اوزون تراپی به عنوان یکی از روش های درمانی نوین، به دلیل تأثیر قابل توجه و عوارض محدود کاربرد فراوانی در درمان مشکلات ارتوپدی از جمله شانه منجمد به دست آورده است. شانه یخ زده یا فروزن شولدر (frozen shoulder) نوعی بیماری است که در آن کپسول های مفصل شانه ملتهب شده و منجر به درد و محدود شدن حرکت شانه می شود. اوزون تراپی با استفاده از مولکول اوزون (O3) که دارای خواص ضدالتهابی و بهبود جریان خون است، می تواند به کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی در بیماران کمک کند و باعث تسریع روند ترمیم بافت های آسیب دیده و کاهش التهاب شود. در این مقاله این مقاله به بررسی نحوه ی انجام اوزون تراپی شانه یخ زده، مزایا و محدودیت های آن در درمان شانه ی یخ زده پرداخته ایم.

اوزون تراپی چیست؟

اوزون تراپی فرایندی درمانی است که طی آن، از حالت گازی یا مایع اوزون برای درمان انواعی از بیماری ها استفاده می شود. اوزون مولکولی است که از سه اکسیژن متصل به هم ساخته شده است و به دلیل خاصیت اکسیدکنندگی قوی خود، به عنوان یک ماده ی سمی شناخته می شود؛ اما دوزهای کنترل شده ی آن در پزشکی و برای درمان بیماری هایی مانند آرتروز، دیسک کمر و شانه ی یخ زده کاربرد دارد. شانه ی منجمد نوعی التهاب غیرعفونی است که در اثر چسبندگی کپسول مفصلی شانه ایجاد می شود و منجر به درد و عدم توانایی در حرکت شانه می گردد. لازم به ذکر است که اگرچه سال هاست از اوزون در درمان بیماری ها استفاده شده و در کلینیک های معتبر دنیا نیز در حال گسترش است؛ اما در مورد تأثیرات طولانی مدت و ایمنی آن مطالعات کافی وجود ندارد.

مزایای اوزون تراپی شانه یخ زده

از جمله مزایای اوزون تراپی برای درمان شانه ی یخ زده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فرایندی کم تهاجم است و بدون ایجاد برش و جای زخم انجام می شود.
• دوره ی نقاهت بسیار کوتاهی دارد و پس از اوزون تراپی افراد می توانند به راحتی به زندگی روزمره ی خود بازگردند.
• ایمنی بالایی دارد و احتمال اینکه عوارض خطرناکی ایجاد کند بسیار کم است.
• می توان اوزون تراپی شانه ی یخ زده را با روش های درمانی دیگر مانند فیزیوتراپی به کار برد تا تأثیر آن چندبرابر شود.
• به دلیل عوارض ناچیز، می توان اوزون تراپی را چندین بار تکرار کرد تا بهترین نتیجه برای درمان شانه ی منجمد ایجاد شود.
• معمولاً خاصیت ضدالتهابی قوی دارد و پس از استفاده برای درمان شانه ی یخ زده باعث کاهش درد و بهبود بازه ی حرکت شانه می شود.
• بخشی از تأثیر اوزون تراپی به دلیل تحریک سیستم ایمنی بدن است، به همین دلیل به سرعت باعث بهبود شانه ی یخ زده می شود.

نحوه انجام اوزون تراپی شانه یخ زده

معمولاً اوزون تراپی شانه ی منجمد به شرح زیر انجام می شود:

• بیمار دراز می کشد تا شانه ی آسیب دیده جهت تزریق اوزون به شانه در دسترس باشد.
• محل تزریق اوزون به منظور جلوگیری از عفونت، استریل می شود.
• اوزون آماده سازی می شود. برای این کار، معمولاً اوزون توسط دستگاه تولید اوزون ساخته شده و با غلظت های دقیق با اکسیژن ترکیب می شود.
• پزشک، اوزون را به طور دقیق به نواحی ملتهب یا سفت شده، مخصوصاً در اطراف کپسول مفصل شانه تزریق می کند.
• پس از تزریق اوزون، ممکن است کپسول مفصلی به آرامی توسط پزشک کشیده شود. این موضوع به از بین رفتن چسبندگی ها و کاهش سفتی کپسول شانه کمک می کند.
• پس از اتمام تزریق معمولاً از بیماران خواسته می شود تا حدود 20 دقیقه دراز بکشند.
• در برخی بیماران ممکن است همراه با اوزون تراپی، فیزیوتراپی نیز انجام شود.

