تزریق پی آر پی همان سلول بنیادی نیست!!

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

روزی نیست که متخصصان پوست با بیماران مواجه نشوند که شکایت از این دارند که فلان کرم گران قیمت و فلان روش.... را استفاده کرده اما جوانی پوست را تجربه نکرده اند، یا فلان دستگاه اولتراسوند و ماساژ صورت را برای لیفتینگ به کار برده اند اما به نتیجه مطلوب نرسیده اند. چه باید کرد؟
آیا تبلیغاتی که بدون کنترل در مجلات چاپ می شود و آگهی های تبلیغاتی ماهواره و روزنامه ها و ضمانتهایی که این افراد درباره روش و محصول ارائه می دهند، از نظر علمی ثابت شده است؟
یکی از مواردیکه از این قاعده مستثنی نبوده تبلیغات اخیر بعضی افراد در مورد تزریق سلولهای بنیادی به روش PRP است. حال ببینیم واقعیت چیست؟

رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی هشدار می دهد:
تزریق PRP همان سلول بنیادی نیست!!!
تاکنون روشهای متعددی برای جوانسازی ارائه شده از جمله لیزرها، دستگاههای IPL، رادیوفرکوئنسی و... که با تحریک کلاژن سازی و بهبود گردش خون پوستی عمل می کنند و از طرفی پر کردن و نگهداری حجم صورت با کمک فیلرها یا پرکننده های مصنوعی یا خودی مثل تزریق چربی انجام گرفته است. ولی روشهای مذکور بخصوص در مورد جوانسازی ناحیه دور چشم از جمله تیرگی دور چشم یا فرورفتگی زیر چشم تاثیر محدودی داشته اند.
کاربرد پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در جوانسازی پوست یک استراتژی درمانی نوین می باشد که بر اساس فاکتورهای رشد خودی پایه ریزی شده است.

پلاکت ها اجسام کروی یا بیضوی شکل کوچکی هستند که از قطعه قطعه شدن سیتوپلاسم سلولهای بزرگی به نام مگاکاریوسیت در مغز استخوان حاصل می شوند و بعد از آن به هیچ رده سلولی دیگری تمایز نمی یابند و به لحاظ اینکه فاقد هسته هستند جزء تشکیلات غیر سلولی به حساب می آیند و سلول نامیده نمی شوند. بنابراین نمی تواند سلول بنیادی محسوب شود.
کاربرد PRP بصورت تجربی از سال 1990 آغاز شد و در ترمیم جراحیهای چشم و صورت و جراحی زیبایی، جراحی قلب و سوختگی و زخم به کار می رفت.
آخرین کاربرد PRP کاربرد زیبایی آن در بهبود پوست آسیب دیده و پیر می باشد.
پلاکت وقتی خارج از خون و در بافت قرار می گیرد، بوسیله مواد شیمیایی متفاوتی فعال می شود و فاکتورهای رشد از خود آزاد می کند که باعث جذب سلولهای بنیادی به محل آسیب می شود. این فاکتورهای رشد باعث تقسیم و تمایز بیشتر سلولهای بنیادی به سمت تولید کراتینوسیتها، فیبروبلاستها و پیش سازهای سلول چربی می شود.

نتیجه این عمل ساخت عروق جدید، کلاژن، الاستین و ماتریکس خارج سلولی است. PRP موجب ضخامت بهتر پوست و الاستیته و اثر پرکنندگی متوسط در تزریق داخل و زیر درم دارد و یک مایه مطمئن و طولانی مدت جهت جوانسازی پوست فراهم می کند.
این روش که توسط بیماران زیادی نیز مورد قبول واقع شده است بدلیل اینکه از خود شخص گرفته می شود، شانس انتقال بیماریهایی مثل HIV و هپاتیت را ندارد.
PRP در واقع تغلیظ اتولوگ پلاکت در حجم کوچکی از پلاسما است و اگر بطور معمول و متوسط پلاکت نرمال خون 000/200 عدد در میکرولیتر است، در PRP این تعداد به 000/000/1 می رسد و حجمی معادل cc5 از پلاسما را به خود اختصاص می دهد.

