منافذ باز پوست روزنه های طبیعی پوست هستند که گاهی بزرگ هستند و پوست را از حالت لطافت خارج کرده و به شکل پوست پرتقالی در می آورند به طوری که حتی با آرایش و کرم پودر نیز این منافذ کامل پوشانده نمی شوند و از نظر ظاهری برای فرد ناخوشایند می باشند. دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو در این مقاله به بررسی علل و روش های درمانی منافذ باز می پردازد.

منافذ باز پوست چیست؟

هر تار مو از درون ساختاری به نام فولیکول (ریشه) رشد خود را آغاز می کند. جالب این که روی سطح پوست برای هر فولیکول مو منفذی وجود دارد که از طریق آن مو از پوست خارج می شود. جالب است بدانید که تمام سطح پوست ما، جز در قسمت کف دست‎ و پا، با موهای ظریفی پوشیده شده است. برای همین سرتاسر پوست ما دارای منافذ طبیعی است. بنابراین منافذ پوستی قسمتی از ساختار طبیعی پوست هستند ولی به دلایلی در برخی از افراد این منافذ باز بیشتر به چشم می آیند و بزرگ تر دیده می شوند.

شکل 1 منافذ باز پوست چیست؟

علت اصلی بزرگ بودن منافذ پوست

1. عوامل وراثتی

برخی از افراد به طور سرشتی منافذ بازتری دارند و به خصوص این مورد در هنگام بلوغ به علت تغییرات هورمونی که ترشحات چربی پوست بیشتر می شود، بیشتر بروز می کند. این افراد معمولا پوست چرب دارند ولی مواردی هم وجود دارد که پوست شخص خشک بوده ولی منافذ پوست باز است.

2. کرم های آرایشی

استفاده بیش از حد از کرم های چرب کرم پودر و سایر مواد آرایشی، به علت این که سطح پوست و منافذ را می بندند، سبوم با چربی ترشح شده از پوست نمی تواند از سطح آن خارج شود لذا منافذ پوست گشاد و باز می شوند تا بتوانند سبوم زیر پوست را به سطح پوست برسانند. در بسیاری از موارد جوش های زیر پوستی به صورت آکنه های سرسفید یا سرسیاه نیز ایجاد می شود. هر چقدر مواد آرایشی به مدت طولانی تری روی پوست بماند احتمال بازتر و عمیق شدن منافذ بیشتر می شود. بنابراین در این موارد توصیه می شود که کمتر از انواع کرم های آرایشی و چرب استفاده کنند و اگر نیاز دارند از کرم های آرایشی مناسب و فاقد چربی (آن هم در مواقع لازم، نه خیلی زیاد) استفاده کنند. در افرادی هم که پوست خشکی دارند یا کرم پودر خوب روی پوست پخش نمی شود، می توانند از کرم های مرطوب کننده کم چرب قبل از پخش کرم پودر استفاده نمایند.

چرا منافذ بزرگ تر می شوند؟

اگر دوباره به تصویر نگاه کنید، غده ی چربی پوست یا غده ی سباسه (قسمت زرد رنگ کنار تار مو) را می بینید. این غده چربی تولید می کند. چربی های تولیدی غده ی سباسه، فولیکول مو را پر می کنند و به سطح پوست می رسند. طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۱۶ انجام شده مهمترین عواملی که باعث باز شدن منافذ پوست می شوند عبارتند از:

1. افزایش چربی پوست (سبوم): اگر پوست شما چرب باشد، غدد چربی پوست شما چربی زیادی تولید می کند. فعالیت غدد سباسه هر فرد به ژنتیک او بستگی دارد.
2. کم شدن خاصیت کشسانی پوست اطراف منافذ: اگر پوست قابلیت ارتجاع پذیری کمتری داشته باشد، این پدیده بازتر شدن منافذ، رخ می دهد و در این حالت منافذ پوست بزرگ تر به نظر می رسند.

