برای اینکه مفهوم آی- یو- آی برایتان کاملا روشن شود لازمست نخست روال طبیعی ورود اسپرم بداخل رحم را برایتان توضیح دهم . هنگام نزد یکی که معمولا با تحریک جنسی زن ترشحات آبکی از دهانۀ رحم و واژن ( مهبل ) ترشح می شود ، منی داخل واژن ( نزدیک گردن رحم ) ریخته می شود و با ترشحات زنانۀ فوق مخلوط می شود. نظام خلقت به این صورت شکل گرفته که مواد مغذی که موردِ نیازاسپرم جهت افزایش تحرک و عمرِاسپرم است در ترشحات آبکی زنانۀ فوق موجود میباشد ، طوریکه اگر هنگام نزدیکی ، بعلت عدم تحریک جنسی زن ، ترشحی از او خارج نگردد ، بعلت در دسترس نبودن مواد مغذی اسپرم ، هم عمر اسپرم کوتاه می شود و هم میزان تحرک اسپرم کم می شود .

آی یو آی چیست

IUI یکی از روشهای تلقیح اسپرم در داخل رحم است که در مقایسه با آی وی اف عملی ساده تر است و تحمل آن برای بیمار ساده تر است و هزینۀ کمتری نسبت به IVF دارد .
در IUI با وارد کردن تعداد زیادی اسپرم بداخل رحم ، احتمال برخورد تخمک با اسپرم زیاد می شود و در نتیجه شانس حاملگی افزایش می یابد .

هدف از انجام IUI

هدف از انجام IUI این است که تعداد اسپرمهای سالم ومتحرّکی که به تخمک می رسند زیادتر شود تا احتمال بارداری بیشتر شود .
در IUI چون تعداد اسپرمهایی که در رحم تلقیح می شود بیشتر از زمانی است که با نزدیکی وارد رحم می شود ، امکان لقاح بیشتر می شود .
انجام IUI به خیلی از خانمها کمک می کند که باردار شوند ، ولی همیشه موثر نیست . در سیکلهایی که داروهای تحریک تخمک گذاری هم داده شود و IUI انجام شود احتمال موفقیت بیشتر از زمانی است که IUI بدون دادن دارو انجام شود .

کاندیدای مناسب آی یو آی

IUI در این دسته بیماران خوب جواب می دهد .
1- وجود آنتی بادی ( مادۀ اسپرم کش ) در منی
2- وجود آنتی بادی ( مادۀ اسپرم کش ) در ترشحات دهانۀ رحم
3- کمبود حجم منی
4- تعداد کم اسپرم
5- زیاد بودن تعداد اسپرمهای غیر عادی
6- غلیظ بودن ترشحات دهانۀ رحم

سه عامل مهّم روی میزان موفقّیت IUI تاثیر دارد. سن ، وضعیت لوله های رحم و کیفیت اسپرم .
با افزایش سن چون کیفیت تخمکهای زن پائین می آید احتمال بارداری کمتر می شود ، طوریکه احتمال باردار شدن خانم 40 ساله در شرایط مساوی با خانم 30 ساله ، یک سوم اوست .
لوله های رحم اگر بر اثر چسبندگی پر پیچ وخم شده باشد و یا نیمه مسدود باشد احتمال باردار شدن کم می شود .
میزان تحرک و نرمال بودن اسپرمی که تلقیح می شود هر چه بالاتر باشد ، احتمال باردار شدن زیادتر می شود .
از صمیم قلب دعا می کنم که تمام زنان عالَم تا درد زایمان را تجربه نکرده اند از دنیا نروند .

