در مطالعه اي كه بر روي ورزشكاران به اتفاق سركار خانم دكتر نجاتي و همكاران انجام داديم متوجه شديم كه اين سندروم مي تواند روي ورزش و نتايج حاصل از آن تاثير بگذارد و در ورزشكاران نيز بر ركورد آنها تاثير گذار است.اصلاح وضعيت پا ركورد افراد و نتيجه ورزش را بهبودي مي دهد.خلاصه اي از اين پژوهش در زير توضيح داده شده است.سندروم درد پاتلوفمورال(کشککی-رانی) فرایندی است که با درد اطراف یا پشت استخوان کشکک مشخص می شود.این سندروم در اثر استفاده بیش از حد مفصل پاتلوفمورال(مفصل بین کشکک و ران) و یا اضافه بار وارد شده به این مفصل یا در اثر تغییرات بیومکانیکال یا تغییرات عضلانی ایجاد می شود.

سندروم درد پاتلوفمورال در میان نوجوانان و جوانان بیشتر دیده می شود مخصوصا در گروهی که بطور حرفه ای یا تفریحی فعالیت ورزشی دارند و در فعالیت هایی مثل بسکتبال و فوتبال و دومیدانی بیشتر دیده میشود.درد سندروم پاتلوفمورال معمولا در فعالیت هایی مثل بالا و پایین رفتن از پله ها و چمباتمه زدن و نشستن برای مدت طولانی بیشتر احساس می شود(2). احساس صدا دار شدن و کریپتوس* زانو و احساس خالی کردن زانو در همراهی با این بیماری یافت می شود (3) طبق نظر Goodfellowتورم مفصل زانو نادر است و محدوده حرکتی زانو تقریبا نرمال است(4).علائم معمولا دو طرفه و پایدار هستند و برای سالیان طولانی ادامه می یابند.

فاکتور های زیادی در همراهی با این بیماری وجود دارند که در مورد علت دقیق ان هنوز نظریه مشخصی وجود ندارد. هر چند که اکثر مولفین معتقدند که این سندروم در اثر استفاده بیش از حد مفصل پاتلوفمورال و یا اضافه بار وارد شده به این مفصل میتواند ایجاد شود. از انجایی که فشار بین کشکک و سطح تماس ان در ران در وضعیت خمیده زانو افزایش می یابد این سندروم به عنوان یک سندروم overuse(استفاده بیش از حد) شناخته می شود.

افزایش زاویه **Q:

افزایش این زاویه یکی از علت های شناخته شده این سندروم می باشد.- استفاده بیش از حد از مفصل پاتلوفمورال زانو: تکرار تحمل وزن توسط این مفصل و اضافه بار وارد شده به مفصل زانو میتوانند باعث علائم این سندروم شوند.مخصوصا در دونده ها و در افرادی که مرتبا از پله ها بالا و پایین می روند و یا برای مدت طولانی در حالت نشسته قرار می گیرند و یا در وضعیت چمباتمه زده قرار دارند این وضعیت بیشتر است.

مشکلات بیومکانیکال :

تعدادی از فاکتور های بیومکانیکال مثل کف پای صاف و انحراف رو به خارج پاشنه و گودی بیش از حد کف پا و ... میتوانند باعث بهم خوردن مکانیک طبیعی مفصل پاتلوفمورال شوند و استرس وارد شده به این مفصل را افزایش دهند و احتمال این سندروم را افزایش دهند.

سایر اختلالات راستای اندام تحتانی :

چرخش خارجی استخوان تیبیا (درشت نی) و چرخش داخلی استخوان فمور(ران) و چرخش قدامی استخوان سر فمور و حرکت رو به خارج استخوان کشکک و اختلاف طول دو اندام می توانند زمینه ساز ابتلا به سندروم پاتلوفمورال باشند.

