پر مويي مشكلي شايع در زيبايي

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

موهاي زايد يا ناخواسته يكي از مشكلات شايع زيبايي در هر دو جنس زن و مرد است البته پر مويي در زن و مرد دو مفهوم متفاوت دارد. در مردان رويش ريش و سبيل امري طبيعي و مطلوب است، در حالي كه در خانم ها رشد موي صورت و بدن يك امر ناخواسته و بسيار رنج آور و باعث به وجود آوردن مسايل روحي اجتماعي در دختران در سن بلوغ مي شود.

با توجه به شيوع پرمويي در خانم هاي ايراني، مراجعات روزمره زيادي به پزشكان متخصص صورت مي گيرد. از بدو تولد به طور كلي سه نوع موبر روي بدن انسان وجود دارد كه شامل :
1- موي كركي يا لانوگو: كه به صورت كرك روي جنين در شكم مادر وجود دارد و پس از تولد مي ريزد.
2- موهاي نازك يا ويلوس: كه از هنگام تولد تا بلوغ تقريبا اكثر نقاط بدن را مي پوشاند، اين موها بسيار نازك و كمرنگ هستند و رشدي ندارند به طوري كه ديده نمي شوند. مثلا صورت خانم ها به اندازه موي سرشان پياز مو دارد، ولي ديده نمي شود و اين پياز مو در تمام قسمت هاي بدن بجز كف دست و پا ديده مي شود.
3- موهاي ترمينال يا نهايي: كه در زمان بلوغ در اثر تبديل موهاي نازك به موهاي ضخيم پر رنگ ايجاد مي شوند.چنانچه در خانمها ميزان آندروژن (هورمون مردانه) بيش از حد باشد ياحساسيت بيش از حد گيرنده هاي آندروژني موجود باشد ممكن است رشد موهاي ترمينال در نواحي اي از بدن زنان ديده شود كه معمولا در مردان بالغ ديده ميشود. مثل ناحيه چانه، بالاي لب، گردن، سينه و يا موهاي كلفت بدن كه به آن بيماري هيرسوتيسم مي گويند.

مراحل رشد مو : رشد مو داراي سه مرحله زندگي است كه شامل فاز رشد يا آناژن كه بستگي به وضعيت فوليكول، جريان خون و مقدار هورمون در دسترس دارد. فاز ريزش سريع يا كاتاژن و فاز نهفته مو يا تلوژن يا فاز استراحت.

در نقاط مختلف بدن اين مراحل متفاوت است مثلا در ساعد فاز استراحت بيشتر و در موهاي سر فاز رشد بيشتر است. از جنبه ديگر موها به دو دسته كلي تقسيم ميشوند كه يكي موهاي معمولي كه هورمون ها اثر زيادي روي آنها ندارد، مثل موهاي ابرو، پلك وموهاي زير لب و ديگري موهاي جنسي كه به هورمون هاي جنسي پاسخ شديد مي دهند و بيشتر در صورت، گردن، پايين شكم، فقسه سينه، پستانها و ناحيه شرمگاهي هستند.

اگر هورمون مردانه زنان زياد شود، موهاي سر آنها ريزش مي كند. ولي موهاي مناطق فوق بيشتر رشد مي كند و ضخيم و پررنگتر مي شود و پرمويي شديد ايجاد مي كند. بنابراين اگر خانم ها دچار پرمويي و نقاط ديگر بدن هستند، بايد قبل از درمان تشخيص علت صورت پذيرد.
اگر همراه موهاي زائد علايم ديگري مثل ريزش موي سر، اكنه يا جوش و غرور جواني، اختلالات قائدگي، چاقي، فشار خون، بيماري قند، كلفت شدن صدا و نازايي وجود داشت بسيار مهم و قابل بررسي است.

در اين بيماران بايستي آزمايشات مربوط به تخمدان ها، غدد فوق كليوي، تيروئيد و آزمايشات قند و انسولين صورت گيرد و اگر آزمايشات در محدوده طبيعي بود ممكن است بيمار مبتلا به هيرسوتيسم ايديوپاتيك يا ناشناخته باشد كه گيرنده هاي هورموني در اين افراد حساسيت بيشتري به آنزيم 5- الفاردوكتاز دارند.

مصرف بعضي داروها از قبيل داروهاي ضد صرع، كورتون، ACTH، آنابوليك ها، دانازول و سيكلوسپورين ممكن است باعث افزايش موهاي زائد بدن شود.
پرمويي صورت پس از يائسگي مخصوصاً در زنان نژاد مديترانه اي نسبتا شايع است. به علت نارسا شدن تخمدان ها در توليد هورمون زنانه و افزايش هورمون مردانه در اين افراد موهاي كركي صورت در نقاط لب فوقاني، چانه و اطراف صورت تيره تر، ضخيم تر و زبرتر مي شود.

تا چندي قبل از بين بردن موها توسط الكتروليز انجام مي شد. در الكتروليز فوليكول مو با دو مكانيسم تخريب مي شود يكي الكتروترموليز كه تخريب در اثر گرما صورت ميگيرد و ديگري توليد اكسترومكانيكال راديكالهاي آزاد است. در انجام الكتروليز نياز است كه الكترود موازي با زاويه رويش مو با دقت موارد فوليكول مو شود و جريان الكتريسيته را به آنجا منتقل كند.