مقایسه اوزون تراپی با روش های دیگر درمان شانه یخ زده

روش های مختلفی برای درمان شانه ی یخ زده وجود دارند که هر کدام مزایا و معایبی نسبت به اوزون تراپی دارند.

1- مقایسه ی اوزون تراپی و فیزیوتراپی

فیزیوتراپی روشی مؤثر برای بازیابی حرکت شانه ی یخ زده و بهبود بازه ی حرکت آن است که بر پایه ی انجام حرکات ورزشی و کشش عضلات انجام می شود. تفاوت های اصلی اوزون تراپی و فیزیوتراپی برای درمان شانه ی منجمد شامل موارد زیر است:

• فیزیوتراپی روشی غیرتهاجمی است که نیاز به جراحی و تزریق ندارد؛ اما اوزون تراپی روش کم تهاجم است و با تزریق اوزون انجام می شود.
• روش انجام فیزیوتراپی معمولاً مبتنی بر ورزش های خاص است؛ ولی اوزون تراپی شانه ‎ی یخ زده با تزریق انجام می شود.
• برای ایجاد نتایج مناسب، فیزیوتراپی نیاز به مدت زمان بیشتری نسبت به اوزون تراپی دارد.
• فیزیوتراپی برای درمان طولانی مدت شانه ی یخ زده ضروری است و ترکیب آن با اوزون تراپی می تواند نتایج هرکدام از روش ها را چندبرابر کند.

2- مقایسه ی اوزون تراپی و تزریق کورتیکواستروئیدها

کورتون ها یا کورتیکواستروئیدها داروهایی برای کاهش التهاب هستند و به عنوان یکی از راهکارهای درمانی فوری برای رفع شانه ی یخ زده نیز به شمار می روند. تفاوت های و شباهت های اصلی اوزون تراپی با تزریق کورتون ها شامل موارد زیر است:

• تزریق کورتیکواستروئید نتایج سریع تری در کاهش درد و التهاب شانه دارد؛ اما تأثیرات آن موقتی است و نسبت به اوزون تراپی ماندگاری کمتری دارد.
• کورتیکواستروئیدها با سرکوب سیستم ایمنی باعث کاهش التهاب می شوند، اوزون تراپی علاوه بر تأثیر بر سیستم ایمنی، می تواند با مکانیسم های مختلفی مانند تحریک برخی آنزیم ها و کاهش رادیکال آزاد باعث بهبود شانه ی منجمد شود.
• هم اوزون تراپی و هم کورتیکواستروئیدها با تزریق انجام می شوند و روشی کم تهاجم هستند.

3- مقایسه ی اوزون تراپی و هیدرودیلاتاسیون

طی هیدرودیلاتاسیون، آب استریل به شانه ی یخ زده تزریق می شود تا با ایجاد کشش، حرکت شانه را راحت تر کند. تفاوت ها و شباهت های اوزون تراپی و هیدرودیلاتاسیون شامل موارد زیر هستند:

• اوزون تراپی با تأثیر بر سیستم ایمنی و واکنش های شیمیایی و زیستی باعث کاهش التهاب شانه می شود؛ اما مکانیسم تأثیر هیدرودیلاتاسیون با ایجاد فشار فیزیکی است.
• اگرچه هر دو روش غیرتهاجمی هستند؛ اما در طی هیدرودیلاتاسیون حجم زیادی مایع وارد مفصل شانه می شود، درحالی که اوزون معمولاً به شکل گازی تزریق می شود.
• تأثیرات اوزون ماندگاری بیشتری نسبت به هیدرودیلاتاسیون دارد.