فاکتورهای رشد آزاد شده از پلاکت به عنوان محرک شیمیایی سلولهای بنیادی فیبروبلاست عمل می کند و آنها را وادار به تکثیر می کند. فیبروبلاستها با تولید کلاژن، الاستین و گلیکوز آمینوگلیکان عملکرد خود را تکمیل می کنند و این روند برای تکمیل شدن به حدود 300 روز زمان احتیاج دارد. بنابراین اثرات سودمند PRP به خوبی تا یکسال باقی خواهد ماند.
و اما گزارشات و مقالات محدودی در ارتباط با کاربرد و اثر بخشی PRP وجود دارد. بعضی مطالعات کاربرد PRP را از نمونه های حیوانی دریافت کرده اند. موفقیت این روش به میزان زیادی بستگی به شیوه تهیه PRP دارد. سانتریفوژ مورد استفاده بایستی استریل باشد و پروسه تولید باید به شیوه ای باشد که هیچ آسیبی به پلاکتها نرسد و در صورتیکه بدرستی انجام نشود، نتایج مطلوبی را به دنبال نخواهد داشت.

FDA آمریکا و CE اروپا کیتهایی را که با کمک آنها تعداد کافی از پلاکت را تولید می کنند، تایید کرده است که در ترمیم استخوان و بافت نرم، جراحیهای زیبایی، گرافتهای استخوان و موارد دیگر به کار رفته اند.
اگر چه تاکنون مطالعات کلینیکی اندکی در مورد کاربرد آن در جوانسازی پوست چاپ شده است، ولیکن این روش در پیشگیری از پیری پوست که از سن 30 سالگی شروع می شود و جوانسازی پوست و برگرداندن پیری پوست، بهبود تون پوست و الاستیته در افراد مسن تر، بهبود پیری ناحیه دکولته، پشت دست و گردن، بهبود اسکارهای آکنه که فرم نعلبکی شکل دارند بخصوص اگر با روشهایی مثل لیزر همراه شوند و بهبود وضعیت دور چشم بخصوص گودی و کبودی دور چشم قابل استفاده است.

البته بیماران با اختلالات پلاکتی، عفونت در محل مورد نظر، بیماریهای تب دار، بیماریهای کبدی مزمن، درمان با داروهای ضد انعقادی مجاز به دریافت این روش نیستند.
تواتر درمان در جوانسازی پوست در افراد جوان تر یکبار در هر سال می باشد ولی در افراد مسن تر جلسات بیشتری با فواصل هر 6-4 هفته تا بهبودی چروک و بعد هر یکسال یا دو سال یکبار تکرار می شود.
در هر حال محرض است که تزریق PRP، همان تزریق سلولهای بنیادی نیست و تزریق سلولهای فیبروبلاست که در واقع سلولهای بنیادی تک توان پوستی هستند و در جوانسازی پوست استفاده می شوند صرفا در مراکز تحقیقاتی دانشگاهی معتبر و با تجهیزات استاندارد و پیشرفته انجام می شود.

کاربرد PRP در درمان طاسی ایده ای نو محسوب می شود. مطالعات کلینیکی چاپ شده در این مورد محدود به تحقیقات در مورد کاربرد این روش در افراد تحت درمان با پیوند مو بوده است که در برزیل با بهبودی 15% در قطر و تعداد موها همراه بوده و در مکزیک تاثیر واضحی نداشته است.
قطعا این روش با تزریق سلولهای بنیادی فولیکول مو که تنها در مراکز معتبر و برجسته دنیا و فقط در یک مرکز تحقیقاتی در ایران آن هم در فاز حیوانی در حا ل انجام است کاملا متفاوت است. در حالیکه متاسفانه تعدادی از مراکز از عبارت سلولهای بنیادی جهت عوام فریبی استفاده می کنند. بیماران محترم باید توجه کنند که فریب این عبارات را نخورند و کاری نکنند که بدنبال آن پشیمانی همراه باشد.

دکتر محمد علی نیلفروش زاده-رییس مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی -به نقل از هفته نامه سلامت