علائم و تشخیص درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

یکی از شکایات شایع بیماران احساس گرفتگی و درد در عضلات پشت ساق پا است. این مشکل ممکن است که به صورت احساس خستگی زودرس و درد و سنگینی در هنگام ایستادن، راه رفتن یا نشستن بروز کند و در بعضی از موارد ممکن است که به صورت احساس خستگی و گرفتگی در عضلات پشت ساق پا بعد از پایان فعالیت روزانه و در زمان استراحت شبانه برای بیمار شروع بشود و در واقع باعث شود که با خواب بیمار تداخل ایجاد شده و مانع از داشتن خواب راحت برای بیمار شود.

علت درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا

شایع ترین علت ایجاد این دردها یعنی درد ساق پا وجود گرفتگی و کرامپ و کوتاهی در عضلات پشت ساق است که معمولا درد عضلات پشت ساق پا در افرادی مشاهده می شود که در طول روز در فعالیت های روزانه شان بطور طولانی مدت می ایستند یا در حالتی که پاهایشان آویزان است می نشینند و یا در خانم هایی که از کفش های پاشنه بلند و بخصوص با پاشنه های باریک استفاده می کنند درد و گرفتگی عضلات پشا ساق پا به وفور مشاهده می شود.

تشخیص درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا

پزشکان معمولاً برای بیماران مبتلا به درد ساق پا دستور انجام پرتونگاری (اشعه ایکس) از بخش زانو به پایین پا را جهت تشخیص افتراقی و از میدان حدس خارج کردن شکستگی فشاری یکی از استخوانها میدهند. با این وجود، تمام شکستگیهای فشاری در تصاویر پرتونگاری مشخص نمیشوند. پزشک در برخی موارد انجام اسکن استخوانی از بخش پایینی پا را ضروری تشخیص میدهد تا بتواند بین درد ساق پا و شکستگی فشاری تمایز قائل شود.

در اسکن استخوان مقدار بسیار کمی از ماده رادیواکتیو معمولاً درون رگ بازو تزریق میشود؛ سپس از دوربین گاما برای آشکارسازی پرتو ساطع شده از ماده تزریقی استفاده می شود. به این ترتیب شکستگی فشاری یا بروز هر گونه تغییر احتمالی به وجود آمده در استخوان ها در نتیجه درد ساق پا مشخص میگردد. اسکن MRI نیز گاهی اوقات برای تمییز قائل شدن بین درد ساق پا و شکستگی فشاری به کار برده میشود.

درمان درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا

بهترین راه برای درمان درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا انجام تمرینات کششی عضلات پشت ساق پا است که این تمرینات کششی به تدریج می توانند کمک کنند که آن کرامپ و کوتاهی عضلات برطرف شود.

البته استفاده از گرمای موضعی یعنی کمپرس گرم و ماساژ هم می تواند برای تسکین درد پشت عضلات ساق پا در این افراد موثر باشد و اگر این کمپرس گرم و ماساژ قبل از عمل تمرینات کششی انجام شود می تواند باعث شود که تمرینات کششی موثرتر باشند و اثرات بهتری را برای کنترل درد عضلات پشت ساق پا در بیمار داشته باشند.

البته اجتناب از حالت هایی که درد پشت عضلات ساق پا را ایجاد می کند یعنی اجتناب از ایستادن طولانی مدت، اجتناب از نشستن در حالیکه پاها آویزان است و اجتناب از پوشیدن کفش های نامناسب بسیار موثر است .در بعضی از موارد این احساس گرفتگی و درد در عضلات پشت ساق می تواند به علت تنگی کانال نخاعی در ناحیه کمر باشد که آن مسئله باید توسط پزشک بررسی شود و اگر عامل درد و کرامپ پشت ساق پا چنین مسئله ای باشد باید حتما درمان بشود .

نرمش های کششی مناسب درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا

انجام مداوم نرمش های کششی عضلات پشت ساق سه بار در روز هم ممکن است بتواند از شدت و یا تعداد حملات بکاهد.

برای انجام نرمش هایی کششی دردو گرفتگی عضلات پشت ساق به فاصله 90-60 سانتیمتر دور از یک دیوار و به طرف آن بایستید. در حالی که کف پاها و پاشنه پاهای خود را بر روی زمین ثابت نگه داشته اید به طرف دیوار خم شوید بطوریکه در عضلات پشت ساق خود احساس کشش کنید.

این حالت را تا وقتی می توانید حفظ کرده و سپس مجدد به حالت ایستاده و قائم برگردید. این حرکت را برای درمان درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا روزی سه بار و هر بار چند مرتبه تکرار کنید. این نرمش ها برای اثر کردن نیاز به 4-2 هفته زمان دارند و در این مدت باید نرمش های کششی مناسب درد و گرفتگی عضلات پشت ساق پا را بطور مداوم انجام داد.

اوزون تراپی عضلات پشت ساق پا

بهبود آسیب دیدگی در بافت های بدن به وجود جریان خون در این بافت ها بستگی دارد. بافت های بدن برای بازسازی و احیا نیاز به ویتامین، مواد معدنی و اکسیژن نیاز دارند که باید توسط خون به این بافت ها منتقل شود. اکسیژن مهم ترین ماده برای ترمیم بافت ها است. وجود تورم و التهاب در ناحیه آسیب دیده موجب کاهش جریان خون، اکسیژن و مواد مغذی در این ناحیه می شود. عدم حضور اکسیژن موجب تجمع اسید لاکتیک و منجر به درد می شود. در روش اوزون درمانی ، اوزون، دارو های ضد التهابی و ویتامین ها به ناحیه آسیب دیده تزریق می شود. این روش به ترتیب زیر عمل می کند:

با استفاده از بی حسی موضعی عصب ها بی حس می شوند. مواد ضد التهابی موجب کاهش درد ، تورم و التهاب و در نتیجه افزایش جریان خون می شوند. با استفاده از ویتامین و مواد معدنی بافت ها تغذیه می شوند و به بازسازی آن ها کمک می شود. اوزون که یک اکسیژن غیر فعال است پس از تزریق به بافت به صورت فعال در آمده و موجب اکسیژن رسانی به ناحیه آسیب دیده می شود.

تاثیر اوزون درمانی و روند بهبودی

تاثیر ازن درمانی یک تا سه روز پس از انجام تزریق آغاز می شود و و تا زمان دستیابی به بهبودی کامل هر یک تا دو هفته تکرار می شود. روند بهبودی در بیماران بسته به شدت آسیب متفاوت است، با این حال اکثر بیماران تنها به سه تا پنج جلسه درمان نیاز دارند. بر خلاف دیگر روش های تزریقی ، تزریق اوزون هیچ عوارض جانبی را برای بیماران به همراه ندارد و نتایج آن دائمی است.