عموما پزشکان بر اساس علایم و آزمایشات و نمونه برداری از توده تشخیص کانسر را مشخص می کنند. بعد از تشخیص بر اساس تجربه و مطالعات انجام شده درمان کانسر شروع می گردد . درمان ممکن است از چندین روش به طور همزمان و یا به نوبت تشکیل گردد. مثلا: جراحی، رادیوتراپی(اشعه درمانی)، شیمی درمانی ، هورمون درمانی. در تمامی این روشها سعی درازبین بردن و کشتن سلولهای سرطانی می شود.
در ضمن درمان برای از بین بردن سلولها سرطانی، اغلب تعدادی از سلولهای سالم و طبیعی بدن نیز از بین می روند. تخریب این سلولهای سالم عامل بروز عوارض ناشی از درمان مانند ریزش مو، تهوع، عوارض قلبی و غیره می باشد. این درمانها می توانند با تاثیرروی دستگاه گوارش سبب کاهش جذب مواد مغذی از دستگاه گوارش گردد.
کاهش اشتها ، تغییرات وزن (کاهش یا افزایش وزن ) ، درد دهان و گلو خشکی دهان ، مشکلات دندان ولثه تغییر در احساس بویایی و چشایی تهوع و استفراغ اسهال یبوست ضعف و بی حالی افسردگی تمانی این عوارض برای همه بیماران ایجاد نمی شود. بیمار ممکن است بعضی از این عوارض را پیدا کند. عوامل متعدی در بروز این عوارض و شدت بروز آنها دخیل هستند.
نوع کانسر ( در بعضی از انواع سرطان بی اشتهایی و لاغری شایع است و این ربطی به درگیر بودن یا درگیر نبودن دستگاه گوارش ندارد، و بیشتر به دلیل سمومی است که از سلول های سرطانی آزاد می شود)
منطقه یا مناطقی که با کانسر درگیر شده است
مناطقی از بدن که تحت درمان قرار گرفته اند
شدت درمانهای اجراشده. در کل اکثر این عوارض قابل کنترول هستندواین خبر خوشی برای بیمار می باشد. از طرفی اکثر این عوارض بعد از مدتی حتی بدون درمان خود به خود برطرف میشوند. تیم درمانی در مورد نوع، شدت عوارض و روشهای برخورد با آنها برای بیمار توضیح خواهند داد.
در بیماران مبتلا به کانسر بعضی از توصیه ها در مورد تغذیه با افراد عادی متفاوت است. زیرا این بیماران در حال مبارزه با کانسر بوده و جبران نیاز های بدن مشکل است، در صورتی که افراد سالم راحتتر می توانند نیاز های بدن را جبران کنند. لذا بیماران ممکن است دچار تردید شوند .زیرا توصیه هایی به آنها می شود که با افراد عادی متفاوت است. متخصصین تغذیه معمولا در مورد افراد عادی توصیه به مصرف مقادیر زیاد میوه و سبزیجات، نان پخته شده از غلات کامل (سبوس دار) و حبوبات ؛مقادیر محدود گوشت و لبنیات و قطع مصرف چربی و الکل و شکر و نمک دارند.
توصیه های تغذیه ای در بیماران مبتلا به کانسر بیشتر متمرکز بر مصرف غذاهای با کالری بالاتر و پروتینی می باشد. توصیه به مصرف شیر، خامه، پنیر و تخم مرغ است. ممکن است مصرف غذاهای با سس و به صورت آبگوشت و یا تغییر در پخت غذا با کره، مارگارین یا روغن توصیه شود. گاها حتی ممکن است بر خلاف معمول توصیه به عدم مصرف غذا های با فیبر بالا شود زیرا این غذا ها می توانند اسهال و یا زخم دهان را تشدید کند. فکر بد نکنید ومنتظر عوارض نباشید، انشاء الله همه چیز به خیر تمام می شود .
تا درمان شما شروع نشود معلوم نیست که آیا عوارضی برای شما پیش خوهد آمد یا خیر و اینکه شما چه مشکلاتی را ممکن است تجربه کنید. حدیث نبوی : فکر فردا را فردا بکن ( یک راه برای آماده سازی خودتان این است که فکر کنید "شما یک زمانی برای خودتان بدست آورده اید تا در خودتان تمرکز کنید و خودتان را یاری دهید" در حقیقت یک زمان اسثنایی برای خودسازی جسمی و روحی بدست آورده اید. از روشهای زیر نیز میتوانید به خودتان کمک کنید : فکر مثبت کنید .