اختلال کارکرد عضلانی:

ضعف عضله واستوس مدیالیس ابلیک(VMO) و کوتاهی عضلات ایلیوتیبیال باند(ITB) و هامسترینگ و عضلات پشت ساق پا میتوانند مکانیسم مفصل پاتلوفمورال را بهم زده و زمینه ساز ابتلا به سندروم پاتلوفمورال باشند .اکتورهای خارجی که می توانند از علل ایجاد کننده سندروم پاتلوفمورال باشند : تمرینات شدید و نامناسب وتجهیزات ورزشی نامناسب و تکنیک نادرست در هر رشته ورزشی.

میزان گزارش شده سندروم پاتلوفمورال در ورزشکاران امریکایی بیشتر از 25 % میباشد.در یک مطالعه گذشته نگر از 2002 ورزشکار دونده که اسیب به زانو داشتند شایعترین مشکل مربوط به سندروم پاتلوفمورال بود(17% ).سندروم پاتلوفمورال در افراد نظامی بیشتر از افراد عادی دیده می شود و همینطور در خانم ها نسبت به اقایان شایعتر است که می تواند به دلیل پهنای بیشتر لگن در خانم ها و افزایش زاویه Qدر انها باشد.

سندروم پاتلوفمورال در نوجوانان و جوانان بیشتر است و در افراد دارای اضافه وزن بیشتر دیده می شود(7). بر اساس شرح حال بیمار و تاریخچه او وبا انجام یک معاینه فیزیکی دقیق می توان این سندروم را تشخیص داد.به دلیل افزایش چشمگیر شرکت خانم ها در فعالیت های ورزشی تفریحی یا حرفه ای در سال های اخیر مشکلات مربوط به این گروه مانند سندروم پاتلوفمورال بیشتر ملموس است و نیاز به بررسی بیشتر را می طلبد.

در زمینه میزان سندروم پاتلوفمورال در ورزشکاران خانم ایرانی اطلاعاتی وجود نداشت و هدف این مطالعه نیز بررسی شیوع سندروم پاتلوفمورال در ورزشکاران خانم در پنج رشته ورزشی فوتبال و والیبال و دو میدانی و کوهنوردی و شمشیر بازی بود.

-cripetus

خطی که از خار خاصره قدامی فوقانی تا وسط کشکک کشیده شده و خط ترسیم شده از وسط کشکک زانو تا برجستگی درشت نی
در زمینه امار اپیدمیولوژی مربوط به سندروم پاتلوفمورال در ورزشکاران ایرانی اطلاعات بسیار ناچیزاست.علی رغم مطالعات بسیاری که در زمینه درد های زانو در ورزشکاران اکثر کشورها انجام شده است.

امار اپیدمیولوژی دقیقی درباره شیوع این سندروم در ورزشکاران و جمعیت بزرگسال وجود ندارد.طبق اماریک کلینیک پزشکی ورزشی در انگلستان سندروم پاتلو فمورال 5% کل اسیب های ورزشی را و 25 % اسیب های زانو را شامل می شود.مطالعات انجام شده در کشورهای انگلستان واسترالیا و امریکا نشان دهنده این است که از 4 ورزشکار ورزشکار 1 نفر درگیر سندروم پاتلوفمورال می باشد که این نسبت به صورت 1:4 می باشد.

بنابراین به شدت این نیاز احساس می شود که میزان ابتلا به درد قدام زانو و سندروم پاتلوفمورال در میان ورزشکاران ایرانی مشخص شود چراکه بدون اطلاع از شیوع این سندروم در ورزشکاران مجاب کردن سرویس های خدماتی برای درمان این بیماری و عوارض ان کار مشکلی می باشد. اطلاع از امار مربوط به شیوع این مشکل در ورزشکاران فقط منحصر به اطلاعات اپیدمیولوزیک نمی باشد بلکه با دانستن میزان ابتلا به این سندروم و شیوع ان در رشته های مختلف ورزشی اهمیت بکار بردن روشهای مختلف درمانی در درمان این بیماری و کنترل فاکتور های زمینه ساز ان مشخص می گردد تا با درمان درد و افزایش کارکرد ورزشکاران بتوان رکورد فعالیت های ورزشی انها را افزایش داد.