درصد موفقیّت آی یو آی

احتمال باردار شدن در خانم هایی که کمتر از 30 سال دارند و هیچگونه مشکلی ندارند ( مشکل فقط از جانب شوهر است ) و مقادیری داروی تخمک گذاری و مکمل مصرف کرده اند 20- 25 درصد است .
اگرسن خانم خانم 30-35 سال باشد احتمال موفقیت حدود 5% کمتر می شود . اگر مشکلی از قبیل اضافه وزن یا نامنظّم بودن پریود یا اختلال هورمونی هم وجود داشت ، حدود 5% دیگر شانس بارداری کمتر می شود .
از سن 35 سالگی به بعد نظر به اینکه به ازا هر سال افزایش سن 9% توانائی بارداری کم می شود ، میزان حاملگی به 5- 10% در هرسیکل کاهش می یابد .

روش انجام IUI

روش انجام ( Intra uterine insemination ) IUI به اینصورت است که ابتدا مقداری داروی تحریک تخمک گذاری به زن داده می شود تا تخمکهای بهتر وبیشتری تولید گردد .
سپس با انجام سونوگرافی تخمدانها پی می بریم که چه زمانی قرار است فولیکولها ( تخمکها ) آزاد گردد ، تا در همین زمان IUI انجام شود .از کیت تخمک گذاری هم برای پی بردن به زمان تخمک گذاری می توان استفاده کرد .
استفاده از کیت ها از دو سه روز قبل از ایام تخمک گذاری شروع می شود و روزی یک یا دو بار باید انجام شود . هر موقع دو خط پررنگ در کیت نشان داده شد ، نشان دهندۀ این است که در 24 - 36 ساعت بعد تخمک آزاد می شود ، که در این موقعIUI باید انجام شود .

روش شماتیک انجام IUI

در موعد مقرر منی از شوهر یا از اهداکنندۀ اسپرم گرفته می شود و در درجه حرارت 37 درجه نگهداری می شود تا از حالت انعقاد ، به مایع روان تبدیل گردد و سپس با محلول خاص مغذّی اسپرم ، مخلوط و سانتریفیوژ می گردد تا اسپرمهای متحرک از اسپرمهای بیحرک و مواد زائد منی جدا شود .
پس از آماده شدن محلول ( حاوی اسپرمهای با کیفیّت و تحرک عالی ) که 1- 2 ساعت زمان میبرد ، آنرا مطابق شکل بالا با سرنگ انسولینی و کاتتر ظریف متصّل به آن به میزان تقریبی 0.5 تا 0.7 میلی لیتر در عمق رحم آهسته ( در عرض 10- 30 ثانیه ) تلقیح می کنیم .
انجام IUI بدون درد است و نیازی به بیهوشی یا مصرف قرص مسکن ندارد . گاهی دردهایی در رحم ایجاد می شود که اکثرا قابل تحمل است و اگر مسکن خواستید مصرف کنید استامینوفن باشد بهتر از بقیۀ مسکن هاست .
حدود نیمساعت روی تخت استراحت می کنید و بعد به زندگی عادی خودتان برمی گردید .

مراقبتهای بعد ازآی یو آی IUI

1- رژیم غذائی مناسب ، پرهیز از مصرف غذاهای نفاخ ، زعفران ، ترشی جات
2- کاهش مصرف چای ، کافئین و پرهیز از پرخوری
3- پرهیز از تماس با آلاینده های شیمیایی و انواع دود ( دود سیگار نزدیکان ، دود اتومبیلها خصوصا اتومبیلهای گازوئیل سوز )
4- خود داری از فعالیت بدنی سنگین ( پیاده روی نه تنها مانعی ندارد بلکه اکثر اوقات مفید هم هست )
5- انجام ورزشهای سبک مانعی ندارد
6- نزدیکی بعد ازIUI نه تنها مشکلی ندارد بلکه ممکن است شانس حاملگی را زیاد هم بکند
احتمال دوقلو یا چند قلوزائی از معایب IUI می باشد . زیرا چند قلوزائی از بارداریهای پر خطر محسوب می شود و اگر بیش از دوقل وجود داشت بهتر است جنینهای مازاد بر دو قل را حذف کرد ، به این کار کاهش تعداد جنین گفته می شود .
گنجایش رحم انسان ( خصوصا رحمی که برای اولین بار باردار می شود ) برای یک فرزند است و اکثر اوقاتی که دو قلو می شود ، بعلت اینکه رحم نمی تواند دو جنین 3 کیلوئی را در خود جای دهد ، قبل از 9 ماهگی ( هفت ماهه یا هشت ماهگی ) دردهای زایمان شروع می شود و دو نوزاد نارس بدنیا می آیند که بعلت نارس بودن ، بیشتراز نوزادی که نُه ماهه بدنیا می آید در معرض خطر مرگ و میر قرار می گیرد .

