کدام عسل؟ کدام اصل؟
متخصصان گياهان دارويي و طب سنتي، معتقدند تشخيص عسل طبيعي از انواع تقلبي آن کار چندان سادهاي نيست و افراد عادي نميتوانند بهسادگي به اين تشخيص برسند...آنها ميگويند شفاف يا کدر بودن عسل، ميتواند ناشي از وجود گرده گياهان يا حتي تکههاي ريز موم در آن باشد و ربطي به مرغوبيت اين محصول ندارد. گران يا ارزان بودن عسلهاي مختلف هم ربط چنداني به اصل يا تقلبي بودنشان ندارد و ممکن است علت آن هزينههاي نگهداري کندوهاي عسل در شرايط و مکانهاي مختلف باشد.
در يک کلام اينکه اگر بخواهيم از اصل يا تقلبي بودن عسل اطمينان کاملي داشته باشيم، بايد آن را در محيط آزمايشگاهي از طريق تجزيه و شناسايي قندها و ترکيبهاي خاص موجود در اين محصول، آزمايش و بررسي كنيم بنابراين تشخيص و تفکيک عسلهاي اصل از انواع تقلبيشان کار چندان سادهاي نيست، اما در پوستر اين شماره، به نكتههايي در مورد عسلهاي مرغوب اشاره ميکنيم تا شايد بتوانيم خريد را براي شما آسانتر كنيم.
طعم
معمولا طعم عسلهاي مختلف، با توجه به شهد گل و گياهي که زنبورها از آن تغذيه ميكنند، فرق ميکند. متاسفانه اين روزها ديگر نميتوان اطمينان چنداني به حرف فروشندهها داشت و فقط بهخاطر طعم منحصر به فرد نوعي عسل، آن را مرغوب و باکيفيت دانست. چون افزودن اسانسهاي گياهي به عسلهايي که زنبور آنها با شکر تغذيه شده است، بسيار رواج دارد.
ضمن اينکه بسياري از توليدکنندگان عسل، ميتوانند کمي آب و شکر هم با عسل طبيعي مخلوط کنند و با افزودن کمي اسانس، طعم دلپذيري به محصول نهايي بدهند. بهترين توصيهاي که ميتوان براي خريد عسل داشت، اين است که در صورت امکان، آن را از زنبوردارهاي آشنايي بخريد که مطمئن هستيد جنس اصل و مرغوب به شما ميدهند. بد نيست اين را هم بدانيد که شيريني عسلهاي حاوي شکر در دهان، بيشتر شبيه به شيريني ملايم قند و شکر است و شيريني عسلهاي طبيعي و گياهي، حس پرکنندگي بيشتري در دهان ايجاد ميکند و کمي هم ته گلو را ميسوزاند.
رنگ
اگر دقت کرده باشيد، عسلهاي مختلف رنگهاي متفاوتي دارند؛ از زرد روشن گرفته تا قهوهاي تيره. برخي افراد ادعا ميکنند هرچه عسل روشنتر باشد، بهتر است و برخي ديگر معتقدند عسلهاي تيرهرنگ، کيفيت بالاتري دارند. در صورتي که رنگ عسل به هيچوجه نميتواند نشانه اصل و مرغوب بودن آن باشد. رنگ عسل هم ناشي از نوع شهد گلي است که زنبورها از آن تغذيه ميكنند. البته زنبورهايي که با شکر تغذيه ميشوند، عسل روشنتري توليد ميكنند.
البته برخي از توليدکنندهها، به اين محصولات هم رنگهاي خوراکي مانند کارامل اضافه ميکنند تا ظاهر تيرهتري پيدا كند. در هر صورت، بهتر است عسلي که ميخريد، چه تيره و چه روشن، شفاف و فاقد هرگونه ذرات کدر و معلق باشد. عسلهاي کدري که حاوي گرده گياهان هستند، نهتنها خاصيت دارويي چندان فوقالعادهاي ندارند بلکه ميتوانند زمينه ايجاد حساسيتهاي مختلف را هم براي مصرفکننده فراهم كنند. هرچند که رنگ و غلظت عسل نميتواند نشانه اصل بودن آن باشد، اما اگر شما جزو طرفداران اين محصول بسيار پرخاصيت باشيد، تاحدي ميتوانيد از روي طعم و حس پرکنندگي خاصي که عسل طبيعي به شما ميدهد، متوجه کيفيت و مرغوبيت آن شويد.
قيمت
کم و زياد بودن قيمت عسلهاي مختلف نميتواند ملاک دقيقي براي تعيين کيفيت محصول باشد اما معمولا نميتوان به تركيب و كيفيت عسلهايي که با قيمتهاي بسيار پايين و به نام عسل محلي در برخي جادههاي کشور بهفروش ميرسند، اطمينان كرد و به احتمال زياد، اين عسلها محصولاتي تقلبي و صنعتي هستند. معمولا قيمت هر کيلوگرم عسل طبيعي، بالاي 10 هزار تومان است.
شکرک
خيليها فکر ميکنند شکرک زدن عسل، نشانه تقلبي و بيکيفيت بودن آن است، در صورتي که امکان شکرک زدن عسلهاي طبيعي هم وجود دارد. بهطورکلي، عوامل مختلفي مانند سرما، رطوبت، ميزان گلوکز موجود در عسل، بقاياي موم موجود در محصول يا حتي گردههاي گياهاني که در عسل صافشده باقي ميمانند، ميتوانند بعد از مدتي باعث شکرک زدن عسل بشوند. پس تعيين کيفيت و اصل بودن عسل از روي شکرک زدن يا نزدن آن، کار علمي و درستي نيست اما معمولا عسل طبيعي، در آب سرد به راحتي حل نميشود و در دماي زير 5 درجه و بالاي 25 درجه سانتيگراد، بلورهاي شکر روي آن بهوجود ميآيد.