احتمالا تا به حال چیزهایی درباره پیلینگ یا لایه برداری پوست شنیده اید شاید هم تا به حال از كرمهای لایه بردار یا اسكراب استفاده كرده باشید اما شاید ندانید كه پیلینگ و لایه برداری روشهای مختلف با مكانیسمهای متفاوت دارد كه هركدام از این روشها را پزشك با توجه به وضعیت پوست شما پیشنهاد میكند. در بسیاری از موارد استفاده از روشهای مختلف پیلینگ برای صاف كردن پوست و از بین بردن لكها و مشكلات پوستی راهحل اول و آخر است و نتایج حاصل از آن نیز كاملا قابل پیشبینی است و عوارض چندانی هم ندارد، البته اشتباه نكنید پیلینگ و لایهبرداری فقط برای درمان مشكلات پوستی نیست بلكه گاهی برای از بین بردن چین و چروكها یا حتی درخشانكردن پوست از این روش استفاده میشود.
لایه برداری و پیلینگ :
فرآیندی كه سلولهای مرده از روی سطح پوست برداشته میشوند را لایهبرداری میگویند چون قدرت پوست برای دفع این سلولهای مرده با افزایش سن كاهش مییابد و باید با یك عامل خارجی كار را انجام داد تا هم مشكلات پوستی حل شوند و هم پوست صاف و زیبا شود. این فرایند به روش انجام میشود: شیمیایی، مكانیكی با لیزر و روشهای خانگی.
لایه برداری شیمیایی :
اسیدها و آنزیم های خاصی باعث از بین رفتن سلولهای مرده میشوند در حقیقت یك سوختگی شیمیایی خفیف و كنترل شده در پوست به وجود می آید و سلولهای مرده پس از جدا شدن، جای خود را به سلول های سالم و جوان می دهند، لایه برداری براساس نوع ماده به كار رفته، غلظت آن و مدت زمانی كه مواد فوق روی پوست باقی میمانند است.
لایه برداری عمیق
این فرآورده ها قویترین لایه بردارهای پوست را شامل میشوند.
كاربرد:درمان چینهای خشن پوستی، آثار عمیق ناشی از افزایش سن و آفتاب، اسكار پوستی و ضایعات رشد یافته پیش سرطانی.
تركیبات اصلی:در این محلولها از تركیبات فنل استفاده میشود و عوارضی مانند بیهوشی و نیاز به بستری شدن را نیز به همراه دارد.
لایه برداری متوسط
نسبت به لایه بردارهای سطحی با عمق بیشتری درون پوست نفوذ میكنند و بهتر است فقط در پوست سایر قسمتهای بدن بهجز صورت به كار رود.
كاربرد:درمان ضایعاتی مانند اسكار آكنه، خطوط پوستی، تغییرات رنگ پوست و تغییرات پوست بر اثر آفتاب.
تركیبات اصلی:از تری كلرو استواستیك (TCA) با غلظتهای متوسط، استفاده میشوند.
لایه برداری سطحی :
آسیب در اپیدرم یا لایه سطحی پوست ایجاد میشود.
كاربرد: برای رفع كدورت و تیرگی پوست، چروكهای خفیف زودرس و درمان جوشگاههای قدیمی.
تركیبات اصلی : معمولا از دسته هیدروكسی اسیدها (آلفا هیدروكسی اسید و بتا هیدروكسی اسید) با غلظتهای 20 تا 70 درصد.
در این روشها از محلولی با یك پایه اسیدی برای جداسازی لایه خارجی و آسیب دیده پوست استفاده میشود. به این ترتیب، در حقیقت یك سوختگی شیمیایی خفیف و كنترل شده در پوست بهوجود میآید و سلولهای مرده پس از جدا شدن، جای خود را به سلولهای سالم و جوان میدهند. این محلولها همچنین تحریك لایههای زیرین را برای تولید كلاژن و الاستین پوست تحریك میكنند. این 2 عامل در طراوت و جوانی پوست نقش اساسی ایفا میكنند.
كدام كرمها را میتوان بدون تجویز پزشك استفاده كرد ؟
كرمها یا محلولهای شیمیایی حاوی موادی چون آلفاهیدروكسی اسید (AHA)، رتینوئیدها، آنزیم های طبیعی و... به عنوان لایه بردار شناخته میشوند.
وقتی این مواد روی پوست مالیده میشود با توجه به نوع محلول یك تا 14 روز بعد از استفاده، سلول های مرده روی پوست تخریب میشوند تا سلول های جوان جای آنها را بگیرند، اسیدهای میوه (AHA) غلظت پایین تر را افراد میتوانند بدون نسخه از داروخانه ها تهیه كنند و در منزل، شبها هنگام خواب استفاده كنند.
بهتر است این فرآورده ها دور چشم و دور دهان استفاده نشود زیرا موجب تحریك و قرمزی و التهاب این نواحی خواهد شد. درصدهای بالاتر مانند ۵۰ درصد و ۷۰درصد باید توسط متخصص پوست به كار روند.
یك لایه برداری مخصوص بدن
در لایه برداری با عمق متوسط پوسته ریزی و جداشدن لایه آسیب دیده 3 تا 7 روز طول میكشد. قرمزی و التهاب پوست ممكن است تا 2 ماه طول بكشد، هرچند كه به طور معمول بعد از یك تا 2 هفته پوست نسبتا به حالت طبیعی خود بازگردد و از آن به بعد با استفاده لوازم آرایشی التهاب باقی مانده را میپوشانند. با استفاده از لایه برداری با فرآورده های با قدرت متوسط، فرد به ندرت احساس درد و ناراحتی شدید میكند و عوارض به وجود آمده نیز با روش های معمولی قابل كنترل هستند.
به چه كسانی لایه برداری سطحی توصیه میشود ؟
لایه برداری سطحی برای از بین بردن آثار اولیه آفتاب در پوست، چین های ظریف پوستی و تغییر رنگهای خفیف كاربرد دارند. تركیبات اصلی آنها معمولا از دسته هیدروكسی اسیدها (آلفا هیدروكسی اسید(AHA) و بتا هیدروكسی اسید (BHA)) با غلظت های 20 تا 70درصد یا سایر مواد لایهبردار است. استفاده از لایهبردارهای شیمیایی سطحی باید توسط فرد متخصص تجویز شوند. هرچند كه انواع ملایمتر این لایه بردارها با غلظت های پایینتر برای استفاده عموم وجود دارند. علاوه بر این برای كسب نتیجه مطلوب، لازم است كه این فرآیند 4 تا 5 بار در طول 2 تا 4 هفته و پس از آن سالی 4 بار تكرار شود.