بررسی تاثیر تغذیه بر کنترل وزن

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

بعضی از انواع این رژیمهای غذایی بسیار گرانقیمت نیز هستند. تمرین کردن برای نوعی برنامه غذایی آگاهانه در زندگی خیلی مشکل نیست. برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب و مفید برای بیمار، نیاز به تمرین مکرر آن و قرار دادن آن بصورت ثابت در کنار سایر برنامه های زندگی است. موارد مشابه در بیماران قلبی و افراد چاق نیز وجود دارد که اجرای یک عادت تغذیه ای مناسب تضمین کننده بهداشت و سلامتی فرد خواهد بود.

مواد غذايي مورد نياز بدن به چند دسته تقسيم بندي مي شوند؟

متخصصین تغذیه مواد غذایی را به شش دسته کلی تقسیم بندی کرده اند. پروتئین ها، کربوهیدرات ها ، چربی ها، ویتامین ها ، مواد معدنی و آب .
1) پروتئین ها: حاوی ترکیب های مختلفی از اجزای تشکیل دهنده آن یعنی آمینواسیدها هستند. از حدود 22 آمینواسید بدن هزاران نوع پروتئین مختلف ساخته می شود که نه تنها ساختمان اصلی سلولها بلکه آنزیمها و بسیاری از هورمون های بدن که تنظیم کننده واکنش های شیمیایی در بدن هستند از آنها تشکیل شده است. پروتئین ها نه تنها برای رُشد بلکه برای حفظ و همین طور ترمیم نسوج بدن ضروری هستند.

علاوه بر آن نقش حفاظتی بدن در مقابل بیماری ها از طریق دسته ای از پروتئین ها تحت عنوان آنتی بادیها (پادزهر) اعمال می شود. اگر چه پروتئین ها یک منشأ بالقوه تأمین انرژی بدن نیز محسوب می شوند ولی عموماً از آنها در مواقعی که کربوهیدرات ها به اندازه کافی در دسترس نباشند، استفاده می شود. حدوداً 15 تا 20 درصد از میزان مصرف کالری روزانه بایستی از پروتئین باشد.

2) چربی ها : چربی ها بعنوان منبع اصلی انرژی برای عضلات محسوب می شوند. یک گرم چربی به اندازه 9 کالری انرژی ایجاد می کند که معادل بیش از 2 برابر کربوهیدرات یا پروتئین است. چربی ها از لحاظ جذب بسیاری از مواد غذایی مهم دیگر نیز بدن را یاری می کنند. در ضمن چربی در بدن کارایی های دیگری نیز دارد. مثلاً نقش بالشتک حفاظتی در اطراف ارگانهای حیاتی بدن مثل کلیه را ایفا می کند و همینطور بدن را در مقابل سرما و گرما عایق بندی کرده و حفظ می کند.

دو دسته چربی وجود دارند. چربی های اشباع شده مثل کره، خامه و دنبه که منشأ حیوانی دارند و در درجه حرارت اطاق جامدند و چربی های غیراشباع مثل روغن زیتون یا روغن ذرت که از گیاهان بدست می آیند و در درجه حرارت اطاق مایع می باشند. اکثر مواد غذایی بایستی از نوع غیراشباع شده باشد چرا که چربی های اشباع شده سبب افزایش سطح کلسترول سرمی شده و خطر بیماریهای قلبی و مغزی را افزایش می دهند. چربی 20 تا 25 درصد از نیاز کالری بدن را تأمین می کند.

3) کربوهیدراتها: مهمترین منبع تأمین انرژی بدن هستند. در حقیقت کربوهیدرات ها بایستی وجود داشته باشند تا عضلات بتوانند از چربی برای تولید انرژی استفاده کنند.
کربوهیدراتها می توانند به صورت قندهای ساده مانند شیرینی، نوشیدنی یا عسل می باشند و یا می توانند به صورت کربوهیدرات مرکب باشند که از ترکیب قندهای ساده و ایجاد زنجیره های بزرگتر ایجاد می شوند، مثل آنچه که در گیاهان مثل غلات یا سایر دانه های گیاهی دیده می شوند. این کربوهیدراتهای مرکب را نشاسته می گویند.