چه چیزی منافذ پوست را مسدود می کند؟

وقتی چربی در منافذ پوست جمع شود و با آلودگی و لوازم آرایش روی پوست ترکیب شود، منافذ مسدود می شوند. در نتیجه منافذ پوست کشیده می شوند و بزرگ تر به چشم می آیند. البته توجه داشته باشید اگر منافذ پوست مسدود شوند ممکن است پوست دچار آکنه یا جوش شود. بنابراین هدف همیشه کوچک کردن منافذ باز است و نه بستن کامل آن ها، البته بستن آن ها کاری امکان ناپذیر است.

شکل 2 تفاوت منافذ نرمال، جوش صورت و منافذ بار پوست

راه های پیشگیری از منافذ باز

در زیر روش هایی را پیشنهاد می کنیم تا منافذ پوست شما کوچک تر شوند:

1. فقط از محصولات آرایشی و بهداشتی غیرکمدوژنیک (NON-COMEDOGENIC) استفاده کنید. کلمه ی «غیرکمدوژنیک» به این معنا است که این محصولات منافذ پوست را مسدود نمی کنند. همان طور که قبلا گفتیم وقتی منافذ پوست با کرم یا محصولات آرایشی دیگر بسته شوند، بزرگ تر دیده می شوند و بیشتر به چشم می آیند. پس برای این که منافذ پوست شما مسدود نشوند، روی همه ی محصولاتی که برای صورت خود استفاده می کنید، از ضدآفتاب و کرم مرطوب کننده گرفته تا کرم پودر به دنبال این عبارت ها بگردید:

• غیرکمدوژنیک (non-comedogenic)
• فاقد چربی (oil free)
• منافذ را مسدود نمی کند.

اگر محصولی هیچ یک از این موارد را نداشت از آن استفاده نکنید.

2. روزی دو بار صورت خود را بشویید. اگر پوست ما چرب باشد، منافذ بزرگ تر دیده می شوند. پس صورت خود را دو بار در روز بشویید تا منافذ با آلودگی‎ ها مسدود نشوند و چربی پوست تان کم شود. علاوه بر این شست وشوی صورت به طور صحیح از آکنه پیشگیری می کند و سبب بهبود التهاب پوست و افزایش سلامت آن می شود. البته هنگام شستن صورت خود دقت کنید تا:

• از آب ولرم استفاده کنید. آب داغ پوست را آزار می دهد و باعث باز شدن منافذ پوست می شود.
• صورت خود را به آرامی بشویید. مالِش و ساییدن پوست به آن آسیب می‎زند و پوست را ملتهب می کند. اگر پوست ما ملتهب شود منافذ آن بیشتر دیده می شوند.
• یک شوینده ی غیرکمدوژنیک و ملایم پیدا کنید. باید هر کاری می توانید انجام دهید تا از تحریک پوست و مسدود شدن منافذ آن جلوگیری کنید.

3. پوست صورت را با ژل شست وشو دهید. اگر پوست شما چرب است یا می خواهید منافذ باز پوست خود را ببندید، توصیه می کنیم از انواع ژل شستشوی صورت استفاده کنید. شوینده ها و پاک کننده های دیگری مثل صابون ممکن است موادی داشته باشند که در منافذ پوست ما باقی بمانند و چربی پوست را بیشتر کنند. اما ژل شستشوی صورت کمک می کند تا چربی منافذ پوست را تمیز کنیم. در نتیجه پوست به ظاهر مطلوب ما نزدیک تر می شود.

شکل 3 شست وشو پوست صورت با ژل

4. هر روز ضدآفتاب بزنید.

هر چه خورشید آسیب بیشتری به پوست ما بزند، کلاژن و الاستین پوست آسیب بیشتری می بیند و پوست بیشتر شل و افتاده می شود. در نتیجه پوستی که سفتی خود را از دست بدهد، منافذ آن بیشتر دیده می شوند. اگر از یک ضدآفتاب طیف گسترده با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید، تا حد زیادی پوست خود را در برابر آسیب های آفتاب محافظت می کنید. پس برای محافظت از پوستتان هر روز (حتی روزهای بارانی و یا سرد) از ضدآفتاب استفاده کنید. این آسیب نور آفتاب با تماس های مکرر در طول زمان بیشتر و بیشتر می شود. استفاده از کرم ضدآفتاب با محافظت از پوست در برابر اشعه مضر فرابنفش خورشید می تواند به جلوگیری از سرطان پوست کمک کند.

