علت اسپاسم زودگذر مقعد یا پروکتالژیا فوگاکس چیست؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

پروکتالژیا فوگاکس یک سندرم غیر بدخیم است و به صورت کلی درد یا گرفتگی است که در اطراف باسن و راست روده احساس می شود .این درد نتیجه اسپاسم یا گرفتگی عضلات کف لگن، عضلات اسفنگتر مقعد یا عضلات راست روده است.هر کسی می تواند پروکتالژی فوگاکس را تجربه کند. اما معمولاً قبل از بلوغ شروع نمی شود. و به نظر می رسد زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می دهد.

هم چنین این اختلال در افرادی که از سندرم روده تحریک پذیر رنج می برند بیشتر دیده می شود.البته گفته می شود که پروکتالژیا فوگاکس مانند سردردهای خوشه ای ممکن است بعد از هفته ها و یا حتی سال ها به صورت خود به خودی بهبود بیابند. گرفتگی در مقعد ممکن است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد.

دوره های شدید پروکتالژیا فوگاکس می تواند به اندازه ای دردناک باشد که باعث برهم خوردن خواب یا بازدارندگی فعالیت ها شود اما در فواصل بین دردها، هیچ درد یا ناراحتی دیده نمی شود.پروکتالژیا فوگاکس درد غیر قابل پیش بینی است که نیاز به تشخیص دقیق دارد .

علائم پروکتالژیا فوگاکس عبارتند از:

مکانیسم پروکتالژیا فوگاس اسپاسم عضلانی در یا اطراف ناحیه تحتانی رکتوم یا داخل یا اطراف کانال مقعد است ،درنتیجه درد شدید و تیرکشنده مشخصه این بیماری است که می تواند تحت الگوهای زیر بروز پیدا کند:

• دردی که به طور ناگهانی و معمولاً بدون هشدار اتفاق می افتد
• دردی که چند ثانیه طول می کشد، اگرچه در برخی موارد می تواند تا 30 دقیقه طول بکشد.این اپیزودها ممکن است آنقدر شدید باشند که باعث محدودیت فعالیت شوند.
• درد معمولاً خود به خود متوقف می شود. افراد مبتلا به پروکتالژی فوگاکس هیچ درد مقعدی در فواصل بین اسپاسم ها ندارند. بین اسپاسم ممکن است دوره های زمانی طولانی وجود داشته باشد.
• درد یا اسپاسمی که در شب رخ می دهد ممکن است به اندازه ای دردناک باشد که باعث برهم خوردن خواب شود. هرچند می تواند در طول روز نیز رخ دهد.
• پروکتالژیا فوگاکس درد غیر قابل پیش بینی است که نیاز به تشخیص دقیق دارد .

علت بروز پرکتالژیا فوگاکس

یافتن علت پروکتالژی فوگاکس ممکن است دشوار باشد. علل از فردی به فرد دیگر متفاوت است و نیاز به رویکردهای متفاوتی برای درمان دارد. سایر شرایط در ناحیه آنورکتال ممکن است باعث اسپاسم هایی شوند که به نظر می رسد شبیه به پروکتالژیا فوگاکس هستند، اما به عنوان مسائل جداگانه تشخیص داده شده و درمان می شوند. گاهی اوقات یک بیماری زمینه ای باعث ایجاد پروکتالژیا فوگاکس می شود و درمان آن عارضه علائم پروکتالژیا فوگاکس را تسکین می دهد.

به نظر می رسد که مشخص نیست که پروکتالژیا فوگاکس محرک خاصی داشته باشد. اما مطالعه ای در سال 2005 نشان داد که ممکن است به دلیل مشکلی در اعصاب پودندال ایجاد شود. ولی اغلب پس از تزریق بواسیر به نام اسکلروتراپی یا پس از هیسترکتومی اتفاق می افتد.

سایر محرک های احتمالی ممکن است عبارتند از:

• فعالیت جنسی
• قاعدگی زنان
• یبوست
• فشار
• استرس
• عوامل روانی با یا بدون همراهی سایر اختلالات مثل سرطان

علیرغم شواهدی مبنی بر وجود برخی محرک های احتمالی مانند موارد ذکر شده در بالا، بروز پروکتالژیا فوگاکس ممکن است بدون هیچ عامل خاصی هم به وجود آید .

پروکتالژیا فوگاکس چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص پروکتالژیا فوگاکس به دلیل سرعت و تصادفی بودن اسپاسم دشوار است. هیچ آزمایشی برای تشخیص وجود ندارد. اما پزشک پس از رد کردن سایر علل احتمالی درد مقعد و اسپاسم علت را تشخیص می دهد.

• انجام یک معاینه فیزیکی برای بررسی نقاط حساس در رکتوم یا درد هنگام لمس آن ناحیه دردناک: حساسیت در رکتوم یا اعصاب آن می تواند علت پروکتالژی فوگاکس باشد. یک معاینه فیزیکی برای رد هر گونه شرایط دیگری که باعث درد آنورکتال می شود انجام می شود.
• شرح حال در مورد شدت درد، مدت زمان، زمان وقوع اسپاسم و...
• سیگموییدسکوپی یا کولونوسکوپی برای تشخیص افتراقی از تومورها
• occult blood یا تست خون مخفی
• بررسی هموروئید، شقاق ، آبسه، زخم، بیماری التهابی روده، سرطان، عفونت ها و سایر بیماری ها یا شرایطی که ممکن است باعث درد مقعدی شوند.
• مشاوره روانی در صورتی که درد منشا روانی داشته باشد.

انجام همه این موارد برای تشخیص افتراقی پروکتالژیا فوگاکس از سایر علل مخصوصا بدخیمی های ناحیه رکتال لازم است.هنگامی که سایر شرایط به عنوان علت درد رد شد، پزشک قادر خواهد بود پروکتالژیا فوگاکس را تشخیص دهد.

درمان پروکتالژیا فوگاکس

اکثر گزینه های درمانی برای پروکتالژیا فوگاکس به علائم بستگی دارد. هدف از درمان ها کاهش درد و ناراحتی است و عمدتا به این دلیل است که اپیزودها کوتاه، نامنظم و بدون علت مشخص هستند. با توجه به ضرورت رد بدخیمی های رکتال دردرمان پروکتالژیا فوگاکس و نقش به سزایی که مشکلات روانی در بروز و ادامه این بیماری دارند گاه درمان زمان بر خواهد بود

درمان به صورت زیر خواهد بود:

• کمپرس گرم و سرد
• مصرف مایعات و فیبر که به افزایش حرکات روده و کاهش درد کمک می کند.
• دارو درمانی:دارو های ضد اسپاسم و شل کننده های عضلانی و مسکن های ضد درد و غیر کورتونی
• استفاده از شیاف ها برای دیلاتاسیون ناحیه رکتال
• داروهای ضد تشنج مثل پرگابالین
• داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین مانند فلوکستین در افرادی که درد منشا روانی هم دارد.
• بلوک عصبی شامل بلوک عصب پودندال، پرونئال یا کودال اپیدورال که باعث بی حس شدن نواحی لگنی برای کاهش اسپاسم عضلانی این ناحیه می شوند.
• تزریق بوتاکس در اطراف نواحی آنورکتال که باعث شل شدن عضلات می شود.