رحم بخشی از دستگاه تناسلی زنان می باشد که در زمان قاعدگی، خونریزی از آن رخ می دهد. این بخش از بدن، بستری برای شنای اسپرم و رسیدن به تخمک و محل اصلی نگهداری و تغذیه جنین در دوران بارداری می باشد. رحم نیز مانند هر ارگان دیگری ممکن است دچار مشکلات و بیماری هایی شود. یکی از روش هایی که امروزه به منظور تشخیص و درمان بسیاری از مشکلات رحم مانند خونریزی های غیر طبیعی و اختلال عملکردهای هورمونی مورد استفاده قرار می گیرد کورتاژ تشخیصی می باشد.

کاربرد کورتاژ تشخیصی

علت عمل کورتاژ تشخیصی ممکن است تشخیص یا درمان بیماری ها و مشکلات رحم باشد. موارد استفاده از عمل کورتاژ تشخیصی شامل:

1. در خونریزی های غیرطبیعی رحم همچون خونریزی در یائسگی، خونریزی شدید در عادت ماهیانه، لکه بینی و خونریزی در وسط سیکل ماهیانه، خونریزی های غیر طبیعی از رحم، قاعدگی نامنظم از این روش برای تشخیص علت ناهنجاری و مشکل استفاده می شود.
2. در موارد لازم از این عمل برای سقط جنین استفاده می شود. در چنین مواردی کورتاژ جنبه درمانی دارد.
3. ممکن است بعد از سقط جنین یا زایمان، لازم باشد بقایای بارداری از داخل رحم خارج شود. در چنین مواردی عمل کورتاژ توسط پزشک توصیه می شود. در حقیقت کورتاژ در چنین مواردی جنبه درمانی دارد نه جنبه تشخیصی.
4. بررسی اختلالات رحم همچون پولیپ، انواع فیبروم رحمی یا سرطان دهانه رحم
5. خارج کردن پولیپ های کوچک از رحم: در چنین مواردی کورتاژ جنبه درمانی دارد.
6. تشخیص بافت هایی که به خاطر بیماری های مقاربتی ایجاد شده اند، همچون زگیل تناسلی.
7. در صورتی که به هر دلیلی بیوپسی یا همان نمونه برداری از بافت ها امکان پذیر نباشد، پزشک از کورتاژ برای نمونه برداری از رحم استفاده می کند.

نمونه برداری از رحم در کورتاژ تشخیصی

کورتاژ تشخیصی یا نمونه برداری رحم، یک عمل جراحی است که جنبه درمانی یا تشخیصی دارد. عمل کورتاژ تشخیصی رحم در واقع روشی برای نمونه برداری از واژن است. همانطور که اسم آن نیز مشخص است، این عمل برای بررسی مشکلات رحم، تشخیص بیماریهای رحم یا سقط جنین مورد استفاده قرار می گیرد. برای تشخیص بیماریهای رحم به وسیله ی کورتاژ، از بافت دیواره رحم نمونه برداری انجام می شود. این نمونه ها زیر میکروسکوپ بررسی و آزمایش شده و به این ترتیب غیر طبیعی بودن سلول ها و ناهنجاری های رحم تشخیص داده می شود. پزشک ممکن است کورتاژ تشخیصی را حین انجام عمل لاپاراسکوپی یا عمل هیسترکتومی انجام دهد.

روش انجام کورتاژ تشخیصی

روش انجام کورتاژ تشخیصی بستگی دارد که این عمل در بیمارستان انجام شود یا در مطب. هدف انجام کورتاژ تشخیصی یکسان است؛ اما وسایل نمونه گیری و برخی مراحل عمل ممکن است متفاوت باشد.

