رادیوگرافی ساده از مهم ترین وسایل تشخیصی در بیماری های زانو است. به کمک تصاویر رادیوگرافی شدت آسیب دیدگی و حتی نوع بیماری تشخیص داده می شود. راديوگرافي ساده در واقع اطلاعات كلي و بسيار ارزشمندي در اختيار پزشك قرار می دهد كه نياز پزشك را براي تصمیم گیری نوع درمان مرتفع می کند و نياز به استفاده از روش های پرهزینه مانند ام آر آي و سي تي اسكن را به حداقل می رساند.

اشعه ایکس متداول ترین روش تصویربرداری تشخیصی است که به طور گسترده برای تشخیص شکستگی کشکک زانو در دسترس قرار دارد. این تصویربرداری تصاویری از ساختارهای متراکم مانند استخوان ها به دست می دهد؛ بنابراین منحصراً برای نشان دادن شکستگی ها سودمند است. اشعه ایکس برای نشان دادن نمای جلویی و جانبی شکستگی حائز اهمیت است.

شکستگی کشکک زانو

کشکک زانو (پاتلا)، استخوان کوچکی است که در جلوی زانو قرار دارد و در مقابل، آسیب و ضربات وارده نیز بسیار حساس می باشد. شکستگی کشکک زانو، آسیب جدی است و می تواند مانع خم شدن زانو حین حرکت شود.

درصورتی که میزان شکستگی جزئی باشد، درمان هایی مانند بستن زانو با آتل در نظر گرفته خواهد شد؛ اما در بسیاری از موارد، بخشی از استخوان از جای اصلی خود خارج می شود که در چنین شرایطی، جراحی به منظور تثبیت استخوان در جای اصلی و بهبود دامنه حرکتی تجویز می شود.

علت شکستگی کشکک زانو

برخی علل شکستگی کشکک زانو عبارتند از:

• زمین خوردن با زانو
• وارد آمدن ضربه شدید و مستقیم به زانو
• این احتمال نیز وجود دارد که انقباض ناگهانی عضلات چهار سر ران در زانو، باعث آسیب و شکستگی کشکک زانو می شود.

علائم شکستگی کشکک زانو

1. درد و التهاب، یکی از شایع ترین علائم شکستگی کشکک زانو می باشد.
2. کبودی
3. ناتوانی در راست کردن زانو و یا نگه داشتن زانو در این وضعیت
4. ناتوانی در راه رفتن
5. معاینات بالینی

نحوه انجام رادیوگرافی شکستگی استخوان کشکک

روش متداول برای عکس برداری از اندام آسیب دیده گرفتن دو عکس است. یک بار اشعه ایکس از روبرو به اندام تابانده شده و تصویر آن بر روی فیلم ثبت می شود و بار دیگر اشعه از کنار به اندام تابانده می شود. تصویر یا فیلم اول را فیلم رخ یا قدامی- خلفی antero- posterior می نامند و به تصویر دوم، تصویر یا فیلم نیمرخ یا لترال Lateral میگویند.

تهیه یک فیلم خوب هنر تکنیسین رادیولوژی است. مقدار یا دوز اشعه ایکس تابیده شده به اندام باید به اندازه مناسبی تنظیم شود. هم زیاد و هم کم بودن آن موجب می شود فیلم ناواضح باشد. فیلم باید طوری گرفته شود که تمام طول استخوان مشکوک به شکستگی در آن دیده شود. بهترین حالت این است که مفصل بالا و مفصل پایین استخوان مشکوک به شکستگی هم در فیلم رادیولوژی دیده شوند. بیمار در حین عکس برداری باید اندامش را کاملاً بی حرکت نگه دارد تا تصویر واضحی از آن تهیه شود. همچنین باید تمام اشیاء فلزی مانند انگشتر یا ساعت از اندام دور شود تا تصویر آنها بر روی تصویر استخوان نیفتد.

برای انجام عکس برداری از زانو توسط اشعه ایکس شما در اتاق مخصوص قرار می گیرید. سپس متخصص رادیولوژی از شما می خواهد که بایستید، بنشینید یا دراز بکشید تا دستگاه اشعه ایکس بتواند به خوبی تصاویر موردنظر از زانوی شما را تهیه کند. قبل از انجام عکس برداری باید لباس مخصوص بپوشید تا سایر نقاط بدن شما در معرض پرتوهای اشعه ایکس قرار نگیرد.

عوارض ناشی از اشعه ایکس در رادیوگرافی

اشعه ایکس یکی از قدیمی ترین و رایج ترین اشکال تصویربرداری پزشکی است. طبق اظهارات پزشکان مزیت حاصل از تشخیص صحیح بیشتر از خطرات آن است؛ اما بااین حال هنوز چند نکته ایمنی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.

1. خطر اندک ابتلا به سرطان. قرار گرفتن در معرض اشعه زیاد می تواند منجر به سرطان شود؛ اما به طورکلی میزان آن در اشعه ایکس کم است. بزرگسالان در برابر اشعه ایکس حساسیت کمتری نسبت به کودکان دارند.

2. کودکان و تصویربرداری اشعه ایکس. درصورتی که کودک شما به تصویربرداری نیاز داشته باشد، ممکن است تکنسین او را برای اطمینان از بی حرکت ماندن محصور کند. این کار از نیاز به تکرار جلوگیری می کند. محصور کردن کودک به او آسیبی وارد نخواهد کرد. درصورتی که همراه با او در اتاق بمانید، باید برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض اشعه، پیش بند سربی بپوشید.

3. بارداری. درصورتی که باردار هستند یا فکر می کنید باردارید به پزشک خود اطلاع دهید. آنها ممکن است از روش متفاوتی استفاده کنند تا کودک شما در معرض اشعه قرار نگیرد.

نسخه اصلی مطلب نحوه انجام رادیوگرافی شکستگی استخوان کشکک را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---