* بیش فعالی یک اختلال رفتاری شایع است که حدود 8 تا 10 درصد از کودکان سنین پیش دبستانی به آن مبتلا هستند.احتمال ابتلا به این اختلال در پسران سه برابر بیشتر از دختران می باشد اما علت این تفاوت هنوز ناشناخته است .
* مطالعات فراوانی بر روی نقش عوامل تغذیه ای در بیش فعالی کودکان مبتلا به بیش فعالی انجام شده است که نتایج برخی از آنها عبارتند از :
برخی از اسیدهای چرب که در بدن ساخته نمی شوند ولی در حفظ سلامتی انسان نقش حیاتی به عهده دارند ، اسیدهای چرب ضروری نامیده می شوند .اسیدهای چرب ضروری عبارتند از : اسیدهای چرب امگا -3 ، امگا 6 و آراشیدونیک .
مغز انسان در حدود 6 درصد چربی دارد که اسیدهای چرب امگا-3 سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است . یکی از نقش های مهم اسیدهای چرب ضروری ، ارتباط و انتقال بین سلولهای مغز است. اسید چرب امگا 3 که برای رشد و عملکرد مغز ضروری است ممکن است رفتار ، حافظه و کمبود های رفتاری و شخصیتی را بهبود بخشد. یافته های مطالعات نشان داده است کودکان مبتلا به بیش فعالی دارای سطح پایین تری از اسیدهای چرب ضروری هستند که در نتیجه مشکلاتی در یادگیری ،رفتار ، خواب و عملکرد ایمنی آنان ایجاد می کند به طوری که در پسران 6 تا 12 سال که دارای سطح پایین اسیدهای چرب امگا-3 بودند، مشکلات کم خوابی بیشتری دیده شده است.
بهترین منبع اسید های چرب امگا -3 ، ماهی های آزاد مثل سالمون ، ساردین ، میگو ، شاه ماهی است و منابع اسید های چرب امگا6 ، کنجد، تخمه، کدو تنبل ، تخمه آفتابگردان می باشند. دیگر منابع اسید های چرب ضروری (امگا 3 و امگا 6 ) آجیل ها، لوبیای سویا ، روغن بادام زمینی و روغن زیتون می باشد.
مطالعات یافته های مختلف ارتباط بین کمبود روی و بیش فعالی را نشان داده است به طوری که سطح سرمی روی در کودکان مبتلا به بیش فعالی به طور قابل توجهی پایین تر از کودکان طبیعی بوده است.کمبود روی در کودکان مشکلاتی از قبیل خشونت ،کج خلقی ،گریه های زیاد، بیزاری و نفرت و ناتوانی در تمرکز را ایجاد می کند. گوشت ، ماکیان ، شیر و محصولات لبنی 80% کل میزان روی غذایی را تشکیل می دهند . انواع سایرگوشت ها، جگر، پنیر، غلات کامل، لوبیا های خشک، مغزها ، محصولات سویا نیز منابع نسبتا خوب روی هستند.
کمبود کلسیم ممکن است بیش فعالی را بوجود آورد بنابر این می توان با تنظیم یک برنامه غذایی مناسب حاوی کلسیم نظیر شیر، پنیر، نان، بستنی، ماست، سبزیجات برگ سبز مانند کلم ، برگهای سبز شلغم ، یا مکمل های کلسیم ، این کمبود را بر طرف نمود.
یافته های برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف شکر ممکن است سطح آدرنالین را در کودکان به میزان 10 برابر افزایش دهد ،بنابراین نتایج این بررسی ها بیانگر ارتباط مستقیم بین رفتارهای خشونت آمیز با دریافت شکر بالا می باشد.
کمبود ویتامین های گروه B در کودکان بیش فعال شایع است . نتایج یک مطالعه روی 27 کودک مبتلا به بیش فعالی نشان داد که مصرف روزانه 200 تا 300 گرم فسفاتیدیل سرین به مدت دو ماه منجر به بهبودی قابل توجهی 92% در ظرفیت یادگیری و رفتاری آنان شده است .
نتایج برخی از بررسی ها نشان داده اند که کمبود منیزیم در کودکان بیش فعال وجود دارد ، به طوری که که با دریافت منیزیم بیش فعالی در آنان به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. منابع غذایی منیزیم عبارتند از : مغزها ، حبوبات ، غلات آسیاب نشده و نیز سبزیجات برگ تیره و شیر
آلرژی های غذایی می توانند باعث بروز نشانه هایی از بیش فعالی شوند برای مثال : شکر ، شکلات ، تخم مرغ ،گندم ، رنگها ، طعم دهنده ها ،افزودنی ها و ذرت
(در حال حاضر حذف این مواد از برنامه غذایی کودکان آسان نیست زیرا به راحتی در دسترس کودکان است.)اگر این مواد غذایی را تا دو هفته حذف کنیم بعد از دو هفته هر دو روز در میان می توانیم به غذای کودک هر کدام را اضافه کنیم . بوسیله حذف کردن این مواد از برنامه غذایی و بازگرداندن آن بعد از مدتی می توانید تشخیص دهید که آیا کودکان نشانه هایی از بیش فعالی دارند یا خیر ؟