کورتاژ در مطب:

در این روش پزشک میتواند با لوله پلاستیکی باریکی به نام کاتتر پایپل نمونه گیری را انجام دهد. این روش نیاز به بیهوشی و بستری ندارد. شما ابتدا روی تخت معاینه، به پشت دراز می کشید و پزشک وسیله معاینه (اسپکولوم) را در واژن شما قرار می دهد تا دهانه رحم به خوبی دیده شود. سپس کاتتر پایپل از دهانه رحم عبور می کند و وارد رحم می شود. پزشک در این مرحله با خراش هایی توسط پایپل، نمونه گیری اندومتر را انجام می دهد. بافت اندومتر در مایعی ریخته می شود و شما ظرف حاوی نمونه را به آزمایشگاه تحویل می دهید تا بررسی های لازم انجام شود. این عمل کلاً 10 دقیقه طول می کشد.

کورتاژ تشخیصی در بیمارستان:

انجام کورتاژ در بیمارستان نیاز به بیهوشی یا بی حسی است که داروی بیهوشی یا بی حسی از ناحیه کمر دریافت خواهید کرد. در این روش مانند نمونه برداری رحم با پایپل، به کمک اسپکولوم، دهانه رحم دیده می شود. سپس پزشک قاشق های کوچک فلزی با لبه تیز به نام کورت را از دهانه رحم شما عبور می دهد تا نمونه گیری اندومتر انجام شود. نمونه بافت اندومتر به آزمایشگاه ارسال می شود تا بررسی شود.

همچنین ممکن است در حین هیستروسکوپی (هیستروسکوپی روشی است که در آن پزشک توسط یک ابزار باریک مجهز به نور و دوربین، پوشش داخلی رحم را روی یک صفحه نمایش می بیند) در صورتی که یک مورد مشکوک مشاهده کند نمونه هایی از بافت می گیرد و همچنین در طول هیستروسکوپی، پزشک می تواند پولیپ رحم و فیبروم ها را نیز بردارد.

آمادگی های پیش از انجام کورتاژ تشخیصی

همانطور که می دانید کورتاژ تشخیصی عملی است که نمی توان هر وقت و در هر دوره ای آن را انجام داد. برای انجام کورتاژ تشخیصی نیاز است که فرد از 48 ساعت قبل یک سری نکاتی را رعایت کند. مهم ترین این نکات عبارتند از:

• انجام آزمایشات لازم مانند آزمایش خون و بررسی آن.
• در صورتی که عفونت واژنی وجود دارد فرد باید به طورکامل درمان شود.
• عدم مصرف خوراکی یا نوشیدنی از شب قبل از عمل.
• در صورت مصرف داروی خاص، پزشک باید در جریان گذاشته شود. مخصوصاً مصرف داروهایی که باعث رقیق شدن خون می شوند.
• بهتر است وسیله ای مخصوص در نزدیکی سرویکس رحم در روزهای قبل از انجام عمل قرار داده شود. این کار به منظور راحت باز شدن سرویکس در هنگام عمل انجام می شود و باید توسط پزشک انجام شود.
• در صورت نیاز، تجویز و مصرف داروهایی خاص که در واژن قرار داده می شوند تا بافت سرویکس رحم قبل از انجام عمل نرم باشد.
• نیاز است قبل از انجام عمل، مثانه خالی باشد.