عيب اين روش اين است كه با هر بار درمان فقط 20 تا 30 درصد فوليكول موها از بين مي رود و هر جلسه ناحيه كوچكي را مي توان درمان كرد. در هنگام درمان با الكتروليز درد زيادي به خصوص درمناطق حساس مثل لب بالا ايجاد مي شود و همچنين عوارضي مانند بجا ماندن اسكار يا جوشگاه و لك هاي تيره وجود دارد. انتقال بيماريهايي مثل هپاتيت و ايدز در صورت رعايت نكردن نكات استريليتي وجود دارد.
به دليل مشكلات الكتروليز، بسياري از خانم ها از روش هايي مثل موبرهاي شيميايي، مومك، دستگاه هاي موچين برقي، ساينده ها و يا تراشيدن و بند انداختن يا روشهاي ديگر استفاده مي كنند.

در يك بررسي در آمريكا 80 ميليون خانم مبلغي بيش از 500 ميليون دلار مصرف خريد فرآورده هاي از بين برنده مو و حدود يك ميليون خانم مجموعا يك بيليون دلار خرج انجام الكتروليز كرده اند.
با پيدايش ليزر، علي رغم گران بودن اين تكنيك، ولي به دليل كاهش تعداد جلسات درمان و موثر بودن در از بين بردن طولاني مدت يا دائم موها زائد، در 2 سال گذشته فقط يك چهارم هزينه هاي ياد شده داراي جنبه هاي اقتصادي نيز است.

ليزرهاي موجود كه مجوز FDA را براي انجام درمان موهاي زائد دريافت كرده اند، شامل ليزرهاي روبي، الكساندريت، ديود و پالس لايت فتودرم است. ويژگيهاي تمامي دستگاههاي فوق اين است كه بيشترين صدمه را به پياز مو وارد مي نمايد، بدون اين كه بافت سالم اطراف دچار تغييرات چنداني شوند.

مزيت هاي ليزر نسبت به الكتروليز شامل موارد زير است :
1- كاهش درد و عوارض ايجاد كك يا اسكار بعد از عمل.
2- كاربرد ليزر براي رفع موهاي زائد محدوديت نداشته و در هر قسمت از بدن قابل انجام است. به همين دليل حتي آقايان هم از اين روش براي موهاي زائد پشت، گوش و نقاط ديگر استفاده مي كنند.
3- سرعت عمل بيشتر، به طوريكه سطح وسيعي از بدن را در يك جلسه مي توان مورد درمان قرار داد و يا كل موهاي زائد صورت را در عرض چند دقيقه مي توان از بين برد.
4- همه انواع ليزر بدون ايجاد آسيب به بافت است و بعضي انواع ليزر علاوه بر از بين بردن موهاي زائد اثرات ضد چروك هم دارند.

گيرنده اصلي نور ليزر از بين برنده موهاي زائد، سلولهاي زنده و داراي رنگدانه مو هستند، بنابراين موهايي كه در مرحله آناژن يا رشد قرار دارند و رنگدانه كافي دارند، نور ليزر را جذب نموده و قسمت سازنده مو دچار اختلال شده و از بين مي رود. از آنجا كه موهاي بدن انسان از نظر مرحله رشد همزمان نيستند و از طرف ديگر ليزر در مرحله رشد اثر مي كند به همين خاطر ممكن است يك بار ليزر براي از بين بردن كامل موهاي زائد كافي نباشد و از 2 تا 5 جلسه و حتي در بعضي نژادها جلسات بيشتري نياز باشد.

ممكن است مسائلي از قبيل نژاد، سن، وزن، وضعيت هورموني و مصرف بعضي داروها روي نتايج درمان تاثير گذار باشد.انجام ليزر موهاي زائد حتما بايد توسط متخصصان پوست صورت پذيرد كه آگاهي كامل نسبت به ساختمان و رشد مو، عوامل طبيعي و غير طبيعي تاثير گذار بر موهاي نقاط مختلف بدن و آگاهي به فيزيك ليزر و نحوه استفاده و نوع دستگاه ليزر التهاب پارامترهاي درماني مناسب را داشته باشند.

سه متغيير طول موج، مدت پالس و فلوئنس با توجه به نوع پوست انتخاب مي شود و بايستي سعي شود كه اشعه ليزر بيشترين اثر را روي ملانين ريشه مو و نه ملانين پوست و هموگلوبين خون داشته باشد. بهترين بيماران براي درمان، افراد با پوست روشن و موهاي تيره هستند و هر چه رنگ مو روشن تر و رنگ پوست تيره تر باشد درمان مشكل تر مي شود.

بيماران بايستي از چند هفته قبل از درمان موهاي مورد نظر را از ريشه در نياورند و قبل از شروع درمان با ليزر، بايستي موها را تراشيد. پس از عمل ليزر، قرمزي و تورم كمي اطراف فوليكول بوجود خواهد آمد كه پس از 2 تا 3 ساعت برطرف ميشود و نياز به پانسمان يا درمان خاصي ندارد و گاهي مي توان از مرطوب كننده استفاده كرد.

نقل از روزنامه همشهري سه شنبه 1 آبان 1380 -www.hamshahri.net