هزینه آی یو آی چقدر است

هزینۀ روش آی یو ای در مقایسه با IVF خیلی کمتر است ، علت آن هم این است که در IUI لقاح داخل بدن زن صورت می گیرد ولی درIVF لقاح در آزمایشگاه مرکز ناباروری تحت نظر متخصص مربوطه انجام می شود .
هزینۀ IUI در مراکز ناباروری دولتی با توجه به اینکه سیاست دولت فرزندآوری شده است تقریبا رایگان است . در مراکز ناباروری خصوصی هزینۀ آن حدود دو میلیون تومان برای هر سیکل درمان درسال 1401می باشد .

روش IUI برای تعیین جنسیت

در این روش به منظور تعدیل و تنظیم تعداد فرزندان پسر و دختر ، والدینی که 1-2 فرزند از یک جنس دارند و نمی خواهند بیش از سه فرزند پیدا کنند از پزشک درخواست باردارشدن همراه با تعیین جنسیت ( مخالف جنس فرزندشان ) می کنند .
در روش IUI برای تعیین جنسیت هنگام شتشوی اسپرم واماده کردن آن برای تلقیح داخل رحم ، تغییراتی در نحوۀ عملِ آماده کردن اسپرمها داده می شود ، بنحوی که محلولی که برای تلقیح داخل رحم آماده می شود ، بجای اینکه درصد کروموزوهای X وY آن 50%- 50% باشد ، 20% - 80% می شود ، یعنی 80% اسپرمها دارای کروموزوم جنس مورد تقاضا ( پسر یا دختر ) است .
با انجام روش IUI برای تعیین جنسیت احتمال اینکه والدین فرزندی از جنس مورد دلخواه پیدا کنند حدود 80% است .
اگر خواستید احتمال پیدا کردن فرزند با جنس مورد دلخواهتان 100% باشد باید از روش IVF همراه با PGD استفاده کنید که هزینۀ انجام آن حدود ده برابر می باشد .

علائم هشدار دهندۀ IUI

1. خونریزی واژینال قرمز رنگ در حد پریود ماهانه
2. گرفتگی و درد شدید عضلات اندام
3. دلدرد شدید همراه با تهوع شدید یا استفراغ
4. تب یا سرگیجه ی شدید

در صورت بروز هر یک از چهار مورد بالا سریعا با پزشک خود باید تماس بگیرید .

