تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن موی وسواسی

دکتر محمد والی پور [ متخصص روانپزشکی ]آدرس وب سایت : www.drvalipour.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، ساختمان سپاهان ، طبقه 4 تلفن مطب : 32241146 - 031

تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن موی وسواسی (جنون کندن مو) Trichotillomania
کندن موی وسواسی یا تریکوتیلومانیا جزو اختلالات کنترل تکانه دستهبندی میشود و عبارت است از کندن مکرر موها که میتواند منجر به از دست دادن مقدار قابل توجهی از مو شود. فرد بر اثر یک عامل برنگیزاننده به طور ناخودآگاه به سمت رفتار کندن مو سوق پیدا می کند و با انجام آن عمل از تنش فرد کاسته می شود سپس حالتی از رضایت و آرامش موقت را تجربه میکند. پس از مدت کوتاهی این چرخه بار دیگر آغاز میشود و بدین ترتیب شخص مکرراً موهای خود را میکند. در بسیاری از موارد قبل از کندن، فرد دستهای از موهای خود را دور انگشت میپیچد.

- معيارهاي تشخيصي تريکوتيلومانيا:
الف ـ کندن مکرر مو که موجب از دست دادن قابل توجه موها شود.
ب ـ احساس فزاينده تنش بلافاصله قبل از کندن مو يا هنگام مقاومت در مقابل رفتار.
ج ـ احساس شادي، رضايت يا آرامش با کندن مو.
د ـ اين اختلال با ساير اختلالات طبي بهتر توجيه نميشود و بهعلت يک بيماري طبي عمومي (مثلاً شکلات پوستي) نيست.
هـ ـ اين اختلال باعث نارضایتي قابل توجه از نظر باليني يا نقص در عملکرد اجتماعي، شغلي يا ساير حيطههاي مهم عملکردي ميشود.

چه گروه هایی بیشتر مبتلا می شوند؟
این اختلال بیشتر، افراد در سنین قبل یا اوایل نوجوانی را گرفتار می کند . یک بیماری روانی است که درآن فرد به طور عادتی موهای خود را می کند. این بیماری در پسربچهها شایعتر از دختر بچهها است، حال آنکه در افراد بالغ خانمها بیش از آقایان مبتلا میشوند. حداکثر شیوع در دختر خانمهای نوجوان ۱۲تا ۱۷ سال است. عادت کندن مو به طور تدریجی و ناآگاهانه دربیمار شروع میشودو ممکن است تا جایی که منجر به کندن تمام موهای سر شود ادامه یابد.این بیماران غالبا” کندن مو را انکار نمیکنند ولی قادر به کنترل عمل خود نیستند.

درمعاینهی موهای قطع شده به فواصل متفاوتی از پوست سر دیده میشود و پوست سراز سلامت کامل برخوردار است. حاشیهی موها معمولا” دست نخورده است و در مرکز به شکل کاسهیی موها قطعشدهاند. این بیماران باید تحت درمانهای روانپزشکی قرارگیرند.

اکثر بیماران موی سر خود را می کنند به طوری که در طی مدت زمان طولانی ناحیه ای بدون مو ایجاد می شود ( این ناحیه بدون مو می تواند ابرو ، موی ناحیه تناسلی یا زیر بغل باشد ) .با مشخص شدن منشاء ژنتیکى این بیمارى پزشکان بهتر قادر به درمان آن خواهند بود.

زمان شروع علائم:
استرسهای روانی در شروع تریکوتیلومانیا نقش دارند. بیماری افسردگی با تریکوتیلومانیا ارتباط زیادی دارد و بسیاری از افراد دچار این حالت از افسردگی رنج میبرند.

شکایات ممکن است در ابتدا در طی دوره های غیر فعال در کلاس درس, در خین تماشای تلویزیون, یا در بستر هنگاهی که هنوز به خواب نرفته است بروز کنند. والدین به ندرت این رفتار را می بینند. در بسیاری از کودکان تریکوتیلومانیا با بستری شدن در بیمارستان با مداخلات طبی, مشکلات خانه یا مشکلات مدرسه شروع میشود. مواردی نیز با حسادت شدید بین خواهر و برادر ها, یک رابطه مختل بین والدین و کودک, و عقب ماندگی ذهنی, رخ میدهند. در تریکوتیلومانیاهائی که در سنین بلوغ یابزرگسالی شروع میشود, میزان بروز و همراه بودن با بیماری روانی وسواس واضح و شدید بیشتر است.

درمان :
از آنجایی که اضطراب همواره به عنوان عامل ایجاد و تشدید بیماری مطرح میباشد، ایجاد محیطی امن و به دور از تنش در تخفیف علایم بیماری بسیار مؤثر است. لازم است کسانی که با بیمار در ارتباطند، از سرزنش یا توبیخ وی بپرهیزند و با روشهای حمایتی که توسط درمانگر به آنها آموزش داده میشود، فرد را در راستای بهبودی یاری نمایند. درمانهای دارویی متداول عبارتند از داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگیها و داروهای آنتیسایکوتیک وتثبیت کننده خلق که البته هر کدام از درمانها موردی میباشد.

درمانهای غیردارویی موفق تریکوتیلومانیا عبارتند از هیپنوتراپی و درمانهای رفتاری (مانند بیوفیدبک، پایش و کنترل خود، حساسسازی، معکوس سازی رفتار عادتی و درمانهای بیزار کننده). چیزی که مهم است این است که این ناراحتی میتواند همراه با خیلی دیگر از ناراحتی های اعصاب و روان همزمان باشد ویا حتی خود عارضه ای از سایر ناراحتی های اعصاب و روانباشد لذا تشخیص اولیه دقیق بسیار در درمان صحیح موثر است.

بيماری وسواسی جبری - قسمت اول

بيماری وسواسی جبری ـ قسمت دوم

چه عواملی باعث ادامه و تشدید اختلال وسواس می شود ؟

درمان رفتاري شناختي اختلال وسواسی جبری (CBT)

درمان دارویی ضد وسواس

تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن موی وسواسی

خرید وسواسی(compulsive buying)