بسیاری از بیماران هیچگونه عوارض جانبی مربوط به تغذیه را پیدا نمکنند. و یا عوارض خفیفی پیدا کرده که با ختم درمان خود بخود از بین میروند. از طرفی داروهای جدیدی پیدا شده که این عوارض را به خوبی کنترل میکند . با دیگران درددل کنیدو اجازه دهید به دیگران به شما کمک کنند . هر فردی خودش بهترین راهنمای خودش است سعی در کشف روشی کنید که اضطراب شما را کم میکند. بعضی با مسافرت، بعضی با دعا و زیارت ، و... ولی هیچگاه تنهایی کمک کننده نیست .
غذا خوردن را تفریح بدانید و یک نعمت خدایی . حتی اگر شما مشکل تغذیه دارید، روزهایی می آید که اشتها شما بهتر و غذا خوردن لذت بخش می شود . پس از این لذت حلال استفاده کنید و همیشه شاکر خدا باشید. این شکر لذت شما را بیشتر می کند غذای سالم بخورید . غذای سالم برای اینکه بدن در بهترین حالت کارایی باشد الزامی است. و این قانون در بیماران مبتلا به کانسر حیاتی تر است . اکر شما غذای مناسب و سالمی مصرف کنید، شروع درمان را با ذخیره بهتری آغاز میکنید که هم میتواند قدرت بدنی شما را در ضمن درمان حفظ کند، هم از تخریب شدید بافت های بدن در هنگام درمان می کاهد، و هم ساخت و ساز بافتهای سالم را تسریع میکند ومقاومت شمارادر مقابل عفونتها در ضمن درمان افزایش میدهد.
بیمارانی که تغذیه بهتری دارند بهتر با عوارض جانبی مقابله میکنند. و حتی میتوانند مقادیر بالاتر دارو که سبب بهبودی بیشتر است را دریافت نمایند. به عنوان مثال ما میدانیم بعضی از انواع کانسر در صورتیکه بیمار تغذیه بهترو کالری و پروتین بیشتر در رژیم غذایی داشته باشد و درمان های با دوز بالاتر دریافت کرده و درمان وی موثر تر می شود.ازمصرف غذاهای جدید حراس نداشته باشید. بعضی چیز ها که قبلا از مزه آنها خوشتان نمی آمده، ممکن است در ضمن درمان از مزه آنها لذت ببرید. برنامه غذایی برای آینده داشته باشید . غذاهایی که دوست دارید را فریز کرده وذخیره کنید لذا شما نیاز ندارید به کرات به خرید بروید و در زمانی که حوصله ندارید آشپزی کنید و یا کسی نیست که برای شما آشپزی کند، غذا دارید.
غذاهای با تهیه آسان را در نظر داشته باشید، مانند کنسرو ماهی تن، پنیر و تحم مرغ، انواع غذا های آماده پودینگ، خمیر بادام زمینی و ...بعضی از غذا ها را بپزید و در مقادیری که برای یک وعده غذا کافی است ذخیره کنید .از دوستان وفامیل در خرید و تهیه غذا یاری بخواهید و حتی به آنها بگویید که این کار را به طور کامل برای شما انجام دهند .با یک متخصص تغذیه در مورد مسایلی که ممکن است پیش آید مشورت کنید و بخواهید لیست مواد غذایی که ممکن است در مقابله با بعضی از این عوازض به شما کمک کند(مانند اسهال یا یبوست ) را به شما بدهد مشکلات تغذیه در ضمن درمان را مدیریت کنید تمام روشهای درمان کانسر شامل جراحی، اشعه درمانی، شیمی درمانی، هورمون درمانی، و درمانهای بیولوژیک (ایمنی درمانی) معمولا درمانهای سنگینی هستند. هرچند در این روشها معمولا سلولهای با رشد سریع سرطانی مورد هدف قرار می گیرند، ولی سلولهای سالم نیز ممکن است تخریب شوند.
سلولهای سالم بدن که رشد و تقسیم سریع دارند مانند سلولهای مخاط دهان و یا جدار دستگاه گوارش و ریشه مو، اغلب ازاثردرمانهای ضد سرطان آزرده شده و درجاتی از تخریب را نشان می دهند. تخریب این سلولهای نرمان باعث آثار سوء درمانهای ضد سرطان می شود. عوارض درمانهای ضد کانسر دربیماران متفاوت با یکدیگر فرق میکند واز بیماری تا بیمار دیگر متفاوت است. منطقه ای از بدن که مورد درمان قرار میگیرد، نوع و مدت درمان، ومقدار یا دوز درمان عوامل موثر بر این عوارض و شدت آنها می باشد. نکته باعث امیدواری این است که تمامی بیماران این عوارض را ندارند و با درمانهای مناسب جدید اکثر این عوارض قابل کنترول میباشد و از طرفی اکثر این عوارض با خاتمه درمانها از بین میروند.