مراقبت های بعد از کورتاژ

1. دوره نقاهت فرد پس از عمل کورتاژ 2 الی 3 روز است. بعد از طی این مدت می توانید به کارهای عادی خود برگردید.
2. ممکن است تا چند ساعت پس از عمل کورتاژ در اتاق ریکاوری و یا مطب بمانید تا پزشک شرایط شما را از نظر خونریزی های سنگین یا دیگر عوارض جانبی بررسی کند. در این مدت اثرات بیهوشی و یا بیحسی موضعی هم از بین می رود.
3. مصرف منظم داروهای تجویز شده را از یاد نبرید. این داروها برای جلوگیری از بروز عفونت و یا کاهش درد شما تجویز شده اند.
4. نباید تا پایان دوره نقاهت رانندگی کنید.
5. تا پایان دوران نقاهت نباید دوش بگیرید، به استخر بروید یا در وان بمانید.
6. به مدت یک هفته کارهای سنگین یا فعالیت های ورزشی شدید انجام ندهید.
7. تا مدتی که پزشک به شما اجازه دهد دوچرخه سواری نکنید.
8. پس از کورتاژ، یک پوشش جدید در رحم ایجاد خواهد شد. دوره قاعدگی بعدی ممکن است در زمان منظم رخ ندهد. ممکن است زود یا دیر شود.
9. تا زمانی که دهانه رحم به اندازه طبیعی خود برسد، باکتری از واژن می تواند وارد رحم شود و باعث عفونت شود. در این زمان چیزی وارد مهبل نکنید. در خصوص زمان مناسب برای نزدیکی جنسی یا استفاده دوباره از تامپون حتماً از پزشک بپرسید.
10. ممکن است چند روز لکه بینی و گرفتگی عضلات داشته باشید. این حالت طبیعی است. ممکن است بخواهید از پد بهداشتی برای لکه بینی استفاده کنید و برای کاهش درد نیز می توانید مسکن مصرف کنید.

موارد منع انجام کورتاژ تشخیصی

• زمانی که فرد باردار باشد.
• در صورت انسداد سرویکس رحم یا نامشهود بودن آن به دلیل برخی ناهنجاری ها.
• در صورتی که فرد داری عفونت لگن و واژن باشد.
• در صورتی که فرد مبتلا به بیماری های خاص باشد.
• در صورتی که فرد دچار آرتروز شدید مفصلی باشد.
• در صورت وجود اختلالات خونی که منجر به ایجاد خونریزی شدید در فرد پس از انجام عمل می شود.
• زمانی که فرد دچار دیابت یا فشار خون کنترل نشده باشد.
• در صورتی که انواع بیهوشی برای فرد خطرساز باشد.

عوارض کورتاژ تشخیصی

• خونریزی و لکه بینی: امکان وقوع لکه بینی به سبب بروز زخمی که در دیواره رحم و یا واژن ایجاد شده پس از انجام کورتاژ تشخیصی وجود دارد.
• درد های عضلانی: تجربه درد هایی شدید و یا خفیف در ناحیه شکم و رحم پس از این امر در بسیاری از افراد وجود دارد. مصرف داروهای مسکن و التیام بخش درد کمک زیادی به گذراندن این دوران و برطرف شدن درد ها دارد.
• اختلالات قاعدگی: برهم خوردن نظم طبیعی قاعدگی و به تعویق افتادن آن نیز به سبب وجود زخم های داخل رحم است که پس از بهبودی آنها، روند پریود دوباره از سر گرفته می شود.
• بروز عفونت ها: در برخی از موارد به سبب عدم رعایت موارد بهداشتی و بی توجهی افراد به مصرف داروهای آنتی بیوتیکی تجویز شده از سوی پزشک، امکان بروز عفونت وجود دارد.
• چسبندگی رحمی: چسبیدن قسمت زخم شده به دیواره روبرویی به سبب طولانی شدن فرآیند ترمیم بافت می تواند پس از عمل کورتاژ تشخیصی سبب چسبندگی رحم و یا سندرم آشرمن شود.
• بی حالی: داروهای بیهوشی توانایی درگیر کردن روحیات و توان جسمی افراد را پس از عمل تا چند روز دارند. پس از گذشت چند روز از انجام این عمل، در صورتی که ضعف و بی حالی در افراد برطرف نشود، مراجعه به پزشک لازم و ضروری است.
• آسیب دیدگی دهانه رحم: در برخی دیگر از موارد به سبب عدم رعایت درست استفاده از ابزارهای نمونه برداری و یا وجود بافت های خاص دیواره ای، آسیب دیدگی در ناحیه سرویکس و یا دهانه رحم امکان پذیر است.

نسخه اصلی مطلب علت انجام کورتاژ تشخیصی چیست؟ را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---