در چه مواردی برای زوج نابارور آی- یو- آی کارساز واقع می گردد

1- موقعی که هنگام مقاربت ، منی در عمق واژن ریخته نمی شود ، که این خود دو دلیل دارد .
یکی اینکه مرد بر اثر ناتوانی نسبی جنسی قادر به دخول کامل آلت در واژن نیست و منی خود را در مدخل واژن تخلیه می کند .
دوم اینکه بعلت غیر عادی بودن محل سوراخ مجرای ادرارِ مرد ، منی در مدخل واژن یا به اصطلاح لای پای زن ریخته می شود ، در این ناهنجاری مادرزادی که هیپوسپادیاس به آن گفته می شود سوراخ مجرای ادرار بجای اینکه نوک آلت قرار داشته باشد در زیر تنۀ آلت قرار گرفته و در حالات شدید آن در زاویۀ بین آلت و بیضه قرار میگیرد .
نا گفته نماند که این نا هنجاری ( هیپوسپادیاس ) با جراحی ترمیمی در دوران طفولیت قابل درمان است .
2- زمانی که به دلیل اختلال هورمونی یا عصبی ترشحات دهانۀ رحمِ زن خیلی غلیظ است یا اصلا ترشحی وجود ندارد که اسپرم بتواند در آن شنا کند و خود را بداخل رحم برساند .
3- موقعی که هیچیک از دو مشکل بالائی وجود ندارد ولی تعداد اسپرم مرد کم است یا اسپرم به تعداد کافی وجود دارد ولی اغلب آنها بیحرکت یا کم تحرک هستند ، و یا حجم منی دفع شده خیلی کم است ( کمتر از یک میلی لیترباشد ) ، حجم منی بطور نرمال 2-7 میلی لیتر است .
4- موقعی که مرد کلا فاقد اسپرم است و با درمان داروئی هم بهبود پیدا نمی کند که در چنین حالاتی از اسپرم اهدایی برای باردار کردن زن استفاده می شود .
5- گاهی اوقات تمام عوامل بالا در ظاهر طبیعی است ولی پی برده می شود که در ترشحات گردن رحم زن ، مواد اسپرم کُش ( آنتی بادی ) وجود دارد و بجای اینکه نقش مغذّی داشته باشد ، برعکس اسپرمها را از بین می برد .
6- آخرین کاربرد آن هم نازائی با علت نا شناخته می باشد که گاهی این روش درمان موثر واقع می شود .

در این سه بیماری انجام آی یو آی بیفایده است و نباید انجام شود . آندومتریوز متوسط یا شدید - عفونت لگن - انسداد هر دولوله ی رحمی

علل ناموفق بودن آی یو آی

1. پائین بودن کیفیت تخمک ، یکی از دلائل مهم عدم موفقیت IUI است . این مسئله در سنین بالا ( خصوصا بالاتر از چهل سال ) بیشتر چشمگیر است . چنانچه می خواهید تخمک با کیفیت تری داشته باشید ، مطلب { تقویت تخمدانها } را در همین سایت مطالعه کنید و به آن عمل کنید .
2. پائین بودن تعداد یا کیفیت اسپرم
3. انجام IUI در زمان نامناسب ، اگر زمان تخمک گذاری اشتباه تشخیص داده شود و زمان IUI با موعد تخمک گذاری بیش از 24 ساعت فاصله داشته باشد ، ( چون اسپرم وتخمک بیش از 24 ساعت معلوم نیست که فعال و زنده باقی مانده باشند ) احتمال موفقیت کم می شود
4. نازک بودن آندومتر ( لایۀ مخاطی داخل رحم ) نیز باعث می شود که جنین نتواند لانه گزینی کند .
5. کمبود پروژسترون از علل دیگر است که با مصرف شیاف یا قرص آن میتوان مشکل را برطرف کرد .
6. وجود بیماری آندومتریوز ، در حالیکه بیمار و پزشک از وجود آن بی اطلاعند .
7. وجود مشکلات ایمنی ، در حالیکه بیمار و پزشک از وجود آن بی اطلاعند .
8. مسدود بودن هر دو لولۀ رحمی ، در حالیکه بیمار و پزشک از وجود آن بی اطلاعند .

اگر چند سیکل IUI با اسپرم اهدایی انجام دادید و حاملگی رخ نداد ، جهت رد بیماری آندومتریوز و انسداد لوله ها و مشکلات ایمنی بررسی های مربوطه باید انجام شود .

به امید روزی که به یاری و خواست خداوند متعال ، با تلاش پزشکان ، تمامی زوجهای بدون بچه صاحب فرزندی زیبا ، سالم وبا هوش شوند .

نسخه اصلی مطلب IUI ( تلقيح اسپرم شسته شده داخل رحم ) آی یو آی را در سایت دکتر عنایت الله ایزدی بخوانید.

---