جراحی پلاستیک بینی یا رینوپلاستی از سابقه ای بسیار طولانی در دنیا برخوردار است. طی سال های اخیر رینوپلاستی در ایران با استقبال فراوانی روبه رو شده به طوری که در حال حاضر به گفته بسیاری از کارشناسان انجام این عمل جراحی از حد متعارف خارج شده است. ابتدا رینوپلاستی تنها برای موارد ترمیمی بینی انجام می گرفت ولی به دنبال تغییر روش های زندگی و لوکس گرایی، این جراحی بیشتر به منظور تغییر در شکل ظاهری بینی و زیبایی مورد توجه قرار گرفته است.
جراحی بینی امروزه شایع ترین عمل جراحی پلاستیک و زیبایی در دنیا و در ایران به شمار می رود، به طوری که بر اساس آمار طی چند سال اخیر درصد متقاضی جراحی پلاستیک بینی در افراد با سنین بالانیز افزایش یافته است.
باورها بر این است که این جراحی در سن بالابه دلیل ویژگی آناتومیک بدن با مشکلاتی روبه رو است. گرچه به علت ویژگی های تشریحی و روانی افراد مسن کمتر برای رینوپلاستی مناسب هستند، ولی با انتخاب مناسب بیمار نتایج بسیار رضایت بخشی به دست می آید. به همین دلیل باور مرسوم به امتناع از جراحی زیبایی بینی در سنین بالانیاز به تجدید نظر دارد. در سال های اخیر جراحی زیبایی بینی در سنین بالامتقاضیان زیادی با انگیزه های مختلف داشته است.
تحقیقات نشان می دهد که رینوپلاستی و تغییر شکل بینی اثرات هیجانی شدیدی را به ویژه هنگامی که خواسته بیمار برآورده نمی شود، به دنبال خواهد داشت. فراهم نشدن رضایت و خواسته بیمار از جراحی زیبایی در افراد مسن از تبعات روانی بالایی برخوردار است. افرادی که از نقایص مشخصی مانند ضرب دیدگی، شکستگی یا صدمات ناشی از تصادف رنج می برند، اغلب از جراحی بینی راضی بوده و معمولاجراحی در این افراد نتایج خوبی را به دنبال دارد. به طور کلی با توجه به مسائل روانی خاص سنین بالابه کار گرفتن تکنیک های جراحی محافظه کارانه و تغییرات جزئی نتایج مطلوبی خواهد داشت.
در غیر این صورت، اثرات مخرب روانی و شخصیتی ناشی از رینوپلاستی و تغییرات وسیع در این بیماران قابل کنترل نخواهد بود. در عین حال بیماران با اختلالات واضح بینی برای عمل مناسب تر هستند.
غیر از موارد ترمیمی بینی ناشی از تصادفات و ضرب دیدگی ها سایر موارد باید به دقت بررسی شده و در موارد مبهم مشاوره روانپزشکی درخواست شود. افرادی که در سنین بالااقدام به جراحی زیبایی بینی می کنند، در صورتی که نقایص آشکار و واضحی نداشته باشند، باید از نظر مسائل روحی روانی مورد بررسی قرار گیرند. چرا که ممکن است در پشت پرده تقاضای افرادی که در سن بالابه دنبال زیبایی هستند، مشکلات روحی روانی نهفته باشد.
در بسیاری از این افراد به ویژه در مردان مسن، مشاوره روانی الزامی است. پوست نازک، کم شدن چربی زیر پوست و محو شدن عضلات تیپ بینی از ویژگی های آناتومیک بینی در افراد مسن است. ضعف مکانیسم های نگهدارنده بینی به ویژه در قسمت یک سوم تحتانی منجر به افتادگی تیپ بینی و بلندتر به نظر رسیدن بینی می شود. افتادگی تیپ بینی، تنگی زاویه و مشکلات تنفسی ناشی از آن را به دنبال دارد. با این حال به نظر می آید فاکتور سن یکی از مسائل مهم در جراحی زیبایی بینی است. جراحی پلاستیک بینی در دختران در سنین بعد از عادت ماهیانه و پسران در سنین بعد از بلوغ مجاز است و در صورتی که در سنین پایین بینی مشکل عملکردی داشته باشد، می توان با انجام عمل جراحی محدودی مشکل را برطرف و در آن میان حالت بینی را نیز اصلاح کرد.
خس خس بینی یکی از عوارض احتمالی جراحی بینی است. تحقیقات نشان می دهد که میزان اکسیژن خون افرادی که تنفس دهانی دارند، نسبت به کسانی که از راه بینی تنفس می کنند، کمتر است. خس خس بینی تا چند هفته بعد از عمل به علت تورم و گرفتگی بینی طبیعی است. اما در صورتی که بیشتر از این مدت باشد، باید مورد بررسی قرار گرفته و اقدامات لازم انجام شود. ممکن است علت خس خس چسبندگی بینی یا تنگی بینی به دلیل اشکالات حین عمل باشد. معمولامشاهده می شود افراد در ارزیابی نهایی نتیجه عمل عجله کرده و به دلیل نارضایتی اقدام به انجام عمل های مجدد می کنند.
در اینجا این سوال مطرح می شود که آیا انجام اعمال جراحی متعدد روی بینی عوارضی را به دنبال ندارد؟ معمولانتیجه اغلب جراحی های بینی ۶ هفته تا ۳ ماه اول مشخص می شود اما حداقل زمان لازم برای ارزیابی نهایی یک سال بعد از عمل است. این در حالی است که ارزیابی نتیجه نهایی در پوست های ضخیم و چرب ممکن است دو تا سه سال بعد از عمل زمان نیاز داشته باشد. به طور کلی نباید در ارزیابی نتیجه نهایی جراحی بینی عجله کرد.
ویژگی های آناتومی بینی در عمل مجدد مانند عمل اولیه است اما برگشت به حالت طبیعی در این عمل ها زمان بیشتری را می طلبد. همچنین پزشکی که عمل مجدد را انجام می دهد باید از تجربه و مهارت ویژه ای برخوردار باشد و صحبت با بیمار و توجیه وی از نتیجه احتمالی جراحی باید در دستور کار جراح قرار گیرد. به طور کلی افرادی که از نتیجه عمل اولیه راضی نیستند، باید حداقل یک سال بعد تقاضای عمل مجدد کنند. در زمینه عمل زیبایی بینی باید فرهنگ سازی شود. همچنین باید در انتخاب جراح دقت شود و از افرادی که از تجربه کافی در جراحی زیبایی برخوردارند، استفاده شود. پرداخت هزینه بالادلیل بر کیفیت بالای عمل نیست. نباید فراموش کرد که بینی در درجه اول یک ارگان تنفسی است، بنابراین بینی باید عملکرد خود را حفظ کرده، طبیعی و متناسب با چهره باشد.