5. لایه برداری را فراموش نکنید.

اگر پوست چربی دارید، لایه برداری کمک می کند تا آلودگی هایی مانند گرد و خاک، سلول های مرده پوست و چربی اضافی از منافذ پوست حذف شوند. در نتیجه منافذ پوست بسته شده پاک سازی شده و کوچک تر دیده می شوند. توجه داشته باشید لایه برداری بیش از اندازه ممکن است پوست را خشک کند.

6. کرم های حاوی اسید میوه (AHA):

مصرف شبانه یا یک شب در میان کرم های «آ اچ آ» ۱۰ تا ۱۵ درصد پس از چند ماه تا حدودی در کوچک کردن منافذ تاثیر خود را نشان می دهد. این کرم ها علاوه بر تحریک سلول سازی و لایه برداری پوست باعث تحریک کلاژن سازی در درم نیز می شوند و به سفت تر شدن پوست و کاهش منافذ باز کمک می کنند.

شکل 4 لایه برداری پوست صورت برای پیشگیری از منافذ باز

7. پوست خود را زیاد دستکاری نکنید.

مالِش و ساییدن زیاد پوست صورتتان آن را تمیزتر نمی کند بلکه باعث آسیب دیدن پوست می شود و منافذ آن را بزرگ تر نشان می دهد. ور رفتن با صورت، فشار دادن پوست یا کَندن موادی که در منافذ آن گیر افتاده باعث آزار پوست می شود. در این صورت منافذ پوست تان بیشتر دیده می شوند. پس برای بستن منافذ باز پوست یا جلوگیری از ایجاد آن باید با پوست خود خیلی با ملایمت رفتار کنید. یادتان باشد هیچ گاه پوست خود را نسایید، با آن ور نروید یا مواد گیر افتاده در منافذ آن را تخلیه نکنید.

8. افتادگی پوست خود را درمان کنید.

با بالا رفتن سن، پوست ما سفتی خود را از دست می دهد و افتاده می شود. در این حالت منافذ پوست بزرگ تر دیده می شوند.
غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین ث مانند فلفل دلمه ای قرمز بخورید. ویتامین ث در کلاژن سازی به بدن ما کمک می کند. کلاژن حامی مهم پوست است و از آویزان شدن پوست جلوگیری می کند. همچنین ویتامین ث از التهاب پوست و در نتیجه پیر شدن پوست جلوگیری می کند.
سرم ویتامین سی و سرم های حاوی رتینول ها (مشتقات ویتامین آ) بهترین راه جلوگیری از پیری پوست هستند.

9. هر روز پوست خود را مرطوب کنید.

کرم مرطوب کننده نقش مهمی در حفظ سلامت پوست شما بازی می کند. حفظ رطوبت پوست و رطوبت رسانی به آن از وظایف عمده آن است. ممکن است مرطوب کردن روزانه پوست چرب کار نامناسبی به نظر بیاید، اما این کار از باز شدن منافذ جلوگیری می کند. این کار باعث می شود که چربی (سبوم) به جای این که روی سطح منافذ پوست بنشیند به لایه های عمیق تر پوست نفوذ کند. پس مرطوب کردن پوست باعث می شود منافذ پوست با چربی مسدود نشوند و کوچک تر دیده شوند.

10. هر شب آرایش خود را پاک کنید.

پاک کردن آرایش صورت قبل از خواب اهمیت زیادی دارد. اگر شب با آرایش بخوابید منافذ پوست تان مسدود می شوند؛ چرا که مواد آرایشی، چربی و باکتری ها در منافذ پوست روی هم جمع می شوند. اگر وقت کم دارید می توانید از دستمال های مرطوب پاک کننده آرایش برای پاک کردن سریع آرایش خود استفاده کنید.