اکثر کالری مورد نیاز بدن (60 تا 65 درصد) از کربوهیدراتها تأمین می شود که بایستی از طریق نشاسته و نه از طریق قندهای ساده باشد. بدن از نشاسته بهتر از قندهای ساده تولید انرژی می کند چون نشاسته را به تدریج شکسته و قند آنرا به تدریج و کم کم آزاد می کند. مصرف قندهای ساده باعث افزایش سریع و سپس کاهش ناگهانی قند خون می شوند.

4) ویتامین ها: ویتامین ها مواد غذایی هستند که به میزان اندک مورد نیازند. ولی دارای نقش بسیار حیاتی در عملکرد نسوج بدن مثل اعصاب و عضلات هستند. ویتامین ها همچنین دارای نقش اساسی در شکسته شدن کربوهیدراتها و چربی ها برای تولید انرژی هستند. ویتامین ها به دو دسته محلول در چربی (شامل ویتامین A و D و E و K) و محلول در آب (مثل ویتامین های B و C) تقسیم بندی می شوند.

جذب ویتامین های محلول در چربی از دستگاه گوارش بطور مؤثر در حضور چربی انجام می گیرد. لذا مصرف مولتی ویتامین ها فقط با یک لیوان آب در حقیقت هدر دادن پول است! از طرف دیگر این نوع ویتامین ها چون در چربی بدن ذخیره می شوند اگر بیش از اندازه مصرف شوند باعث مسمومیت خواهند شد.

5) مواد معدنی: مواد معدنی مانند فسفر و یُد و منیزیوم موادی هستند که نه تنها به نسوج بدن قدرت می دهند بلکه دارای نقش اساسی در محتوای شیمیایی بدن هستند. بیست نوع متفاوت از مواد معدنی از کلسیم گرفته تا روی وجود دارند که برای عملکرد کامل و ایده آل بدن نقش مهمی ایفا می کنند.
بسیاری از متخصصین تغذیه معتقدند اگر انواع غذاها با درصد تعیین شده مناسب به همراه ویتامین و مواد معدنی کافی خورده شود، نیازی به مکمل غذایی وجود نخواهد داشت. بنابراین توصیه می کنند که در افرادی که فعالیت بدنی کمی دارند مقادیری از این مکمل ها به میزان کم مصرف شود.

چون بعضی از بیماران ام اس فعالیت بدنی کافی ندارند گاهی به مصرف ویتامین های مختلف به همراه مواد معدنی (مولتی ویتامین مینرال ) به صورت مکمل روزانه نیاز دارند. هیچ ماده غذایی نبایستی بیشتر از 15 درصد از سقف نهایی مصرف در 24 ساعت آن مصرف شود. بیماران همیشه بایستی در زمینه مصرف مکمل های غذایی با پزشک خود در مشورت باشند.

6) آب: اگر چه بعنوان ماده غذایی تلقی نمی شود ولی آب در حقیقت یک «محیط برای فرآیند زندگی» محسوب می شود و تقریباً 60 تا 70 درصد از بدن را آب تشکیل می دهد. آب حامل غذا و هورمون ها در خون است. آب همچنین نقش بسیار حیاتی را در دفع مواد زائد از سلولهای بدن و همینطور کمک به بدن برای تنظیم حرارت ایفا می کند و بخصوص در بیماران ام اس نقش مهمی دارد.

در حالت عادی علاوه بر آنچه که از طریق غذا به صورت مایع به بدن می رسد، بایستی حدود 8 لیوان آب مصرف شود. این میزان در مواقعی که ورزش انجام می شود، بخصوص ورزش در محیط های گرم افزایش می یابد. بهتر است آب مصرفی بصورت مکرر با حجم کمتر مصرف شود تا اینکه با حجم زیاد و تکرار کم نوشیده شود.