زخم بستر :

زخم بستر به آسيب وارد شده به قسمتي از پوست و بافت گفته مي شود که معمولا در اثر نشستن يا خوابيدن طولاني مدت در يک وضعيت ثابت ايجاد مي شود. زماني که شخصي وضعيت خود را تغيير ندهد فشار بيشتري بر قسمت هاي خاصي از بدن که استخوان مستقيما درزير پوست قرار داردو در تماس بيشتري با سطح مي باشد ، وارد مي شود.اين زخم ها ممکن است از ساييدگي در صندلي يا بستر ، و يا کشيدگي با ملحفه نيز ايجاد شوند.

چه كساني بيشتر به زخم بستر دچار مي شوند ؟

افرادي بيشتر در معرض خطر ابتلا به زخم بستر قرار دارند که مدت زمان طولاني را در رختخواب ، صندلي يا صندلي چرخ دار مي مانند. ساير افرادي که در معرض خطر قرار دارند عبارتند از: کساني که بدون کمک ديگران قادر به حرکت وتغيير وضعيت بدنشان نيستند شامل:

افراد مبتلا به فلج اندامها ، کساني که در حال کما بسر مي برند ، يا دچار شکستگي شديد ران شده اند.

افرادي که در کنترل روده يا عملکرد مثانه مشکل دارند.

کساني که رژِيم غذايي متعادلي ندارند.

افرادي که بواسطه مصرف داروهاي خاص مثل روانگردانها و مواد مخدر يابيهوشي ، هشياري ذهني کمتري دارند.

کساني که بطور کلي وضعيت سلامتشان مناسب نيست.

محل ايجاد زخم :

زخم بستر اغلب در بخش هاي استخواني بدن ايجادمي شود زيرا در اين قسمت ها فشار بيشتري بر پوست وارد مي شود و چربي کمتري براي محافظت از اين ناحيه وجوددارد. فرد و مراقبين او بايد به هنگام بررسي پوست از نظر نشانه هاي زخم بستر توجه بيشتري به اين قسمت ها داشته باشند.

پيشگيري :

درپاسخ به اين سوال که آيا زخم بستر قابل پيشگيري است بايد گفته بله به کمک برخي اقدامات اين امکان وجود دارد:

تميز نگه داشتن پوست:

با يک تميز کننده نرم وبدون اسانس مثل صابونها و شامپوي بچه پوست راتميز کنيد . سپس پوست را با حرکت آهسته خشک کنيد (نه با کشيدن). پيش از اقدام به تميز کردن پوست محل زخم يا هر گونه تماس با آن ، شخصي که اين کار را انجام مي دهد بايد دست خود را خوب شستشو دهد.

جلوگيري از خشک شدن پوست:

بلافاصله پس از حمام ياشستشو ، از يک کرم مرطوب کننده مناسب استفاده کنيد.

جلوگيري از مرطوب شدن زياد پوست :

زماني که پوست خيلي مرطوب شود، اين حالت معمولا ماسراسيون يا ليچ افتادگي نام دار د احتمال آسيب پذيري آن بيشتر است. پوست ممکن است بعلت تماس مستقيم با عرق ، ادرار ، مدفوع يا ترشحات زخم خيلي مرطوب شود.

در صورتي که رطوبت مربوط به مشکل عدم کنترل روده يا مثانه باشد بايد اقدامات لازم سريعتر انجام شود:

هرچه زودتر پوست تميز شود ، با استفاده از يک کرم ضدرطوبت از مايعات بدن حفاظت شود و پد هاي (بالشتک هاي زخم بندي) جاذب باسطحي که سريعا خشک کننده است براي حفظ پوست از رطوبت بکار رود. در صورت ايجاد زخم بستر بايد از وخيم تر شدن آن جلوگيري کرد. درمان زخم بستر شامل کاهش فشاري که موجب ايجاد زخم شده و پانسمان مناسب زخم میباشد ، امروزه میتوان با مراجعه به مراکز تخصصی درمان زخم و استفاده از پانسمانهای نوین توسط افراد متخصص باعث بهبودی سریع تر زخمها شد. بهبود رژيم غذايي و رعايت ساير نکات نیز الزامی است.