شکل 5 نکاتی برای جلوگیری از ایجاد منافذ باز پوست

چگونه سلامت پوست خود را بهبود دهیم؟

درمان های خانگی که به شما پیشنهاد دادیم روش های خوبی برای بستن منافذ باز پوست هستند. اما نکاتی که در ادامه می گوییم می توانند سلامت پوست شما را بهتر کنند:

• تغذیه ی مناسب داشته باشید: داشتن یک تعادل غذایی که شامل مواد مغذی، انواع چربی ، پروتئین و کربوهیدرات است به سلامت ما کمک زیادی می کند. رژیم غذایی سالم در پوست منعکس می شود.
• آب کافی بنوشید: آب، پوست را از درون آبرسانی می کند. در نتیجه رنگ پوست یکدست می شود و بهتر به نظر می آید.
• ورزش کنید: با ورزش منظم جریان خون در همه قسمت های بدن ما از جمله پوست بیشتر می شود. همچنین ورزش کردن باعث تعریق می شود. تعریق برای سلامت پوست مفید است.

طبق تحقیقی که در سال ۲۰۰۱ انجام شد، عرق بدن آنتی بیوتیکی طبیعی دارد که از پوست در برابر باکتری ها محافظت می کند. البته بعد از ورزش همیشه پوست تان را با آب بشویید. با این که تعریق برای پوست شما مفید است اما ماندن عرق روی پوست منافذ آن را مسدود می کند.

درمان منافذ باز پوست

اگر همه این کارها را انجام دادند و باز مشکل حل نشد اقدامات زیر برای درمان منافذ باز پوست انجام می شود:

میکرودرم ابریژن

اگر چندین جلسه (۳-۶ جلسه، هر دو تا ۴ هفته) با میکرودرم ابریژن لایه برداری انجام شود، منافذ باز پوست کوچک خواهند شد.

لیزردرمانی

• لیزر فرکشنال co2

انجام لیزر از نوع فراکشنال ( fractional co2 ) در ۳ مرحله به صورت ماهیانه باعث کوچک شدن منافذ پوست خواهد شد.

• آر اف فراکشنال

انجام آر اف فراکشنال و بهره گیری از امواج رادیوفرکوئنسی در ۳ مرحله به صورت ماهیانه موجب کوچک شدن منافذ می شود.

• تیکسل

در کلینیک تخصصی پوست و لیزر هور، دستگاه های جدیدتری نصب شده است که علاوه بر افزایش رضایتمندی بیماران، عوارض کمتر و دوره نقاهت کمتری نسبت به سایر روش های قبلی که در بالا به آن ها اشاره شد، دارند. این دستگاه های جدید شامل دستگاه تیکسل و لیزر جنسیس می باشد. می توان گفت تیکسل در بین سایر روش های درمانی بیشترین اثر را روی بستن منافذ باز دارد به گونه ای که حتی با یک جلسه انجام این روش شاهد کاهش چشم گیر منافذ خواهیم بود، بعلاوه این روش پوست را سفت و رنگ پوست را نیز روشن می کند.

• لیزر جنسیس

لیزر جنسیس از جمله پیشرفته ترین لیزرهای غیرتهاجمی است که بدون هیچ دوره نقاهتی در طی سه جلسه قادر است منافذ پوستی را کاسته، رنگ پوست را روشن تر کرده و چروک ریز را نیز از بین ببرد. در مقالات مربوط به هر کدام از این دستگاه ها می توانید مطالب و جزییات بیشتر را مطالعه کنید.

در پایان دکتر مریم ملکی اضافه می کند که توجه داشته باشید وجود منافذ برای پوست ضروری است و بسته شدن کامل آن نیز امکان پذیر نخواهد بود. درصد موفقیت درمان های توصیه شده نیز در افراد مختلف متفاوت است.

هزینه درمان منافذ باز پوست

با عمل کردن به هر آنچه که در بالا برای محافظت از پوست گفته شد می­ توانید دارای پوست زیبایی باشید اما کسانی که در جست وجوی سریع رفع این منافذ باز هستند، می توانند از روش های درمانی گفته شده استفاده کنند. هزینه درمان بسته به روشی که شما برای انجام آن انتخاب کرده اید، شدت وضعیت شما و سطح پوست متفاوت است.

لطفا از عکس های قبل و بعد بیماران در گالری عکس دیدن فرمایید.

آدرس: اصفهان-خ چهارباغ بالا جنب مجتمع پارک ساختمان گلستان طبقه فوقانی بانک سپه مرکز لیزر هور (دکتر مریم ملکی)

تلفن :03116662224

---