آرتروز زانو از علل شایع مراجعه بیماران به كلینیك ها می باشد. آرتروز در واقع با گذشت سن و ساییدگی مفصل بوجود می آید .لذا فشار روی مفصل زمان بروز آرتروز را تسریع می كند.آرتروز در واقع ساییدگی غضروف مفصلی است.آرتروز از سن 30 تا 40 سالگی شروع می شود ولی علت اصلی آن هنوز مشخص نیست.در خانمها از آقایان شایعتر است در شكل خوردگی غضروف مفصلی كه در آرتروز شدید زانو دیده می شود نمایان است.

وزن زیاد، بالا و پایین رفتن از پله ها بطور مكرر عدم ورزش صحیح عاملی برای بروز آرتروز خواهد بود.ورزش غلطمی تواند عاملی برای ایجاد آرتروز باشد.
خشكی مفاصل و درد از شكایات اصلی این بیماران می باشد.در آرتروز بیشتر قسمت داخلی مفصل زانو ساییده می شود و لذا انحراف زانو به شکل زانوی پرانتزی ایجاد خواهد شد.
شرح حال و ارتباط صحیح با پزشك در تشخیص و درمان مناسب موثر است.

پیشگیری از آرتروز

هیچ فردی محكوم به گرفتن آرتروز نیست بهترین كار پیشگیری است با برنامه صحیح می توان زمان بروز آرتروز را به تعویق انداخت و یا عوارض آنرا به حداقل رساند.

• كفش پاشنه بلند نپوشید.پاشنه بین ۲تا۳ سانت مناسب تر است.
• در زمان ورزش از كفش ورزشی استفاده كنید.
• كاهش وزن،اصلاح تغذیه،ورزش مناسب و برنامه ریزی شده .

درمان های آرتروز زانو

• ورزش درمانی و فیزیوتراپی (منظور از فیزیوتراپی دستگاه درمانی نیست)
• استفاده از اسپلینت
• دارودرمانی
• طب سوزنی
• لیزر درمانی آرتروز
• تزریق پی آر پی

تغییر در روش زندگی و درمان آرتروز زانو

مهمترین این تغییرات شامل کاهش وزن است. بسیاری البته نه همه کسانی که استئوآرتریت زانو دارند، چاق هستند و این وزن زیاد موجب میشود فشار بیشتری به زانو وارد شده که نتیجه آن افزایش شدت درد و پیشرفت بیماری است. گاهی اوقات کاهش فقط چند کیلو گرم وزن میتواند درد زانو را تا حد زیادی کاهش داده و کارآیی زانو را افزایش دهد.

بیمار باید تا حد امکان از دو زانو و چهار زانو نشستن اجتناب کرده و تا حد امکان برای نشستن از صندلی و برای خوابیدن از تختخواب استفاده کند. توالت های سنتی فشار زیادی را به مفصل زانو وارد میکنن. پس به بیماران توصیه میشود تا از توالت های به اصطلاح فرنگی استفاده کنند. استفاده از پله برای این بیماران مناسب نیست و راه پیمایی بر روی زمین های سراشیب یا سربالایی مشکل بیمار را بیشتر میکند.نوع ورزش های آرتروز زانو که بیمار انجام میدهد هم مهم است. بیمار باید از ورزش هایی که شامل دویدن و جهیدن هستند اجتناب کند. شنا و دوچرخه سواری ورزش های مناسبی برای استئوآرتریت زانو هستند.

دارودرمانی آرتروز

داروهای ضد التهابی غیر استروییدی كه در كاهش درد موثرند.ولی هدف ما در آرتروز کاهش درد نیست .

• تزریق درون مفصلی:

۱ ـ گروه كورتونها كه صدمه به مفصل را كاهش می دهد.
۲ ـ تزریق غضروف سازها كه تاثیرات مفید آن به اثبات نرسیده است گرچه باعث كاهش درد می شوند

ورزش درمانی و فیزیوتراپی

• بدون شک یکی از روشهای موثر در درمان آرتروز ورزش درمانی و فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست مجرب است .متاسفانه در بعضی کلینیک های فیزیوتراپی دستگاه درمانی انجام می شود در حالیکه دستگاه وسیله ایست برای کمک به بیمار و فیزیوتراپیست جهت بهبود عملکرد مفصل و بدن و بدون استفاده از تبحر خود در نوع ورزش و درمانهای دستی و... نتیجه موقت و نامطلوب خواهد گرفت و در واقع موجبات صدمه بیشتر به مفاصل را فراهم خواهد آورد.
• کشش عضلات پشت ساق و پشت ران
• تقویت عضله چهار سر ران با نظارت فیزیوتراپیست
• پیاده روی در سطح هموار و با سرعت مناسب
• ورزشهای زنجیره بسته عضله چهار سر ران .كمی زانو را خم كنید و مدت كوتاهی تحمل وزن نمایید و سپس حركت را تكرار كنید.
• تقویت عضله چهار سر ران بدون وزنه
• شكلهای مختلف تقویت عضله چهار سر ران
• خم و راست كردن زانو
• پا دوچرخه
• تقویت عضله ابداكتور ران

طب سوزنی

طب سوزنی در صورتیكه همراه با برنامه توانبخشی باشد یكی از روشهایی است كه تاثیر آن روی آرتروز در مجامع بین المللی به اثبات رسیده است و كمك شایانی به بیماران خواهد كرد .

لیزر درمانی

تاثیرات مفید آن بسته به نوع لیزر انتخابی و دانش تیم درمانی متفاوت است .(به بحث لیزر درمانی مراجعه كنید).

تزریق پی آر پی برای آرتروز زانو

1. تزریق استیرویید درون مفصلی در موارد خفیف تا متوسط موثر است.
2. تزریق هیالورونیک اسید یا به اصطلاح غضروف ساز ممکن است موثر باشد ولی تاثیر آن کاملا به اثبات نرسیده است.
3. تزریق سلولهای پلاکتی و یا PRP: تزریق پی آر پی زانو در قسمت PRPتوضیح داده شده است.
4. تزریق سلولهاس بنیادی: نیاز به تحقیقات بیشتر وجود دارد. هنوز تاثیر آن قطعیت ندارد.

جراحی آرتروز زانو

جراحی آرتروز زانو در انحراف شدید زانو یا ساییدگی شدید در ورزشکاران حرفه ای در شرایط خاص بسته به نوع صدمه با متدهای مختلف ضرورت دارد.

وسایل حمایتی در درمان آرتروز زانو

استفاده از این وسایل مانند عصا، کفش های مخصوص و یا استفاده از زانوبند میتواند کمک کننده باشد. کفش های آرتروز در شرکت تولید تجهیزات ارتوپدی فنی R&R تولید و عرضه می شوند.

نسخه اصلی مطلب پیشگیری و درمان آرتروز زانو را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---