مصرف غذاهاي سالم:

تغذيه مناسب براي بهبودي ضرورت دارد. رژيم غذايي نامناسب منجر به تاخير روند بهبود ، افزايش مدت زمان ماندن در بستر ، بيمارستان يا افزايش احتمال عفونت مي شود.

در زمان وجودزخم ، بدن نياز به کالري بيشتري براي کمک به درمان دارد. خوردن غذاهاي پر کالري و پروتئين مانند پنير ، بادام زميني ، مرغ ، گوشت و ماهي مفيد است. استفاده ازميوه و آبميوههاي تازه كه حاوي ويتامين ث هستند مثل پرتغال و مرکبات و ... همچنين مصرف لبنيات وسبزيجات تازه در وعدههاي غذائي بسيارحائز اهميت است.

علاوه بر يک رژيم متعادل ، ممکن است بدن فرد به مکمل هاي ويتاميني ، املاح معدني يا ديگر مکمل هاي غذايي نياز داشته باشدكه با تجويز پزشك استفاده شده وباعث کمک به بهبود زخم مي شود. باید توجه داشت که رژیم غذائی بیمار حتما با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه تنظیم گردد .

نكاتي براي قرار گرفتن و حركت در بستر

براي کسي که بايد در بستر بماند توجه به برخي نکات ضروري است:

وضعيت پوست را حداقل يکبار در روز بايد بررسي کردو به کوچکترین تغییر در رنگ یا وضعیت پوست باید توجه داشت . بهتر است هردوساعت یکبار بیمارخود را جابجا کنید و محلی که تحت فشار بوده است را به آرامی ماساژ دهید تا قرمزی پوست برطرف شود.

بجاي کشيدن بدن روي سطح رختخواب يا صندلي بهتر است براي جابجايي به کمک دست، بیمار را بلند کرده و تغییر وضعیت را انجام داد..

به هنگام قرار گرفتن بیمار به پهلو بايد از خواباندن مستقيم روي سطح برجسته ا ستخوان ران پرهيز کرد. وضعيت دراز کشيدن

بازاويه 30 درجه بهترين موقعيت را ايجاد مي کند . به اين منظور درصورت اجازه پزشک بوسیله بالش بدن بیمار را بالا بياوريد طوريکه سنگيني بدن روي قسمت گوشتي ران بجاي سطح استخوانی آن بيفتد.

یک عددبالش نرم نیز بین دوپا اززانو تاقوزکها قرار دهید .

براي جلوگيري از سر خوردن به طرف داخل بستر ، تا آنجا که ممکن است بايد قسمت سر بستر را مدت کمتري بالا نگه داشت (بيش از30 درجه از سطح افق نباشد). سر بستر را مي توان درزمان صرف غذا بالا آورد تا از احتمال پريدن غذا درگلو جلوگيري شود. اين وضعيت را پس از يک ساعت از غذا خوردن به حالت افقي يا نيمه خوابيده برگردانيد.زمانی که فرد به پشت خوابيده است با استفاده از يک بالشتک نرم که زير پا در قسمت وسط ساق تا قوزک قرار مي گيرد ؛ بايد پاشنه پا را بالاتر از سطح بستر نگه داشت. (استفاده از دستكش پرآب زير پاشنه ها نيز موثر است) . بالشتک يا با لش نبايد مستقيما و فقط زير زانو قرار داده شوند زيرا اين حالت باعث ميشود جريان خون به قسمت هايانتهايي پا کاهش يابد .

بايد از بالش يا بالشتک هاي نرم کوچکي استفاده کرد که از تماس زانو وقوزک ها با عضو مقابل جلوگيري کند.

حتي الامکان بايد از پارچه هاي ضد چروک استفاده کرد. اگر ملافه بستر کثيف شده لازم است ، هرچه زودتر تعويض شود .

( آرزو مند شفای بیمار شما هستیم )

---