4- مقایسه ی اوزون تراپی و جراحی

جراحی یکی از روش های درمان شانه ی یخ زده است و زمانی به کار می رود که روش های غیرتهاجمی و کم تهاجمی تأثیرگذار نباشند. تفاوت ها و شباهت های اصلی اوزون تراپی با جراحی شامل موارد زیر است:

• جراحی برای موارد شدید شانه ی یخ زده تأثیرات بسیار مناسبی دارد؛ اما اوزون تراپی معمولاً برای موارد خفیف یا متوسط بیماری به کار می رود.
• جراحی روشی تهاجمی است که نیاز به بیهوشی و برش پوست دارد اما اوزون تراپی بدون نیاز به بیهوشی و تنها با تزریق انجام می شود.
• جراحی شانه ی یخ زده دوره ی نقاهت طولانی چند هفته ای تا چندماهه دارد اما دوران نقاهت اوزون تراپی در حد چند ساعت است.
• تأثیرات جراحی شانه ی یخ زده طولانی مدت و معمولاً دائمی است. تأثیرات اوزون تراپی ماندگاری کمتری نسبت به جراحی دارد و ممکن است دائمی نباشد.

کاندیدای مناسب برای درمان شانه یخ زده با اوزون تراپی

در افرادی که شرایط زیر را دارند، اوزون تراپی نتایج بهتری ایجاد می کند:

• شانه ی یخ زده آنها خفیف یا متوسط است.
• به دنبال راهکاری غیرجراحی، کم تهاجم و با عوارض کم برای درمان شانه ی یخ زده هستند.
• درد شانه ی یخ زده آنها مزمن است، به این معنی که مدت طولانی است که درد خفیف شانه را تجربه می کنند.
• تزریق کورتون به دلیل حساسیت یا مشکل در سیستم ایمنی بدن برای آنها مناسب نیست.

مراقبت های بعد از اوزون تراپی شانه یخ زده

مراقبت های بعد از اوزون تراپی برای ایجاد بهترین نتایج درمانی ضروری است. نکات عمومی مراقبتی پس از اوزون تراپی شانه ی یخ زده شامل موارد زیر هستند:

1. پس از اوزون تراپی به مدت بیست دقیقه دراز بکشید.
2. قبل و بعد از اوزون تراپی مقدار زیادی آب بنوشید.
3. تا دو ساعت بعد از اوزون تراپی، دوش نگیرید.
4. تا دو ساعت بعد از اوزون تراپی، از خوردن حجم زیادی از غذا خودداری کنید.
5. حداقل تا چهار ساعت بعد از اوزون تراپی، از مصرف نوشیدنی های حاوی ترکیبات الکلی خودداری کنید.
6. دو ساعت پس از هر جلسه، ویتامین های B، C، E، A و روی مصرف کنید. مصرف این مکمل ها، از جمله ویتامین C، بلافاصله پس از اوزون تراپی به هیچ وجه توصیه نمی شود و لازم است تا حداقل دو ساعت از درمان گذشته باشد.

عوارض احتمالی اوزون تراپی شانه یخ زده

اگرچه اوزون تراپی روش ایمنی است اما مانند هر روش درمانی دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد. شایع ترین عوارض اوزون تراپی شانه شامل موارد زیر هستند:

• امکان دارد هنگام تزریق، مقداری از گاز اوزون به خاطر خطای پزشکی وارد چشم، دهان و دستگاه تنفسی بیماران شود. در این حالت احتمال ایجاد عوارضی مانند احساس سوزش، سرفه، سرگیجه، حالت تهوع، سردرد و استفراغ وجود دارد.
• برخی افراد علائمی مانند ابتلا به آنفلوانزا مانند تب و سرفه را بروز می دهند.
• درصورتی که اوزون به صورت داخل رگی تزریق شود می شود منجر به انسداد عروق، حمله ی قلبی و سکته شود.
• با توجه به اینکه اوزون تراپی روش درمانی نوینی است در مورد عوارض طولانی مدت آن اطلاعات کافی وجود ندارد.

