گاباپنتین دارویی است که گاهی به عنوان داروی درمان صرع استفاده می شود. ممکن است برای درمان صرع در افراد بالای 12 سال و برای تشنج های ناقص کودکان 3 تا 12 سال این دارو تجویز شود. همچنین گاباپنتین ممکن است برای درمان سندرم پای بی قرار، برای برطرف کردن بی حسی و سوزن سوزن شدن مرتبط با دیابت، پیشگیری از گُر گرفتگی و آرام کردن درد همراه با زونا (شینگل) مورد استفاده قرار بگیرد.

سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا، گاباپنتین را در سال 1993 تحت نام تجاری نورونتین (Neurontin ) تأیید کرد. در سال 2003 سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا گاباپنتین ژنریک را تأیید کرد و در حال حاضر این دارو توسط شرکت های دارویی متعددی ساخته می شوند. در پژوهشی که در سال 2013 در Canadian Journal of Anesthesia منتشر شد مشخص شد گاباپنتین می تواند در کاهش اضطراب متوسط تا شدید در افرادی که می خواهند تحت عمل جراحی قرار بگیرند، مؤثر باشد. پژوهشگران بیان می دارند پزشکان از این دارو برای درمان درد پس از عمل جراحی و همچنین انواع بیماری های روان پزشکی مانند اضطراب مزمن، روز به روز بیشتر استفاده می کنند.

هشدار در مصرف گاباپنتین

در حدود یک نفر از هر 500 نفری که داروهایی مانند گاباپنتین مصرف کرده اند، ممکن است علایم زیر رخ دهد. این علایم ظرف یک هفته پس از شروع درمان ممکن است شروع شود.
در صورتی که موارد زیر را تجربه می کنید، حتماً به اطلاع پزشک خود برسانید:

• افکار خودکشی
• علائم افسردگی
• پرخاشگری
• تحریک پذیری
• حمله وحشت
• دلهره شدید
• بی قراری
• اقدامات بدون فکر
• هیجانات غیر طبیعی

در صورتی که هر یک از علائم گفته شده را تجربه می کنید فوراً با پزشک تماس بگیرید.

کودکان 3 تا 12 سال ممکن است با مصرف گاباپنتین، تغییرات رفتاری داشته باشند. این تغییرات ممکن است شامل بی قراری، عدم توانایی تمرکز و توجه، ضعف عملکرد در مدرسه و عصبانیت یا رفتار پرخاشگرانه باشد. کودکان زیر سه سال نباید برای درمان تشنج، گاباپنتین مصرف کنند. همچنین برای درمان دردهای عصبی پس از هرپس در کودکان نباید گاباپنتین استفاده شود.

در صورتی که بالای 75 سال سن دارید یا بیماری کلیه دارید باید در مصرف گاباپنتین جانب احتیاط را رعایت کنید. مصرف الکل می تواند عوارض گاباپنتین را تشدید کند. پس از این که مصرف گاباپنتین را شروع کردید، نباید آن را به صورت ناگهانی قطع کنید در غیر این صورت ممکن است علائم ناشی از قطع مصرف دارو مانند اضطراب، اختلال خواب، حالت تهوع، درد و تعریق را تجربه نمایید. برای قطع مصرف باید به تدریج ظرف حداقل یک هفته، دوز گاباپنتین کاهش پیدا کند.

در صورتی که داروی مسکن تجویزی مانند داروهای اپیوئید مصرف می کنید موضوع را به اطلاع پزشک برسانید چرا که این داروها ممکن است سرگیجه یا خواب آلودگی مرتبط با مصرف گاباپنتین را افزایش دهند. همچنین پزشک باید از بیماری کلیه شما مطلع باشد. در صورتی که قصد عمل جراحی از جمله جراحی های دندانپزشکی دارید و یا تاکنون مشکل سوء استعمال مواد و الکل داشته اید باید موضوع را به اطلاع پزشک برسانید.

سوء استعمال گاباپنتین

گزارش های متعددی نشان می دهند برخی افراد از گاباپنتین به عنوان داروی نشئگی و سرخوشی سوء مصرف کرده اند. در پژوهشی در سال 2014 مشخص شد تقریباً یک چهارم افرادی که در کلینیک ترک اعتیاد حضور داشته اند سوء استعمال گاباپنتین داشته اند. سوء مصرف گاباپنتین نه تنها می تواند عوارض جانبی جدی و خطرناک داشته باشد بلکه علائم قطع مصرف آن در مصرف کنندگان شدید است.

گاباپنتین در بارداری

پژوهشگران هنوز نمی دانند آیا مصرف گاباپنتین برای بارداری بی خطر است یا نه. بنابراین در صورتی که باردار هستید یا ممکن است باردار باشید پیش از مصرف گاباپنتین با پزشک مشورت کنید. گاباپنتین ممکن است از طریق شیر مادر به کودک منتقل شود. تاثیر گاباپنتین بر نوزادان شیرخوار مشخص نیست. بنابراین از پزشک بپرسید آیا فواید تغذیه از شیر مادر بر خطرات احتمالی گاباپنتین برای نوزاد شیرخوار ارجحیت دارد یا خیر.

