قرار داشتن جنين در كيسه آب رحم مادر در دوران بارداري ، عامل آشنايي آن با محيط آبي محيط خارج است.زایمان در آب یک زایمان طبیعی است که ضمن درد کمتر نیازی به استفاده از داروهای بی حسی ندارد.در روش زایمان در آب با استفاده از آب با دمای 37- 34 درجه و relaxation عضلات، یک زایمان طبیعی اما بدون درد در آبگرم صورت میگیرد.
از مزایای این روش درد کم و عدم استفاده از داروهای بی حسی است ولی در این روش خطر بروز مشکلات تنفسی به جهت ورود آب به ریه نوزاد و عفونت و خونریزی برای مادر وجود دارد.راه کاهش خطرات ناشی از زایمان در آب ،حضور مامای با تجربه و کنترل لحظه به لحظه شرایط زایمان و وضعیت مادر و نوزاد است.همچنین شرایط لازم جهت انجام این نوع زایمان ،سلامت کامل مادر و جنین و اعلام رضایت کامل مادر از طریق پر نمودن رضایت نامه می باشد...
در زايمان طبيعى، براى اينكه فرآيند زايمان زودتر به پايان برسد و مادر درد كمترى تحمل كند، به او آمپول فشار تزريق مى شود، اما در زايمان در آب به تزريق آمپول فشار نيازى نيست، زيرا آب به دليل خاصيتى كه دارد موجب تنظيم انقباضات مى شود.نياز كمتر به اپيزيوتومى (برش ناحيه پرينه) در این روش می باشد ( گاهى براى اينكه نوزاد راحت تر به دنيا بيايد، لازم است برش كوچكى در ناحيه پرينه ايجاد شود. )اما در زايمان در آب به اين برش نيازى نيست. آب حالت ارتجاعى و انقباضى بيشترى به عضلات دهانه رحم مى دهد و در برخى موارد كه لازم است دهانه رحم حدود چند ميلى متر ديگر باز شود، نيازى به اپيزيوتومى نيست.
در زايمان طبيعى، بسيار پيش مى آيد كه فرآيند زايمان كند و گاه حتى متوقف مى شود. در اين مواقع، عامل زايمان مجبور به مداخلات پزشكى و گاهى نيز انجام سزارين مى شود.ازجمله مداخلات پزشكى مى توان به تزريق اكسى توسين (آمپول فشار)، داروهاى تسكين دهنده و مخدر، ضداسپاسم ها، انجام جراحى، استفاده از دستگاه مكنده براى بيرون كشيدن نوزاد، استفاده از فورسپس (چنگك)، يا انجام سزارين نام برد. اما حين زايمان در آب، در اكثر موارد، به اين گونه مداخلات پزشكى نيازى نيست.
كاهش نياز به مسكن ها: ازجمله خواص ديگر آب خاصيت آرامش بخشى آن است. آب تا حد قابل توجهى موجب آرام شدن عضلات مى شود و بنابراين به استفاده از مسكن ها نيازى نيست.درد زایمان یكی از شدیدترین دردهایی است كه بشر در طول سالیان عمر خود تجربه نموده و زایمان در آب یكی از راههای رسیدن به زایمان بی درد است.
مزایای زایمان در آب
اين روش، مدت زمان درد ناشي از زايمان و اضطراب مادر را بر اثر احساس آرامش و سبكي كه آب براي مادر ايجاد ميكند، به طور مطلوبي كاهش ميدهد. به طوري كه پروسه زايمان براي مادر بسيار خوشايند است.آب در وانهاي مخصوص اين روش روان است. به اين صورت كه اين وانها به شكلي تعبيه شده است كه قابليت تعويض آب در صورت كثيف شدن در آن به راحتي وجود دارد.
از سوي ديگر، در طي انجام زايمان ميتوان از موسيقي و نور دلخواه نيز براي تامين بيشتر آرامش خاطر مادر استفاده كرد.قرار داشتن جنين در كيسه آب رحم مادر در دوران بارداري ، عامل آشنايي آن با محيط آبي محيط خارج است. اين امر تاثير به سزايي در زايمان آسان دارد، از طرف ديگر از آنجا كه نوزاد پس از تولد، به كمك ماما، به سرعت در آغوش مادر قرار ميگيرد، از اين طريق ارتباط عاطفي ميان مادر و نوزاد نيز به سرعت برقرار ميشود و پس از آن نيز، پس از تكميل زايمان، مادر بدون هيچ مشكلي به اتاق ريكاوري ميرود.
نبايدهای زايمان در آب
با اينكه اين تكنيك، روش بسيار مناسبي به نظر ميرسد ولي در موارد خاصي استفاده از اين روش توصيه نميشود، براي مثال وقتي نوزاد در شكم مادر جابجا نشده باشد و سرش به طرف پايين نباشد(وضعيت بريچ) يا نوزادان چندقلو باشند يا در شرايطي كه مادر از اكلامپسي (فشارخون و دفع پروتئين در ادرار و تشنج حاملگي، گاهي همراه با اغما) رنج ببرد، اين روش توصيه نميشود.
به علاوه در هنگام وجود نشانه هايي از بيقراري يا تنش و حركات غيرارادي در جنين، خونريزي، استفاده مادر از مسكنهايي نظير پتيدين يا بالا بودن سن مادر انجام زايمان در آب به هيچوجه توصيه نميشود.