هیپرپلازی سباسه (هیپرپلازی سباسه) در صورت بزرگ شدن غدد سباسه (غدد مولد چربی پوست) سبب ایجاد برآمدگیهای کوچکی روی پوست میشود.
برآمدگیهای مزبور بیضررند و اغلب روی پیشانی و گونهها ظاهر میشوند. غدد سباسه در سراسر بدن وجود دارند، و تودههای مورد بحث میتوانند تقریباً در تمامی نقاط بدن شکل بگیرند. این برآمدگیها در طول دوران میانسالی و نیز در مردم پیر شایع اند اما امکان بروز آنها در هر سنی وجود دارد.
هیپرپلازی سباسه یک مادۀ روغنی به نام سبوم ترشح میکنند. این ماده به محافظت از پوست در برابر محیط خارجی کمک میکند؛ اما مقدار بیش از حد سبوم میتواند سبب تقویت بسیاری مشکلات شامل آکنه، پوست چرب، یا چرب شدن جمجمه شود.
در عین حال امکان محصور شدن سبوم درون غده وجود دارد که باعث ایجاد تورم و شکلگیری توده در زیر پوست میشود.
علل
علایم
تشخیص
درمان
مداوای خانگی
دورنما
علل هیپرپلازی :
چند عامل احتمال توسعۀ هیپرپلازی سباسه را افزایش میدهند. مردم دارای پوست رنگ روشن در سنین بالای 40 سال گرایشی به ابتلا به این اختلال نشان میدهند، به ویژه هنگامی که پوست آنان مکرراً در معرض تابش نور آفتاب قرار داشته باشد. صدمات مداوم ناشی از آفتاب میتواند باعث تشدید علایم یا بروز زودهنگام آنها شود.
مردم دارای تاریخچۀ خانوادگی ابتلا به هیپرپلازی سباسه بیشتر ممكن است که خود نیز به آن دچار شوند. مردم دچار ضعف سیستم ایمنی و افراد مصرف کنندۀ داروی سرکوب کنندۀ سیستم ایمنی سیکلوسپورین ممکن است در ریسک بالاتری برای ابتلاء به هیپرپلازی سیبیشس قرار داشته باشند.
یک اختلال ژنتیکی نادر به نام سندرم میوآر - توره نیز میتواند سبب بروز هیپرپلازی سیبیشس شود. مردم دچار این سندرم باید در مورد تشخیص هیپرپلازی سباسه نهایت دقت را به خرج دهند، زیرا در این مورد اختلال مزبور میتواند نشان دهندۀ وجود تومور باشد.
علایم هیپرپلازی :
علامت اصلی هیپرپلازی سباسه بروز یک تودۀ کوچک و براق زیر پوست است. این توده ممکن است دندانۀ کوچکی در مرکز و حاشیۀ بیرونی سفید یا زرد رنگ داشته باشد.
احتمال دارد که تشخیص اختلال مورد بحث از آکنه دشوار باشد. به هر جهت، جوشهای سرسیاه و سرسفید معمولاً دارای مرکز برآمده هستند، در حالی که برآمدگی ناشی از هیپرپلازی سیبیشس دندانهدار است. این برآمدگیها به طور معمول کوچکند و سبب بروز هیچ دردی نمیشوند.
بسیاری از مردم دارای پوست چرب یا پوست ترکیبی ممکن است با بالا رفتن سن متوجه وجود این تودهها در پوست خود شوند. برآمدگیهای مزبور ممکن است به صورت منفرد ظاهر شده یا به شکل خوشههای کوچک بروز کنند.
تشخیص هیپرپلازی :
متخصص پوست اغلب اوقات هیپرپلازی سباسه را از طریق معاينه بررسی میکند. در هر حال، گاهی از اوقات ممکن است ایجاد تمایز میان هیپرپلازی سباسه و اختلالات جدیتر مثل کارسینوم سلول بازال مشکل باشد.
تودههای ناشی از کارسینوم سلول بازال به طور معمول بزرگترند و ممکن است رنگ تیرهتر یا واضحتری از پوست نواحی اطراف خود داشته باشند. اگر پزشک در مورد تشخیص خود مطمئن نباشد به طور معمول یک نمونه از تودۀ مورد بحث گرفته و آن را برای بررسی به آزمایشگاه میفرستد.
درمان هیپرپلازی :
هیپرپلازی سباسه در اغلب موارد بدون ضرر است. اگر تودههای ایجاد شده ناخوشایند یا ناراحت کننده باشد، فرد میتواند نسبت به برداشتن آنها اقدام کند. روشهای مختلفی در دسترسند اما برای برداشتن کامل آنها به چند جلسه یا برخی تسهیلات پزشکی نیاز است.