هزینه اوزون تراپی شانه یخ زده در اصفهان

هزینه ی درمان شانه ی یخ زده با اوزون تراپی در اصفهان به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله مهم ترین عوامل تأثیرگذار می توان به تعداد جلسات مورد نیاز اشاره کرد؛ برخی بیماران ممکن است به ۲ تا ۵ جلسه درمانی نیاز داشته باشند. همچنین، تخصص و تجربه پزشک معالج، نوع و کیفیت تجهیزات مورد استفاده مانند دستگاه اوزون ساز و محل درمان نیز بر قیمت نهایی تأثیرگذار هستند. استفاده از دستگاه های پیشرفته تر و محیط های درمانی مدرن معمولاً هزینه ی بیشتری دارند. مشاوره با پزشک متخصص یا کلینیک درمانی می تواند اطلاعات دقیق تری درباره هزینه ها ارائه دهد.

پرسش های متداول درباره اوزون تراپی برای درمان شانه یخ زده

1- شانه یخ زده چیست و چه علائمی دارد؟
شانه یخ زده (Frozen Shoulder) یک وضعیت دردناک و محدودکننده ی حرکت شانه است که به دلیل التهاب و سفتی کپسول مفصل شانه رخ می دهد و علائم اصلی آن شامل درد شدید، محدودیت در حرکت شانه و سفتی تدریجی مفصل است. این بیماری ممکن است تا سه سال طول بکشد.

2- چقدر طول می کشد تا نتایج اوزون تراپی برای درمان شانه یخ زده قابل مشاهده باشد؟
نتایج اوزون تراپی برای شانه یخ زده معمولاً پس از ۲ تا ۴ جلسه ظاهر می شود، اما برای بهبود کامل ممکن است تا ۶ تا ۸ هفته زمان نیاز باشد. این روش معمولاً با فیزیوتراپی ترکیب می شود تا بهبودی سریع تری حاصل شود.

3- آیا اوزون تراپی دردناک است؟
اوزون تراپی معمولاً دردناک نیست، اما برخی افراد ممکن است هنگام تزریق احساس ناراحتی یا سوزش خفیفی داشته باشند که اغلب موقتی است و به صورت خودبه خودی برطرف می شود.

4- چه تعداد جلسه اوزون تراپی برای درمان شانه یخ زده نیاز است؟
تعداد جلسات اوزون تراپی برای درمان شانه یخ زده معمولاً بسته به شدت درد، پاسخ بدن به درمان و مدت زمان ابتلا به بیماری متفاوت است. در برخی موارد، بین ۳ تا ۵ جلسه توصیه می شود، ولی تعداد دقیق جلسات بر اساس وضعیت خاص هر بیمار تعیین می شود.

نتیجه گیری
اوزون تراپی به عنوان یک رویکرد نوین و مؤثر برای درمان شانه یخ زده، توانسته است نقش مهمی در کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران ایفا کند. این روش، با تحریک فرآیندهای طبیعی ترمیمی بدن و افزایش جریان خون در شانه، امکان بهبودی سریع تر و بدون نیاز به جراحی را فراهم می آورد. با این حال، هنوز نیاز به مطالعات بیشتری وجود دارد تا تأثیرات طولانی مدت و ایمنی کامل اوزون تراپی بهتر مشخص شود. در نهایت، اوزون تراپی می تواند به عنوان بخشی از یک برنامه جامع درمانی، به ویژه برای بیمارانی که از سایر روش های درمانی نتیجه ی مطلوبی نگرفته اند، مورد استفاده قرار گیرد.

نسخه اصلی مطلب اوزون تراپی شانه یخ زده یا منجمد؛ مزایا، معایب و کاندیدای مناسب را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---