نحوه اثر طب سوزنی بر اساس علم طب چینی و طب غرب :
در فلسفه طب سنتی چین عقیده بر این است که هر پدیده ای در دنیا دو جنبه متضاد در خود دارد که اینها را به نام های Yin و Yang می شناسند و بدن انسان نیز تحت تاثیر این دو نیروی مخالف قراردارد.
Yin : نیروهای منفی است که به صفاتی چون سردی، آرامی،........ و در کل به حالت غیر فعال اطلاق می شود.
Yang : نیروهای مثبت است که به صفاتی چون گرمی، هیجان،....... و در کل به حالت فعال اطلاق می شود.
این دو نیرو همیشه با هم ترکیب می شوند تا یک کل را شکل دهند، به گونه ای که هیچ یک از این دو به تنهایی نمی توانند وجود داشته باشند.
این سیستم از نظر تعامل و تقابل دو جانبه میان Yin و Yang در توضیح پدیده های حیاتی و اختلالات بدن، آسیب شناسی بیماریها و درمان آنها اهمیت دارد.در این نگرش، سلامت بدن هنگامی حاصل می شود که میان ایندو نیرو تعادل برقرار شود و قطبیت دینامیک میان Yin و Yang باعث به جریان درآمدن انرژی حیاتی (در زبان چینی به آن Qi یا چی گویند) می شود و عدم تعادل این دو باعث مختل شدن Qi می گردد.
Qi در مسیرهای مشخصی بنام Meridian (کانالهای مخصوصی که قابل مشاهده نیستند) در جریان است و هر گونه اختلال در جریان آن باعث ظهور بیماری می گردد.
اگر Qi مربوط به یک ارگان کاهش یابد، عملکرد مربوطه دچار نقصان و اگر Qi افزایش یابد عملکرد افزایش خواهد یافت. طب سوزنی می تواند وضعیت های افزایش (Excess) یا کاهش ( Deficiancy ) در ارگانها را متعادل و عملکرد آنرا اصلاح نماید.
هدف درمان در طب سوزنی هماهنگ کردن جریان Qi از طریق رفع انسدادها و اختناقهای ارگانها و کانالهاست.بطور کلی 12 کانال اصلی طب سوزنی در بدن وجود دارد که نقاط کد بندی شده کلاسیک بر روی این کانالها هستند. سوزن زدن با تحریک مناسب این نقاط باعث کنترل و تسهیل در جریان Qi و بالانس Yin و Yang در ارگانهای داخلی بدن می گردد که این عمل به بهبودی خودبخودی بدن کمک می کند.
اینکه مدل چینی ها برای بدن درست است یا خیر جای بحث دارد اما دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که تحریک این قسمتهای بدن می تواند روی وضعیت شیمیایی و عصبی مغز تأثیر بگذارد و در نهایت منجر به عکس العمل هایی مانند کاهش درد،تغییر فشار خون و ....... و در نهایت به سلامت بیمار منجر شود.