آنچه بايد در مورد سرطان روده بزرگ بدانيم

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سرطان رشد غير معمول و خارج از قاعده گروهي از سلولهاي تغيير شكل داده است كه به سرعت بزرگ شده و رفته رفته به بافت هاي اطراف خود(تهاجم ناحيه اي) وسپس نقاط دورتر(متاستاز) دست اندازي ميكند.در كولون سرطان به صورت معمول از زايده هاي مخاطي كه پوليپ ناميده ميشوند آغاز شده و پس از رشد به داخل روده و جدار آن به بافت هاي اطراف خود و داخل شكم تهاجم ميكند ضمن اينكه امكان متاستاز سلولهاي سرطاني در تمام مراحل وجود دارد.كبد و ريه از شايعترين مناطق متاستاز ميباشند.

ميزان و شيوع سرطان روده چگونه است ؟

سرطان روده بزرگ چهارمين سرطان شناخته شده بدن و سومين دليل مرگ ومير در اثر سرطان ميباشد.بر طبق امارهاي رسمي سالانه بيش از يك مليون نفر در جهان به سرطان روده مبتلا ميشوند كه سالانه به اين مقدار افزوده ميگردد.در ايالات متحده سالانه بيش از 150000 مورد جديد سرطان روده بزرگ كشف ميشود كه حدود 45000 آن منجر به مرگ ومير ميگردد. شيوع آن در مردان بيش از زنان بوده واغلب موارد در افراد بالاي 50 سال ميباشد.

متاسفانه آمار دقيقي در مورد شيوع سرطان روده در ايران وجود ندارد ولي آنچه كه مسلم است ايران از مناطق پر خطر براي شيوع اين سرطان بوده و سالانه بر تعداد افراد مبتلا افزوده ميگردد.تاسف برانگيز تر اينكه سن افراد مبتلا در ايران در حال كاهش است و هم اكنون جوانان زيادي با اين بيماري به پزشكان مراجعه ميكنند.

چه عواملي در ايجاد سرطان روده بزرگ تاثير گذار است ؟

آنچه مسلم است عامل ارث و تغذيه از مهمترين دلايل ابتدا به سرطان كولون ميباشند.اين سرطان در كشورهاي با ر‍‍‍‍‍ژيم غذايي حاوي گوشت وچربي زياد در مقابل ميوه و فيبر كم بيشتر است. مصرف مواد غذايي حاوي چربي حيواني اشباع ،گوشت قرمز،الكل در كنار عواملي همچون چاقي و سيگار كشيدن در افزايش ابتلا به سرطان كولون موثر است.در مقابل مواد غذايي حاوي ميوه وسبزيجات ،فيبر،كلسيم وفولات نقش محافظتي دارند.

ضمن اينكه افراد با سابقه خانوادگي ابتلا به سرطان و يا بيماري هاي خانوادگي پوليپ روده (پوليپوز خانوادگي)وافراد مبتلا به بيماريهاي التهابي روده (كرون و كوليت زخمي) در ريسك بالاي ابتلا به سرطان كولوركتال قرار دارند.

ابتلا به سرطان روده بزرگ چه علامتی دارد؟

75% موارد ابتلا به سرطان کولون در افراد عادی بدون هیچ سابقه خانوادگی و یا موارد خطر دیگر رخ میدهد ومتاسفانه در مراحل اولیه اغلب بدون علایم میباشد لذا برنامه بیماریابی این سرطان در همه افراد بالای 50 سال توصیه میگردد.

ضمن اینکه هر گونه تغییر در اجابت مزاج اعم از یبوست یا اسهال اخیر ،درد شکمی ،خونریزی گوارشی ،دفع ترشحات غیر معمول از مقعد ،تغییر قطر مدفوع ،کاهش وزن شدید ویا کم خونی بخصوص در مردان و سنین بالا باید شک به وجود سرطان کولون را بر انگیخته و اقدامات تشخیصی مناسب آغاز گردد.

