سونوگرافی ترانس رکتال چیست و چه کاربردی دارد؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سونوگرافی به کمک امواج صوتی که بی ضرر است، انجام می شود. در این روش تصویربرداری، امواج اولتراسوند از طریق پروب به داخل بدن فرستاده می شود، امواج با برخورد به هر اندام از آن عبور می کنند یا بازمی گردند. پروب سونوگرافی امواج بازگشتی را دریافت می کند و آن را تبدیل به سیگنال های الکتریکی می کند. نهایتاً سیگنال ها به شکل تصویر سونوگرافی در مانیتور نمایش داده می شوند. سونوگرافی ترانس رکتال با تابش امواج اولتراسونیک به نواحی پروستات و بافت های اطراف سبب می گردد تصویری به عنوان خروجی بر روی مانیتور ظاهر شود، از این نوع سونوگرافی بیشتر مواقعی که فرد دچار مشکلاتی در ناحیه پروستات شده و نیاز به تخلیه مداوم مثانه خود داشته باشد استفاده می شود.

غده پروستات

غده پروستات یکی از اندام های مردان می باشد که در ناحیه پایین شکم و در قسمت خروجی مثانه قرار دارد. این غده یک رشد دومرحله ای دارد به این معنی که بزرگ شدن آن در سنین بلوغ و بعد از سن 35 سالگی رخ می دهد؛ اما در صورت رشد بیش از اندازه و بزرگ شدن آن باید دلیل را جویا شد. بزرگی غده پروستات یکی از مواردی است که در صورت تشخیص به موقع و درمان آن می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری و در نهایت عوارض آن را کاهش داد. سونوگرافی ترانس رکتال به عنوان یکی از ابزارهای تشخیصی دقیق برای بررسی سرطان پروستات شناخته شده است.

رکتال

رکتال ، کانال مقعدی است. طول این کانال 3 الی 4 سانتی متر است که مقعد را به رکتوم متصل می کند. رکتوم 15 سانتی متر انتهایی روده بزرگ است. رکتوم در واقع محلی برای تجمع مدفوع است و نقش مهمی در فرآیند دفع دارد.

کاربردهای سونوگرافی ترانس رکتال

کاربردهای سونوگرافی رکتال یا مقعدی عبارتند از:

• چک کردن اندازه، موقعیت قرارگیری و شکل غده پروستات و ساختارهای نزدیک به آن در مردان
• ارزیابی احتمال وجود توده های سرطانی و یا سایر بیماری های مرتبط با پروستات
• تشخیص و نظارت بر روند درمان سرطان مقعد و یا پولیپ مقعد
• هدایت دقیق سوزن بیوپسی به محل توده سرطانی مقعد یا پروستات جهت نمونه برداری آزمایشگاهی
• کمک به قرار دادن دانه های رادیواکتیو برای درمان سرطان پروستات
• سنجش میزان گردش خون در پروستات و بافت های مجاور آن

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی ترانس رکتال

1. برای انجام سونوگرافی رکتال اگر دارویی مصرف می کنید باید پزشک خود را مطلع سازید.
2. 7 تا 10 روز قبل از این سونوگرافی باید مصرف آسپرین قطع شود؛ چراکه جزو داروهای رقیق کننده خون محسوب می گردد و در حین سونوگرافی ممکن است برای بیمار مشکلاتی را ایجاد کند.
3. اگر بیمار حساسیتی نسبت به لاتکس داشته باشد، حتماً باید این موضوع را به پزشک گزارش دهد.
4. برای انجام سونوگرافی باید حتماً روده و مثانه بیمار تخلیه شود؛ چراکه تصویربرداری با وجود مدفوع می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
5. 1 تا 4 ساعت قبل از سونوگرافی، پزشک دارویی را برای تخلیه روده به بیمار تجویز می نماید.
6. 1 تا 4 ساعت قبل از این نوع سونوگرافی باید خوردن و آشامیدن اجتناب شود.

نحوه انجام سونوگرافی ترانس رکتال

• در روز سونوگرافی، لباس راحت و گشاد بپوشید. ممکن است از شما خواسته شود که تمام یا قسمتی از لباس خود را در آورید و لباس مخصوص بیمارستان (گان) بپوشید. علاوه بر این، مراقبان بهداشتی ممکن است از شما بخواهند که قبل از انجام آزمایش، ادرار کنید تا مثانه خالی باشد.
• از شما خواسته میشود که به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را به سمت سینه خم کنید.
• پروب سونوگرافی یا سنسور با پوشش لاتکس و ژل روان کننده پوشیده می شود. به طور کلی، پروب به اندازه یک انگشت است.
• بعد از اینکه پروب با ژل پوشانده شد، وارد رکتوم می شود و ممکن است کمی احساس فشار مانند حرکت روده را تجربه کنید.
• زمانی که پزشک یا تکنسین، پروب را در جای خود قرار می دهد، تصاویری از بافت ها و اندام های داخلی شما بر روی صفحه نمایشگر دیده می شود.
• در طول سونوگرافی ترانس رکتال، پزشک یک نمونه بافت را برای انجام بیوپسی جمع می کند.
• یک سونوگرافی ترانس رکتال به طور معمول بین 15 تا 30 دقیقه طول می کشد. پزشک شما دستورالعمل های لازم را برای شما ارائه می کند.

عوارض جانبی سونوگرافی رکتال

سونوگرافی هیچگونه ریسک تابش اشعه های رادیواکتیوی به همراه ندارد. اغلب افراد در حین انجام آزمایش از قرار گرفتن مبدل در مقعد خود کمی احساس ناراحتی می کنند. در صورتی که نسبت به لاتکس حساسیت دارید این موضوع را با متخصص سونوگرافی در میان بگذارید؛ زیرا برای قرار دادن مبدل سونوگرافی در مقعد روی آن را با روکشی از جنس لاتکس می پوشانند.

بسته به شرایط خاص بیمار، ممکن است انجام سونوگرافی رکتال عوارضی به همراه داشته باشد. در نتیجه قبل از انجام این آزمایش، از در جریان بودن پزشک خود نسبت به سوابق پزشکی و بیماری خود مطمئن شوید. سونوگرافی رکتال می تواند در موارد بسیار نادر سبب آسیب به مقعد، کولون و خونریزی شود.