پرسش و پاسخهایی درباره وازکتومی - قسمت اول

دکتر محمد رضا قرائتی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]آدرس وب سایت : www.drgharaati.ir
آدرس مطب : اصفهان،خیابان آمادگاه،کنارمبل آبنوس،ساختمان آژند،بلوک اداری،طبقه سوم،واحد32 تلفن مطب : 32240906 - 031

شکل 1

وازکتومی چیست؟
وازکتومی به معنای بستن لوله واز(وازدفران) است.این لوله اسپرم را از بیضه به مجرای پروستاتی منتقل می کند (عکس بالا).در این قسمت از مجرای ادراری،اسپرم با مایعی که در سمینال وزیکلها(کیسه های منوی) ذخیره شده مخلوط شده و نهایتا مایع منی را می سازند که در هنگام انزال از مجرای ادراری خارج می شود.وازکتومی راهی مطمئن و بسیار کم عارضه برای نابارورسازی مردان است.سالانه بیش از پانصد هزار وازکتومی در امریکا انجام می شود و شایعترین عمل ارولوژی در این کشور است.

بستن لوله ها در آقایان راحت تر است یا در خانمها؟
مسلما در آقایان! وازکتومی در آقایان عملی است سرپایی که با بیحسی موضعی قابل انجام است.ولی بستن لوله های فالوپ در خانمها(لوله هایی که تخمک را از تخمدانها به رحم منتقل می کنند) عملی است به مدت حدود یک ساعت که نیازمند بیهوشی عمومی و باز کردن شکم است و حتی در نوع لاپاروسکوپیک بسیار مشکلتر و اغلب پرعارضه تر از وازکتومی است.از لحاظ هزینه هم وازکتومی از تمام روشهای پیشگیری مقرون به صرفه تر است.

وازکتومی برای چه زوجهایی مناسب است؟
برای زوجهایی که حداقل یک یا دو فرزند داشته و تصمیم قطعی برای عدم بچه دار شدن گرفته باشند.اگرچه در عمل ، وازکتومی قابل برگشت است ولی بازکردن مجدد لوله ها عملی طولانی،وقت گیر و مشکل است و شاید در برخی موارد موفقیت آمیز نباشد.بنابراین زوج باید فرض را بر این بگذارند که وازکتومی غیرقابل برگشت است.

مدت عمل وازکتومی چقدر است؟
وازکتومی عملی است سرپایی که با بیحسی موضعی در مطب یا بیمارستان قابل انجام است.مدت عمل حدود 30 دقیقه است و از طریق دو برش کوچک(هریک به اندازه حدود نیم سانتیمتر) در دو طرف کیسه بیضه ها انجام می شود.

آیا وازکتومی موجب کم شدن میل جنسی یا توانایی جنسی می شود؟
خیر.در مردان بیضه ها دو عملکرد دارند.عملکرد اول ساختن اسپرم است که از طریق لوله واز به داخل مجرای تناسلی منتقل می شودو موجب باروری می شود. عملکرد دوم تولید هورمونهای مردانه است که از طریق وریدهای بیضه به داخل خون منتقل شده و مسئول میل جنسی و توانایی جنسی هستند.دروازکتومی تولید هورمون ادامه دارد و هورمونهای جنسی مثل گذشته وارد خون می شوند بنابراین میل و توانایی جنسی تغییر نمی کند.تولید اسپرم هم ادامه دارد اما چون واز که مسیر انتقال اسپرم از بیضه به مایع منی است بسته شده است اسپرم وارد منی نمی شود و باروری نخواهند داشت.برخی مطالعات نشان داده اند که بعد از وازکتومی به این علت که خیال زوجین از بچه دار شدن راحت می شود،این آسایش خیال موجب افزایش میل و رابطه جنسی نیز می شود.

آیا پس از وازکتومی باز هم احتمال باز شدن خود به خود لوله ها و بچه دار شدن ناخواسته وجود دارد؟
وازکتومی تکنیکهای متفاوتی دارد.قابل اطمینان ترین روش قطع واز و برداشتن قسمتی از آن و بستن دو سر باقیمانده واز با نخ بخیه است.با این روش احتمال برقراری دوباره مسیر واز به طور خود به خود و بارداری ناخواسته بسیار بسیار کم(کمتر از یک درصد) است .