دستگاه ادراری شامل کلیه ها، حالب، مثانه و مجرای ادرار است. این سیستم نقش حیاتی در بدن بازی می کند و اختلال در آن می تواند آسیب های جدی در برداشته باشد. به ویژه کلیه ها که هر نوع آسیبی به این دو عضو کوچک لوبیای شکل، ممکن است به قیمت جان فرد آن تمام شود.

عملکرد دستگاه ادراری

بدن انسان مواد مغذی را از غذا گرفته و آنها را به انرژی تبدیل می کند. بعد از اینکه بدن اجزای غذایی مورد نیاز را مصرف نمود، مواد زائد در روده و خون باقی می مانند.عملکرد سیستم ادراری، فیلتر کردن خون و تولید ادرار به عنوان یک ماده ضایعاتی است. اندام های دستگاه ادراری شامل کلیه ها، حالب، مثانه و مجرای ادرار می شود.

کلیه و دستگاهادراری به بدن کمک می کند تا مواد زائد مایع، به نام اوره را از بدن دفع شود و مواد شیمیایی مانند پتاسیم و سدیم و آب را در تعادل نگه می دارد. اوره هنگامی تولید می شود که غذاهای حاوی پروتئین مانند گوشت، مرغ و برخی از سبزیجات در بدن تجزیه شوند. اوره در جریان خون به کلیه ها منتقل می شود و در آنجا همراه با آب و سایر مواد زائد به شکل ادرار دفع می گردد. از دیگر عملکردهای مهم کلیه ها ، تنظیم فشار خون و تولید اریتروپویتین است که تولید گلبول های قرمز خون را در مغز استخوان کنترل می کند. کلیه ها همچنین تعادل اسید و باز را نیز تنظیم می کنند و مایعات را حفظ می نمایند. در ادامه هم وظایف کلیه به شکل تیتروار ارائه گردیده است.

وظایف کلیه

• دفع مواد زائد و داروها از بدن
• متعادل کردن مایعات بدن
• تنظیم فشار خون با آزاد سازی هورمون ها
• کنترل تولید گلبول های قرمز خون

کلیه ها از طریق نفرون، اوره را از خون خارج می کنند. هر نفرون از مویرگهای کوچک خون به نام گلومرول و یک لوله کوچک به نام توبول کلیه تشکیل شده است. اوره همراه با آب و سایر مواد زائد، با عبور از نفرون و پایین توبول های کلیه، ادرار را تشکیل می دهد.

دو حالب

این لوله های باریک ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند. عضلات دیواره حالب به طور مداوم سفت شده و شل می شوند و ادرار را به سمت پایین هدایت می کنند. اگر ادرار به سمت کلیه بازگردد ، یا دفع نشود و بی حرکت بماند، ممکن است عفونت کلیه ایجاد شود. تقریباً در هر 10 تا 15 ثانیه ، مقدار کمی ادرار از حالب به مثانه تخلیه می شود.

دو عضله اسفنکتر

این عضلات با بسته شدن محکم مانند یک نوار لاستیکی در اطراف دهانه مثانه، مانع از نشت ادرار و برگشت آن به کلیه ها می شوند.

اعصاب مثانه

اعصاب به فرد هشدار می دهد که زمان ادرار کردن، یا تخلیه مثانه است.

مجرای ادرار

این لوله اجازه عبور ادرار و خروج آن از بدن را می دهد. مغز به عضلات مثانه فشار می آورد که باعث فشار ادرار از مثانه می شود. در همان زمان، مغز به عضلات اسفنکتر فرمان شل شدن می دهد تا ادرار از مثانه از طریق مجرای ادرار خارج شود. وقتی همه سیگنال ها به ترتیب به شکل صحیح اتفاق می افتند، ادرار طبیعی و بدون مشکل دفع می گردد.

معنای رنگ ادرار

• ادرار طبیعی و سالم، زرد، روشن و شفاف است.
• ادرار زرد تیره یا عسلی به معنی نیاز شما به آب بیشتر است.
• ادرار تیره و قهوه ای ممکن است مشکل کبدی یا کم آبی شدید را نشان دهد.
• ادرار صورتی یا قرمز ممکن است به معنای وجود خون در ادرار باشد.

نسخه اصلی مطلب آناتومی دستگاه ادراری را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.

---