راه های تشخیصی برای تشخیص سرطان کولون چیست ؟

پزشکان پس از معاینه بیمار مشکوک به سرطانهای کولورکتال وی را جهت کولونوسکوپی ارجاع می دهند. کولونوسکوپی یا دیدن درون روده بزرگ بهترین ومطمئن ترین راه برای تشخیص و یا رد سرطان کولون میباشد.این کار به صورت معمولی ویا حتی زیر بی هوشی در درون مطب انجام شده و سرتاسر روده بزرگ و راست روده بیمار دیده شده در صورت وجود پولیپ یا ضایعه مشکوک دیگر نمونه برداری انجام میگردد .

راه های تشخیصی دیگر مانند آزمایس مدفوع جهت یافتن خون درون آن ، انجام عکسبرداریهای رنگی مانند انمای باریوم نیز وجود دارد که نه تنها دقت تشخیصی کولونوسکوپی را دارد بلکه در صورت مثبت شدن کولونوسکوپی پس از آن توصیه می گردد.پس از تشخیص از سی تی اسکن و ام آر آی جهت تعییین وسعت بیماری و تعیین روشهای درمانی استفاده میگردد.توجه داشته باشید هیچ گونه تست خونی جهت تشخیص سرطان کورکتال وجود ندارد.

جهت پیشگیری و درمان سریع سرطان کولورکتال چه باید بکنیم ؟

همانطور که قبلا توضیح داده شد وجود هر گونه علایم خطر نیازمند انجام کولونوسکوپی میباشد .ضمن اینکه با توجه به بی علامت بودن سرطان در مراحل اولیه انجام کولونوسکوپی در سن 50 سالگی و تکرار آن هر 10 سال در تمام افراد عادی توصیه می گردد.در کسانی که یکی از افراد خانواده آنان در سن زیر 50 سال دچار سرطان کولورکتال بوده است انجام کولونوسکوپی 10 سال پیش از سن تشخیص سرطان آن عضو خانواده انجام میگردد.

ضمن اینکه در افراد مبتلا به بیماریهای التهابی روده ویا افراد در خانواده های با بیماریهای پولیپی روده و یا سرطانهای خانوادگی برنامه بیماریابی دقیق تر و از سنین پایینتر توصیه می گردد.حتما توجه داشته باشید اگر در خانواده شما فردی قبل از سن 50 سال به سرطان کولورکتال دچار شده است انجام کولونوسکوپی 10 سال پیش از سن شروع سرطان در وی برای همه افراد خانواده الزامی است.

چه روشهای درمانی جهت درمان سرطانهای کولورکتال وجود دارد ؟

هرچند تعداد مبتلایان به سرطان کولورکتال در حال افزایش است ولی خوشبختانه روشهای درمانی نسبتا موثری برای آن وجود دارد.جراحی هم اکنون بهترین و موثرترین روش درمانی در این بیماری میباشد .جراح حاذق و دارای دانش کافی در درمان سرطان و روشهای جراحی آن با انجام یک عمل صحیح و برداشتن تمام بافت های سرطانی بیشترین کمک را به بیمار و بهبود وضعیت زندگی وی میکند.ضمن اینکه روشهای نوین شیمی درمانی و رادیو تراپی کمک فراوانی در افزایش طول عمر این بیماران داشته است.

آیا انجام جراحی سرطان روده بزرگ مساوی با گذاشتن استومی ( بیرون گذاشتن روده از جدار شکم) می باشد ؟

مسلما جواب این سوال منفی است. امروزه با پیشرفت های پدید آمده در تکنیک های جراحی و وجود ابزارهای جدید انجام استومی دایم به ندرت پیش می اید و اغلب بیماران یا در طی همان عمل اولیه ویا پس طی یک دوره 6 هفته ای وجود استومی موقت دفع طبیعی خواهند داشت.

نقش جراح فوق تخصص کولورکتال در درمان سرطان کولون چگونه است ؟

مسلما جراحان کولورکتال پس از طی دوره فوق تخصصی و آشنایی کامل با آناتومی و روشهای درمانی سرطان اعمال جراحی پیچیده این ناحیه را با مهارت بیشتر و عوارض کمتر انجام خواهند داد. در تحقیقات انجام شده در آمریکا و اتحادیه اروپایی نیز مشخص شده اعمال جراحی انجام شده توسط جراحان کولورکتال نسبت به جراحان عمومی همراه با طول عمر بیشتر بیمار ،عوارض کمتر و انجام استومی کمتر بوده است.