وازکتومی یا بستن لوله ها در مردان عملی است که طی آن واز لوله ای که اسپرم را به مجرا منتقل می کند بسته می شود. وازکتومی روشی مطمئن و کارآمد برای پیشگیری از بارداری است و بر خلاف بستن لوله ها در خانم ها، وازکتومی عملی است ارزان که با بی حسی موضعی و به صورت سرپایی قابل انجام است. این عمل با روشها و تکنیکهای گوناگون قابل انجام است اما شایعترین روش فعلی روش وازکتومی بدون تیغ یا No Scalple Vasevtomy (NSV) می باشد. در این روش با برشی کوچک واز یا همان لوله منی بر گرفته می شود و پس از زدن گره روی دو انتهای آن وسط آن چیده می شود.

عوارض وازکتومی

از عوارض وازکتومی می توان به خونریزی و عفونت زخم و درد حاد یا مزمن بیضه ها اشاره نمود. گاهی توده کوچک سفتی در محل بستن لوله ها قابل لمس است که گرانولوم نامیده می شود. در مطالعات گوناگون شکست وازکتومی و باز شدن خود به خود بسته به نوع روش عمل متغیر گزارش شده اما حداکثر نیم تا پنج درصد گزارش شده است.

تعدادی از بیماران پس از عمل بنا به علل گوناگون تمایل به بچه دار شدن و باز گرداندن این عمل دارند.

بازگرداندن وازکتومی

وازووازوستومی (Vasovasostomy) یا عمل بازگرداندن وازکتومی یک عمل بسیار ظریف و حساس است و باید توسط جراحی که در این زمینه فعالیت می کند انجام گردد تا موفقیت عمل افزایش یابد. بر خلاف وازکتومی که به سرعت و با بی حسی موضعی انجام می شود عمل بازگرداندن وازکتومی در اتاق عمل و با بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی انجام می گردد و بسته به شرایط زمان عمل به طور میانگین حدود دو تا سه ساعت طول می کشد.

میزان موفقیت بازگرداندن وازکتومی

اولین سوالی که این بیماران در مراجعه می پرسند میزان موفقیت این عمل جراحی است که وازووازوستومی نام دارد. هر چه از زمان وازکتومی بگذرد شانس موفقیت و میزان حاملگی کاهش می یابد. اما روش وازکتومی و محلی که گره روی واز زده می شود و این که هنگام عمل باز کردن لوله ها پس از چیدن واز در سمت بیضه ها ترشحات بیضه ها خارج می گردند یا خیر در موفقیت بازگرداندن وازکتومی نقش دارند.

درصد موفقیت و میزان حاملگی در جدول زیر نشان داده شده است :

• مدت زمان گذشته از وازکتومی درصد ظاهر شدن اسپرم درصد حاملگی

موفقیت این عمل در صورتی که با روش میکروسکوپیک انجام شود افزایش می یابد. این روش در مرکز ما با کمک بزرگنمایی میکروسکوپیک و با نخ های بسیار ظریف و با یک روش ویژه انجام می گردد و بر اساس آخرین آمار میزان ظاهر شدن اسپرم و موفقیت پس از عمل حدود 90 درصد بوده است.

دستورات پس از عمل بازگرداندن وازکتومی

• بیمار همان روز یا فردا صبح مرخص می شود. رژیم مایعات را می توان پس از هوشیاری کامل و نداشتن حالت تهوع یا استفراغ شروع کرد و سپس سوپ میل شود.
• داروهای آنتی بیوتیک تجویز شده حتما باید مصرف گردند و در صورت درد مسکن استفاده شود.
• در صورت تورم شدید و کبودی ناحیه بیضه ها یا ترشح چرکی از زخم به پزشک معالج باید مراجعه شود.
• بهتر است 48 ساعت اول پس از عمل استراحت در بستر داشته و فقط برای رفتن به دستشویی حرکت داشت. (البته برای پیشگیری از لخته شدن خون در اندام ها به ویژه در افراد با سنین بالاتر و مستعدتر باید حرکت و ماساژ اندام ها انجام گردد و تنفس عمیق نیز به طور متناوب انجام گردد).
• بهتر است لباس زیر تنگ برای کمک به پایدار ماندن ناحیه پیوند شده، تا زمان بارداری همسر پوشیده شود.
• پانسمان روزانه تا روز دوم یا سوم پس از عمل انجام گردد و پس از آن در صورت نداشتن ترشح از زخم، می توان استحمام کرد.
• کار پشت میز را 3 روز پس از عمل می توان شروع کرد، اما برای شروع فعالیت سنگین بدنی، بهتر است 3 هفته صبر کرد.
• تا یک ماه نباید برای نزدیکی اقدام نمود.

• اولین آزمایش اسپرموگرام به ترتیب یک ماه، سه ماه و شش ماه پس از عمل درخواست می گردد، و اگر پس از 6 ماه با صفر بودن اسپرم در آزمایش اسپرموگرام مواجه شدیم، می توان عمل را تکرار کرد، یا عمل وازواپیدیدیموستفومی انجام داد. یا با گرفتن اسپرم از بیضه ها برای روش میکرواینجکشن (ICSI) اقدام نمود.

نسخه اصلی مطلب آیا باز گرداندن وازکتومی ممکن است؟ را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.

---