تغذیه برای گروه های سنی مختلف

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

نیاز انسان به خوراک یکی از احتیاجات طبیعی یا فیزیولوژیک است که مهم ترین عامل بقای زندگی و طول عمر می باشد. احتیاج به خوراک، دائمی است و ارگانیسم را مجبور می کند تا برای بدست آوردن خوراک و رفع گرسنگی کوشش کند. تغذیه صحیح رشد را میسر می سازد؛ به تندرستی و طول عمر می انجامد و با تأثیر بر روی مغز و روان سبب رشد فکری می گردد.

غذای انسان باید شامل پروتئینها، چربی ها، کربوهیدرات ها، مواد معدنی، ویتامین و آب باشد تا رشد و سلامت یاخته های بدن تأمین شود. این مواد با تغییراتی که در لوله گوارش حاصل می کنند؛ قابل جذب می شوند و برای تأمین نیازهای حیاتی مورد استفاده یاخته های بدن قرار می گیرند؛ و ضامن بقا هستند. در این مطلب به بررسی تغذیه در نوزادان و سالخوردگان می پردازیم و نقش تغذیه صحیح را در این رده های سنی بررسی می کنیم.

تغذیه نوزاد و اهمیت آن

شیر مادر غذایی ایده آل برای رشد و تکامل نوزادان و بهترین شروع برای آنان است. شیر مادر ترکیب منحصر به فردی از مواد مغذی و سایر مواد غذایی مهمی است که می تواند با کاهش ریسک ابتلا به عفونت، آسم، اگزما و سایر آلرژی ها از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد جلوگیری کند. همچنین پژوهش ها نشان می دهد تغذیه با شیر مادر ریسک ابتلا به فشار خون بالا و چاقی در کودکی، نوجوانی و بزرگسالی را کاهش می دهد که این امر موجب کاهش ریسک ابتلا به بیماری های مزمن همچون دیابت تیپ 2، امراض قلبی و سکته در آینده می شود. همچنین شیردهی، به مادران در بازگشت به وزن پیش از بارداری و کاهش ریسک برخی سرطان ها کمک می کند. شیر مادر غذایی طبیعی، بهداشتی، مناسب و ارزان برای نوزادان است.

توصیه می شود که نوزادان در شش ماهه ی اول زندگی فقط با شیر مادر تغذیه شوند. تغذیه با شیر باید تا 12 ماهگی ادامه یابد و تا زمانی که نوزاد و مادر بخواهند آن را ادامه دهند، طول بکشد. در اواخر شش ماهگی، غذاهای جامد همچون غلات غنی شده با آهن برای نوزادان، گوشت پوره، سویا، حبوبات و پس از آن سبزیجات، میوه، و سایر مواد غذایی را می توان به غذای نوزاد افزود. تا 12 ماهگی، بایستی نوزاد انواع مختلف غذاهای مغذی را همراه با مابقی اعضای خانواده مصرف کند. به غذاهای مکمل نباید نمک یا شکر افزوده شود. .برای مادران بسیار مهم است که در زمان شیردهی تغذیه مناسبی داشته باشند.

مادران تازه ممکن است با بی خوابی و نیز نیاز زیاد به مواد غذایی دست و پنجه نرم کنند.کمک به مادران در وعده های غذایی و کارهای روزانه می تواند مفید باشد. پرستاران بهداشت اطفال، مشاوران شیردهی، پزشکان و سایر متخصصان بهداشت می توانند کمک های لازم را در زمانی که مادران و خانواده ها هرگونه مشکلی در تغذیه نوزادان داشته باشند، فراهم آورند.

تغذیه سالخوردگان

تغذیه سالم به همان میزان برای افراد سالخورده حائز اهمیت می باشد که برای دیگر افراد. به علاوه، باید به طور منظم ورزشی سبک، از جمله پیاده روی یا شنا انجام دهند. ورزش کمک می کند تا اشتها و درنتیجه وزن تحت کنترل باشد و قلب، عروق خونی، شش ها و استخوان ها را استحکام می بخشد و در داشتن خوابی بهتر کمک کننده است.

پیری می تواند احساساتی از قبیل تنهایی، خستگی، افسردگی و نیز نگرانی از آینده را با خود به همراه داشته باشد که همه اینها می توانند منجر به تغییراتی در سبک زندگی شوند و در برخی افراد بی توجهی به رژیم غذایی را در پی خواهد داشت. توصیه هایی که مطرح می شود، به حفظ سلامت در سنین بالاتر کمک می کند. در این سنین، پیروی از اصول تغذیه ای زیر می تواند به سلامتی بیشتر کمک کند.

نمک کمتری مصرف کنید :

هر فرد به میزان معینی سدیم کلراید یا نمک نیاز دارد. گرچه نمک طبیعی را به میزان کافی در غذاهایی از قبیل گوشت، تخم مرغ و سبزیجات استفاده می کنیم. رژیم غذایی پرنمک، خطر پیشرفت فشار خون بالا را افزایش می دهد. به جای افزودن نمک می توان از طعم دهنده هایی مانند سبزیجات، ادویه و آبلیمو بهره برد.