رتینول :
رتینول نوعی ویتامین A است که میتواند در مورد طیفی از مشکلات مرتبط به پوست مفید باشد. رتینوئید نسخهای اغلب برای مردم دچار هیپرپلازی سباسه توصیه میشود، اما این دارو برای کارآیی کامل نیاز به تبعیت از برنامهای منظم دارد. در عین حال در صورت توقف درمان احتمال بازگشت تودهها وجود دارد.
لایهبرداری پوست :
لایهبرداری پوست ممکن است شامل استفاده از مواد شیمیایی مثل اسید سالیسیلیک باشد. لایهبرداری شیمیایی پوست همچنین ممکن است سبب ایجاد تحریک پوستی، سرخی و حساسیت شود. در صورت عدم مراقبت کامل پس از درمان این روش حتی ممکن است باعث تشدید هیپرپلازی سباسه شود.
لیزردرمانی هیپرپلازی :
درماتولوژیست ممکن است برداشتن سبوم به دام افتاده در غدد را با استفاده از لیزر توصیه کند. این کار میتواند به هموار شدن نمای ناهموار پوست منجر شود.
کرایوتراپی هیپرپلازی :
پزشکان میتوانند تودههای هیپرپلازی سباسه را در فرآیندی به نام کرایوتراپی از پوست خارج کنند. پزشک تودههای مزبور را منجمد میکند که این سبب خشک و بیرون زدن آنها میشود اما این کار در عین حال میتواند باعث تغییر رنگ پوست در ناحیۀ مورد درمان گردد.
الکتروکوتری هیپرپلازی :
این عمل شامل تحویل الکتریسته برای سوزاندن توده است. سپس پوست خراشیده و جمع میشود و در نتیجه سطحی صاف و صیقلی به جا میماند. مراقبت زیادی باید در طول درمان انجام شود، زیرا محل خراشیدگی ممکن است پس از التیام پوست دچار تغییر رنگ شود.
جراحی هیپرپلازی :
اگر هیپرپلازی سیبیشس شدید یا مداوم باشد، پزشك ممکن است برای برداشتن تودهها گزینۀ جراحی را تجویز کند. جراحی مانع از بازگشت تودهها میشود اما در عین حال میتواند سبب ایجاد جای زخم شود و به طور معمول آخرین گزینۀ درمانی تلقی میگردد.
داروهای ضد اندروژن هیپرپلازی :
احتمال دارد که بین هیپرپلازی سباسه و افزایش تستوسترون ارتباطی وجود داشته باشد. برخی از پزشکان استفاده از داروهای ضد اندروژن را برای زنان دچار علایم شدید که به دیگر روشهای درمانی خوب جواب ندادهاند،تجویز میکنند.
مداوای خانگی هیپرپلازی :
برخی مداواهای خانگی میتوانند باعث رفع برجستگیهای ایجاد شده توسط هیپرپلازی سیبیشس شوند. داروهای غیر نسخهای، کرمها و شویندههای صورت که حاوی رتینول هستند میتوانند به پاکسازی انسداد غدد سباسه کمک کنند.
برخی از مردم پی میبرند که شستشوی منظم با پاک کنندههای حاوی اسید سالیسیلیک میتواند به رفع روغن پوست و پیشگیری از انسداد غدد کمک کند.
کمپرس گرم نیز در عین حال ممکن است باعث خروج سبوم به دام افتاده شود. پس از شستشو با صابونهای دارویی، فرد باید سعی کند تا یک پارچۀ تمیز را در آب گرم خیس کند و آن را روی صورت خود قرار دهد. اگرچه کمپرس گرم نمیتواند باعث رفع تمامی تودهها شود، میتواند تجمع سبوم را رفع کند و تورم و التهاب پوست را کاهش دهد.
هیچ راه حل قطعی برای پیشگیری از هیپرپلازی سباسه وجود ندارد زیرا این اختلال میتواند در خانوادهها جریان پیدا کند. به هر حال، موارد راهنما در بالا میتواند به کاهش علایم کمک کند.
همچنین، از آنجا که هیپرپلازی سباسه ممکن است بر اثر نور آفتاب تشدید شود، محافظت از پوست در برابر آفتاب میتواند در این مورد کمک کننده باشد.
دورنماهیپرپلازی :
هیپرپلازی سباسه بیضرر است. از آنجا که ممکن است تودهها ناخوشایند باشند، برخی از مردم مایلند از دست آنها خلاص شوند.
مداواهای خانگی میتوانند به کاهش تودهها یا پیشگیری از توسعۀ آنها کمک کنند، اما به طور معمول برای برداشتن آنها به درمانهای پزشکی نیاز است.
هر روش درمانی فواید و نیز عوارض جانبی خاص خود را دارد. مردم باید در مورد تمامی گزینههای درمانی با متخصص پوست مشورت کنند./