا کند. سرطان سینه بیشتر به استخوان ها گسترش پیدا می کند. در این حالت، درد استخوانی شایع ترین نشانه ی این مسأله بوده و باعث مراجعه ی مردان به پزشک و تشخیص سرطان می شود.
غدد لنفاوی هم نقطه ی دیگری است که سرطان سینه می تواند به آن گسترش پیدا کند. در حقیقت وقتی مردی به سرطان سینه مبتلا می شود، احتمال زیادی وجود دارد که تا پیش از تشخیص بیماری، سرطان به غدد لنفاوی هم گسترش پیدا کند. اگر متوجه یک یا چند توده ی دردناک در نزدیکی یا زیر ناحیه ی زیر بغل خود شدید، هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
مواردی وجود دارند که به عنوان عوامل خطر سرطان سینه یاد می شوند و موجب تشدید ریسک ابتلا به این سرطان می شوند. در ادامه به بررسی تعدادی از آن ها می پردازیم.
قرار گرفتن در معرض اشعه های یونیزه از عواملی است که احتمال بروز سرطان سینه در مردان را افزایش می دهد. مردانی که قبلاً برای درمان بدخیمی در ناحیه قفسه سینه تحت درمان با شیوه پرتو درمانی قرار گرفته اند، به عنوان مثال مردانی که برای درمان لنفوم هوچکین که نوعی سرطان خون محسوب می شود، احتمال بروز سرطان سینه در آن ها بیشتر از دیگر مردان است.
در حالت عادی مردان در مقایسه با زنان مقدار بسیار کم تری استروژن تولید می کنند. اما در بعضی شرایط خاص و بیماری ها ممکن است سطح استروژن در مردان افزایش غیر عادی داشته باشد.رشد و بزرگ شدن غیر عادی سینه های مردان که اصطلاحا به آن ژنیکوماستی (gynecomastia) می گویند در نتیجه افزایش همین سطح استروژن به وجود می آید.غالبا سرطان سینه در مردان دارای گیرنده استروژن مثبت هستند یعنی پروتئینی که بر روی سطح سلول های سرطانی وجود دارد می تواند استروژن را دریافت کرده و آن را از طریق دیواره سلول به داخل سلول بفرستد. دو بیماری نیز وجود دارد که می تواند باعث افزایش سطح استروژن و میزان تولید آن در خون شود. یکی سندرم Klinefleter و دیگری بیماری سیروز کبدی است.
سندرم کالین فلتر در مردانی رخ می دهد که با یک نسخه اضافه از کروموزوم X متولد می شوند. در نتیجه به جای XY به صورت XXY هستند.مردان مبتلا به این سندروم بیضه هایی کوچک تر از اندازه طبیعی دارند و میزان ترشح تستوسترون در آن کاهش یافته و استروژن بیشتری در بدن آن ها تولید می شود.
بیماری سیروز کبدی ممکن است در نتیجه مصرف بیش از حد الکل، هپاتیت مزمن ویروسی یا شرایط ژنتیکی به وجودآید که این بیماری منجر به افزایش تجمع مواد سمی در کبد می شود. بروز سیروز کبدی منجر به تغییر میزان پیوند های پروتئینی و آزاد هورمون های زنان و مردانه در خون می شود و باعث افزایش سطح استروژن در جریان خون مردان می شود. در نتیجه مصرف زیاد الکل احتمال بروز سیروز کبدی را در مردان افزایش داده و فرد استروژن بیشتری تولید می کند که موجب می شود فرد درمعرض ابتلا به سرطان سینه قرار گیرد.
اگر پدر، برادر یا سایر بستگان مذکر یا حتی مونث فرد به انواع سرطان سینه مبتلا شده باشند احتمال ابتلا افزایش می یابد. اختلالات ژنتیکی در ژن های BRCA۱ و BRCA۲ از عوامل نادر، اما موثر در ابتلا به سرطان سینه می باشد. ژن BRCA2 ژنی است که بر روی کروموزوم 13 قرار داردو وظیفه آن سرکوب کردن رشد بیش از حد سلول های غیر عادی می باشد.
نسخه اصلی مطلب سرطان سينه در مردان چه علائمی دارد؟ را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.