وزوز (Tinnitus) یک اصطلاح پزشکی به معنای زنگ زدن است که مربوط به احساس انواع مختلفی از صداها در گوش یا سر می باشد. وزوز پدیده شایعی است، بررسی ها نشان می دهد که از هر ۵ بزرگسال ۱ نفر وزوز را تجربه کرده است. وزوز ندرتاً یک شکایت منفرد است و غالباً همراه با افت شنوایی، گیجی و حساسیت فوق العاده به سروصدا می باشد. وزوز یک صدای درونی است که در سر یا در گوشها احساس می شود .این صدا در پیرامون وجود ندارد و اکثراً توسط اطرافیـان بـیمار نیز شنیده نمی شود. وزوز را عمومأ از نقطه نظر بالینی و یا بر حسب محل ضایعه طبقه بندی می کنند.
وزوز می تواند در اثر وقوع اصوات ناگهانی شدید (مانند شلیک گلوله وترقه)، قرارگیری طولانی مدت در معرض اصوات (موزیک با صدای بلند، سروصدای ناشی از آلات در محیط کار، ترافیک مستمر) و همچنین به همراه دسته ای از بیماریهای گوش خارجی، میانی، داخلی وعصب گوش باشد. در اکثر اوقات وزوز به دلیل آسیب به سلولهای موئی و افزایش فعالیت آنها در حلزون (گوش داخلی) بوجود می آید. وجود وزوز در غالب موارد نشانه یک بیماری خطر ناک نیست.
بیماریهای قلبی عروقی مانند فشار خون بالا، کم خونی، تنگ شدن دیواره عروق قلب که وزوز به شکل ضرباندار است.
مصرف داروها : کلیه گروههای دارویی به عنوان عوامل احتمالی بروز وزوز مد نظر می باشد و از جمله بـارزتـریـن آنـها می توان به عـوامل ضد التهاب، آنتی بیوتیکها بویژه آمینوگلیکوزیدها، داروهای ضد افسردگی و خواب آور .
عوامل روان شناختی : این عوامل نقش عمده ای در ایجاد وزوز به عهده دارند. با این حال باید چنین تصور کرد که عوامل وزوز در آنها می تواند باعث تشدید یا بروز افسردگی شود.
عوامل مربوط به دندانها : حدود ۲۵% افراد مبتلا به وزوز دارای مشکلات مربوط به مفصل فکی- گیجگاهی می باشند.
عوامل مربوط به سوخت و ساز مواد درون بدن (متابولیک) : کاهش غیر طبیعی ویتامینها، مواد معدنـی و . . . مـی تـوانـد تـأثیر ناگواری را در بروز یا تشدید وزوز گوش داشته باشند. افزایش در چربی خون نیز به عنوان عامل مهمی در ایجاد کم شـنـوایـی حسـی-عصبی، سرگیجه ، وزوز گزارش شده است .
عوامل مربوط به دستگاه شنوایی : بیماریهای مربوط به دستگاه شنوایی از جمله کاهشهای شنوایی انتقالی ،حسی عصبی ،مرکزی ،اتو اسکلروز ،تومور آکوستیک ،جرم گوش ،منییر ونیز شنا کردن ،شیرجه در آب وصداهای بلند از جمله مهمترین عوامل ایجاد کننده وزوز در هر رده سنی به شمار می آیند .
تا حد امکان اطلاعات بیشتری را در مورد وزوز خود بدست آورید. این اطلاعات شما را از نگرانی و ترس ناشی از عدم آگاهی رها می کنند. عواملی که باعث وخامت وزوز می شوند را شناسایی و کنترل کنید در مواقع بروز استرس شدید، وزوز افزایش می یابد. استرسها و نگرانیها باعث بروز وزوز نمی گردند اما تاثیرات آن را تشدید می کنند. تمرین کنید از استرس غیر ضروری اجتناب ورزید.
هر آنچه که باعث خوشنودی و رضایت شما شود می تواند وزوز را کنترل کند. هر گاه وزوز به هر نحو اهمیت خود را از دست دهد، در این صورت فرد می تواند وزوز خود را نادیده بگیرد. برای نمونه ما بطور طبیعی سر و صدای ناشی از یخچال منزل خود را در آشپزخانه نمی شنویم در حالی که آن صدا معمولا همیشه وجود دارد. این پدیده بدان علت است که مغز ما آن صدا را مهم تلقی نکرده است. از قرار گرفتن در محیط های ساکت دوری کنید: وزوز می تواند هر روز و حتی در هر ساعت تغییر کند.
اصوات جدیدی می توانند ظاهر شده و شنیده شوند و یا اصوات قبلی تغییر کند. حتی اگر وزوز را بلند تر از قبل درک می کنید جای نگرانی نیست.
بسیاری از افراد از اینکه ممکن است وزوزشان یشتر غیر قابل تحمل شود ترس دارد هر چند آمار نشان می دهد که در ارزیابیهای بعدی، هیچگونه افزایش در بلندی وزوز دیده نشده است. اگر توجه خود را به کارهای دیگر معطوف کنید، دیگر وزوز شما قابل درک نخواهد بود. از مصرف زیاد چای ، قهوه ، نوشابه، مشروبات الکلی، سیگار و دخانیات پرهیز نمایید. به هنگام خواب موزیک ملایم گوش دهید. گوش دادن به صدای پمپ آکواریوم، فن، پنکه، دستگاه بخورو همچنین نوار کاست یا سی دی حاویاصوات طبیعی (امواج دریا، باران، رودخانه و…) در پوشش وزوز بسیار موثر هستند.