در مطالعه انجام شده 418 ورزشکار را در پنج رشته ورزشی فوتبال و والیبال و دومیدانی و شمشیر بازی وکوهنوردی از باشگاه های مختلف سطح شهر تهران انتخاب کردیم که بر اساس علائم بالینی و معاینه انجام شده افراد مبتلا به سندروم پاتلوفمورال مشخص شدند وشدت درد زانو و میزان کارکرد ورزشکاران در پنج زیر گروه : درد و علائم بیماری و فعالیت روزمره زندگی و فعالیت ورزشی و کیفیت زندگی مشخص شد که بر اساس نتایج بدست امده از انالیز اطلاعات : در کل از 418 ورزشکار 70 نفر دارای سندروم پاتلوفمورال بودند که در میان ورزشکاران کوهنورد با 31/26 % بالاترین میزان را داشت و سپس والیبالیست ها با 38/20 % دومین گروه ورزشی مبتلا به سندروم پاتلوفمورال بودند و دونده ها با 66/16 % در گروه سوم قرار گرفتند.

مشکلات زیادی در انجام مطالعه ما وجود داشتند.اکثر ورزشکاران تصور می کنند که شناخت مشکل انها باعث دور شدن انها از فعالیت ورزشی خواهد شد و در صورتی که توسط پزشک معاینه شوند این احتمال وجود خواهد داشت که برای درمان مشکلات موجود مجبور باشند در فعالیت های ورزشی شرکت نکنند به همین دلیل و به دلیل عدم اصرار مربیان انان در همکاری با معاینه گر اکثریت انها راضی به همکاری نبودند و تمایلی به معاینه شدن نداشتند.

اکثریت ورزشکاران تصور می کنند که درد های زانو در ورزشکاری که فعالیت شدید انجام می دهد یک موضوع عادی است و تا زمانی که مشکل بسیار حادی برای زانو پیش نیاید که فعالیت ورزشی انها را تحت تاثیر قرار دهد نیازی به مراجعه به پزشک وجود ندارد.بنابراین اموزش ورزشکاران و مربیان انها در زمینه درد های قدام زانو وعلل سندروم پاتلوفمورال و اگاه کردن انها درباره میزان تاثیراین بیماری بر میزان کارکرد و موفقیت ورزشی انها و اشنایی انها با راهکارهای مناسب درمانی خواهد توانست میزان همکاری انها را در معاینات افزایش دهد.

از انجایی که فاکتور های زیادی در ایجاد این بیماری نقش دارند با تعیین شیوع هر یک از این فاکتورها در ایجاد علائم در هر گروه ورزشی شاید بتوان در درمان صحیح این سندروم موفق تر بود و یا از راهکارهای مختلف برای کنترل این فاکتور ها قبل از شدید شدن بیماری استفاده کرد و به تبع ان میزان موفقیت ورزشی افراد را بهبود بخشید.

بر اساس انالیز اطلاعات بدست امده از ورشکاران خانم پنج رشته ورزشی فوتبال و والیبال و دومیدانی و شمشیر بازی وکوهنوردی شیوع سندروم پاتلوفمورال در کوهنوردان با میزان 20 % و نسبت 1:4 بالاترین میزان را داشت .در مطالعه انجام شده ضمن بررسی شیوع سندروم پاتلوفمورال در پنج رشته ورزشی فوتبال و والیبال و دومیدانی و شمشیر بازی وکوهنوردی میزان شیوع افزایش پروناسیون مفصل ساب تالار را در هر رشته ورزشی به عنوان یک عامل زمینه ساز تعیین کردیم که طبق نتایج بدست امده از 70 ورزشکار دارای سندروم پاتلو فمورال 25 نفر دارای ا افزایش پروناسیون مفصل ساب تالار بودند که بیشترین امار مربوط به گروه شمشیر بازی بود (11/11% ) و گروه دوم والیبالیست ها بودند(76/7 % ).

سندروم پاتلوفمورال یکی از شایع ترین علل دردهای قدام زانو در ورزشکاران خانم ایرانی بود که توصیه می شود شیوع این سندروم در سایر رشته های ورزشی نیز مورد مطالعه قرار گیرد.

نسخه اصلی مطلب سندروم درد پاتلوفمورال در ورزش را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---