عوارض جانبی گاباپنتین

• خواب آلودگی
• سرگیجه
• خستگی
• تغییرات بینایی از جمله دوبینی
• کند شدن در هنگام راه رفتن
• رعشه
• آب ریزش بینی
• افزایش وزن
• حالت تهوع یا سوء هاضمه
• عصبی شدن
• درد عضله
• خشکی دهان یا گلو درد
• ضعف حافظه
• سردرد
• افکار غیر طبیعی
• اسهال یا یبوست
• تورم دست و پا
• خارش چشم
• تب

در صورت تجربه عوارض جانبی جدی گاباپنتین که به صورت زیر است، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• افکار خودکشی و آسیب زدن به خود
• تب یا تورم گره های لنفاوی
• تحریکات پوستی شدید
• تورم صورت، لب ها یا زبان
• تنگی نفس یا سخت شدن بلع
• تشنج

حتماً باید تمامی داروهایی را که مصرف می کنید از جمله مواد غیر قانونی یا انرژی زا، داروهای بدون نسخه، گیاهان دارویی و سنتی و یا مکمل ها را به پزشک بگویید. انواع داروهایی که با گاباپنتین تداخل ایجاد می کند و ممکن است مشکلاتی به دنبال داشته باشند عبارتند از:

• داروهای مسکن اپیوئیذ (مخدری) از جمله مورفین و ویکودین
• ناپروکسن
• داروهایی که برای سوزش معده مصرف می شود مانند میلاننا، مالوکس و سایمتیدین

در صورتی که تست پروتئین موجود در ادرار را انجام داده اید به پزشک بگویید. گاباپنتین ممکن است بر نتایج برخی از این آزمایش ها تأثیر بگذارد.

گاباپنتین و الکل

مصرف الکل ممکن است برخی از عوارض جانبی گاباپنتین را تشدید کند. برخی از پزشکان توصیه می کنند در مدتی که گاباپنتین استفاده می کنید الکل مصرف نکنید. در پژوهشی که در سال 2014 در نشریه JAMA Internal Medicine منتشر شد مشخص شد ممکن است در آینده گاباپنتین به عنوان درمانی برای وابستگی الکل مطرح شود. گاباپنتین توانایی بدن در پرهیز از الکل را بهبود می بخشد. همچنین علائم مرتبط با بازگشت مانند بدخوابی و هوس الکل را کاهش می دهد. یافته های این پژوهش اهمیت ویژه ای دارد چرا که داروهای اندکی برای کمک به درمان وابستگی الکل وجود دارند.

گاباپنتین و فعل و انفعالات بدن

گاباپنتین ممکن است باعث شود احساس خواب آلودگی و کسالت داشته باشید و قدرت تصمیم گیری تان تحت تأثیر قرار بگیرد. از این رو تا زمانی که با عوارض گاباپنتین بر روی بدن خودتان آشنایی پیدا کنید از رانندگی و کار با دستگاه های صنعتی و اپراتوری پرهیز کنید. گاباپنتین ممکن است بر نتایج آزمایش پروتئین ادرار تأثیر بگذارد.

گاباپنتین به صورت کپسول منظم رهش و پیوسته رهش (طولانی اثر) و محلول تهیه می شود. قرص معمولی گاباپنتین برای افراد بزرگسال برای درمان دردهای عصبی پس از زونا، معمولاً از 300 میلی گرم شروع می شود و ممکن است تا 1800 میلی گرم در روز افزایش یابد. قرص گاباپنتین برای افراد بزرگسال برای درمان صرع ممکن است از 900 تا 1800 میلی گرم در روز متفاوت باشد. معمولا پزشکی گاباپنتین را با دوز کم تجویز کرده و سپس دوز آن را به تدریج افزایش می دهد و به سطحی می رساند که بهترین عملکرد را برای شما داشته باشد.

در مورد قرص گاباپنتین منظم رهش و محلول، معمولا سه دوز مساوی سه مرتبه در روز مصرف میشود. این دارو را با یک لیوان پر از آب مصرف کنید. مصرف آن می تواند همراه غذا و یا بدون غذا باشد. بین دوزهای گاباپنتین نباید بیش از 12 ساعت فاصله باشد. در صورتی که از قرص منظم رهش استفاده شود ممکن است نصف قرص تجویز می شود. در وسط قرص یک شکاف وجود دارد که از آن جا قرص را نصف کنید. میتوانید این قرصها را با غذا یا بدون آن مصرف کنید.

قرصهای آهسته رهش معمولا یک مرتبه در روز در ساعت 5 بعد از ظهر مصرف میشوند. دقت داشته باشید نباید قرص را بجوید، خرد کنید یا بشکنید. تمامی قرص به صورت کامل باید بلعیده شود. قرص را همراه غذا مصرف کنید.

اوردوز گاباپنتین

علائم اوردوز گاباپنتین عبارتند از:

• دو بینی
• خواب آلودگی شدید
• اختلال در تکلم
• خستگی
• اسهال

در صورت اوردوز با اورژانس تماس بگیرید.

فراموش کردن یک نوبت گاباپنتین

گاباپنتین را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. هرگز نباید مصرف این دارو را ناگهان متوقف کنید چرا که باعث علائم قطع مصرف دارو می شود. در صورتی که یک نوبت گاباپنتین را فراموش کردید هر چه سریع تر به محض این که به یاد آوردید مصرف کنید. در صورتی که تقریباً نوبت بعدی نزدیک است، نوبت فراموش شده را نخورید. هرگز در دوز گاباپنتین را به علت فراموش کردن نوبت قبلی، دو برابر نکنید.

نسخه اصلی مطلب عوارض و خطرات مصرف گاباپنتین را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---