آب بیشتری بنوشید :

نوشیدن آب برای حفظ جذب آب بدن ضروری است. به خاطر داشته باشید حتی اگر احساس تشنگی نمی کنید، به صورت منظم، به میزان حداقل شش مرتبه در روز، نوشیدنی مصرف کنید. در کنار آب، نوشیدنی هایی مانند: چای، قهوه، آب گازدار، آبمیوه و شیر را نیز می توانید در برنامه غذایی خود جای دهید.

مصرف غذاهای پرچرب را محدود کنید :

غذاهای سرخ شده از قبیل چیپس، حاوی مقادیر فراوانی چربی می باشند که باید مصرف آنها را به حداقل میزان مصرف کاهش داد. چنانچه تمایل به مصرف مقداری دسر دارید، می توانید میوه یا بستنی کم چرب را امتحان کنید.

در نظر داشته باشید؛ رژیم غذایی نامناسب را نمی توان تنها با افزودن مکمل های ویتامین، به رژیم غذایی مناسبی تبدیل کرد. اگر قادر به خوردن نمی باشید، گزینه های مغذی وجود دارند که به سادگی قابل هضم هستند. مانند املت، یک لیوان آبمیوه تازه یا یک کاسه سوپ سبزیجات.

ملاحظات خاص تغذیه ای برای سالخوردگان

استخوان های شکننده:

پوکی استخوان به کاهش حجم مواد معدنی استخوان ها اطلاق می شود. زمانی که کلسیم از استخوان ها خارج شود، استخوان ها شکننده شده و خطر شکستگی را افزایش می دهند. این مشکل عمدتاً افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، به ویژه زنانی که در دوران پس از یائسگی به سر می برند. ورزش ، رژیم غذایی و نور خورشید به میزان کافی می تواند شما را در برابر پیشرفت بیماری محافظت نماید. کلسیم، فلوراید و ویتامین D نیز برای این مساله مهم به شمار می روند.

شیر کامل یا فاقد چربی، فرآورده های شیری از قبیل ماست، پنیر و ماهی دارای استخوان های نرم قابل خوردن، از قبیل ماهی های آزاد یا انواع ساردین حاوی مقادیر قابل توجهی کلسیم می باشند. اگر ملزم به کاهش مصرف چربی هستید، می توانید شیر حاوی چربی اصلاح شده، ماست کم چرب و پنیر تهیه شده از شیر فاقد چربی میل کنید. ممکن است برای افرادی که به میزان کافی لبنیات مصرف نمی کنند مکمل کلسیم ضروری باشد اما مطمئن شوید که پیش از استفاده با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت می کنید.

نور آفتاب نیز در تولید ویتامین D به بدن ما یاری می رساند. این ویتامین به ورود کلسیم به استخوان ها کمک می کند. تنها بایستی هر روز مدت زمان کوتاهی را در معرض خورشید بگذرانید. اما اگر مبتلا به سرطان پوست می باشید یا به هر دلیل دیگری نمی توانید در معرض نور خورشید باشید، اطمینان حاصل کنید که از غذاهای حاوی ویتامین D به میزان کافی استفاده می کنید، مانند زرده تخم مرغ، کره، مارگارین خوراکی، شیر کامل، ماست، پنیر، شیر فاقد چربی، گوشت بره ی تفت داده شده، جگر، تن ماهی و انواع ماهی ساردین. به منظور دریافت یک مکمل ویتامین D بی خطر، با پزشک خود، متخصص تغذیه یا داروساز مشورت نمایید و بیش از میزان تجویز شده مصرف نکنید.

آرتروز :

افراد مبتلا به آرتروز باید انواع غذاهای سالم را میل کنند. چاقی می تواند باعث تشدید درد در مفاصلی شود که وزن بدن را تحمل می کنند. سعی کنید حداقل یک مرتبه در هفته ماهی بخورید، اما برای درمان آرتروز از مکمل های روغن ماهی استفاده نکنید مگر آنکه پزشک شما آن را تجویز کرده باشد.

فشارخون بالا :

افزایش سن خطر فشارخون بالا و احتمال وقوع سکته ی مغزی یا پیشرفت بیماری های قلبی را بالا می برد. طبق تحقیقات سطح بالای نمک در رژیم غذایی، چاقی و کم تحرکی خطر پیشرفت فشار خون بالا را افزایش می دهد.

یبوست :

برای جلوگیری از یبوست، می توانید از غذاهای حاوی مقادیر فراوان فیبر، غذاهای نشاسته ای سبوس دار، نان سبوس دار، میوه های خشک شده، نخودفرنگی، حبوبات و عدس خشک شده استفاده کنید.

بهداشت دهان و دندان :

از دست دادن دندان ها، زخم دهان و دندان های مصنوعی نامناسب، جویدن غذا را دشوار می سازند. بایستی برای بررسی منظم دندان های خود به پزشک مراجعه نمایید و نیز افراد دارای دندان مصنوعی، مطمئن شوند که اندازه آنها مناسب است.