خشکی واژن یک مشکل شایع در بین زنان است که می تواند ناشی از عوامل متعددی همچون تغییرات هورمونی، سن، داروها، استرس و عوامل محیطی باشد. خشکی واژن در رابطه می تواند علائمی مانند خارش، سوزش و ناراحتی ایجاد کند که به کیفیت زندگی و روابط زناشویی آسیب می زند.واژن (مهبل) بخشی از اندام جنسی زنانه است که نقش مهمی را در تولید مثل و تنظیم هورمونی ایفا می کند. لایه ای نازک از ترشحات، دیواره ی داخلی واژن را پوشانده است. ترشحات واژن، محیط واژن را قلیایی می کنند، به همین دلیل اسپرم می تواند برای تولید مثل در واژن زنده بماند. همچنین دیواره ی واژن را نرم و روان می کند و موجب کاهش آسیب در حین رابطه ی جنسی می شود. در حالی که خشکی واژن ممکن است به عنوان یک مشکل جدی تلقی نشود، اما تأثیرات روحی و جسمی آن می تواند قابل توجه باشد. خوشبختانه، درمان های متنوعی از جمله روش های طبیعی، روان کننده ها و درمان های هورمونی وجود دارند که می توانند به بهبود وضعیت کمک کنند. در این متن به بررسی علل، علائم و راه های درمان خشکی واژن پرداخته می شود.

علل خشکی واژن

علل خشکی واژن شامل موارد زیر است:

• زایمان
• شیردهی
• استرس بیش از حد
• کاهش استروژن
• اقدامات درمانی برای سرطان ها مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی در ناحیه ی لگن
• ورزش های شدید
• برداشتن تخمدان ها به روش جراحی.
• استفاده از دارو های ضداستروژن که با صلاح دید پزشک متخصص زنان برای درمان سرطان و اندومتریوز به کار می روند مانند Lupron و Zoladex

علائم خشکی واژن

• احساس سوزش و خارش واژن
• ایجاد زخم در ناحیه مهبل
• درد واژن
• تنگ شدن و عدم دخول آسان
• درد و خونریزی حین مقاربت
• عدم لذت در رابطه جنسی
• افزایش احتمال عفونت واژن
• تکرر ادرار

روش های مؤثر درمان خشکی واژن

چند مورد از مهم ترین درمان های خشکی واژن عبارتند از:

1- ژل های مرطوب کننده محیط واژن

درمان خشکی واژن فوری، استفاده از ژل های مرطوب کننده واژن است. ژل های لوبریکانت علت خشکی واژن هنگام دخول و درد شدید همراه با آن را از بین می برند و به صورت موقتی واژن را مرطوب نگه می دارند. گاهی اثر استفاده از این ژل ها چندین هفته ماندگار است.

2- استروژن های موضعی

دلیل اصلی خشکی واژن کاهش میزان استروژن بدن است به همین علت بسیاری از پزشکان برای درمان این بیماری استروژن موضعی را به بیماران خود توصیه می کنند. این درمان ها در مقایسه با درمان های خوراکی عوارض کمتری دارند و نتیجه مطلوبی از آنها حاصل می شود. مهم ترین موارد استروژن واژینال عبارتند از:

1. کرم ها و پماد درمان خشکی واژن از مهم ترین درمان های موضعی افزایش استروژن در بدن به شمار می روند.
2. حلقه استروژن واژینال نیز یکی دیگر از درمان های موضعی آتروفی واژن است که با آزاد کردن مقدار مناسبی استروژن، به مرطوب کردن محیط واژن کمک می کند. این حلقه های ویژه در داخل واژن قرار داده می شوند و در هنگام رابطه جنسی یا پریود شدن نیازی به تعویض ندارند.
3. شیاف واژینال استروژن نیز یکی دیگر از درمان های خشکی مهبل است که به درمان خشکی واژن قبل از پریود یا قبل از رابطه جنسی کمک می کند.

3- استروژن خوراکی

در بسیاری از موارد پس از تشخیص خشکی واژن، قرص ها و کپسول های خوراکی برای بیمار تجویز می شوند. این کپسول ها میزان استروژن بدن را افزایش می دهند و در نتیجه سبب مرطوب شدن واژن می شوند.

4- کربوکسی تراپی

یکی از روش های درمانی مطرح شده که توسط برخی از بانوان درگیر با این بیماری توصیه شده است، کربوکسی تراپی است. در روش کروبوکسی تراپی مقدار مشخصی گاز دی اکسید کربن به داخل واژن تزریق می شود و از این طریق پزشک سعی می کند خشکی واژن را درمان کند.

5- لیزر

درمان خشکی واژن فوری با لیزر نیز توسط بسیاری از پزشکان به بیماران درگیر این بیماری توصیه می شود. امروزه از لیزر درمانی برای درمان بیماری های مختلفی استفاده می شود که یکی از کاربردهای بسیار موثر آن ، درمان خشکی واژن است. لیزر روی سلول های آسیب دیده واژن تاثیر مثبت دارد و آتروفی واژن را با ترمیم این سلول ها درمان می کند.

6- لیزر مونالیزا

لیزر مونالیزا یکی از روش های غیرتهاجمی و موثر برای درمان خشکی واژن است که با تحریک تولید کلاژن و بهبود جریان خون، باعث افزایش رطوبت و بهبود بافت واژن می شود. این روش بدون درد و دوره نقاهت طولانی ، به ویژه برای زنانی که علائم آتروفی واژن را تجربه می کنند، بسیار مفید است.

نقش هورمون ها در خشکی واژن

اصلی تری علت خشکی واژن افت سطح هورمون استروژن می باشد. با نزدیک شدن به یائسگی میزان هورمون استروژن کاهش می یابد. معمولاً استروژن باعث می شود بافت واژن ضخیم، مرطوب و سالم نگه داشته شود. با کاهش سطح آن، پوشش داخلی واژن نازک تر و خشک تر می شود.

تغییرات سبک زندگی برای کاهش خشکی واژن

تغییر سبک زندگی می تواند یک روش موثر برای درمان خشکی واژن هنگام دخول باشد. بهبود عادات غذایی، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می تواند بهبود قابل توجهی در وضعیت خشکی واژن داشته باشد. مصرف مواد غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا 3 و 6 مانند ماهی های چرب، مغزهای گردو و بادام و مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین E مانند روغن های طبیعی و تخم مرغ می تواند به حفظ رطوبت واژن کمک کند. همچنین، مدیریت استرس و اضطراب و ایجاد رویه های بهداشتی مناسب مانند تمرینات ورزشی منظم، خواب کافی و استفاده از تکنیک های آرامش بخش می تواند بهبود وضعیت خشکی واژن هنگام دخول را تسریع کند. این روش ها به عنوان روش های درمانی خانگی امن و مؤثر شناخته شده اند و می توانند به طور کلی به بهبود کیفیت زندگی جنسی و عمومی کمک کنند.

محصولات طبیعی برای درمان خشکی واژن

برای درمان طبیعی خشکی واژن، می توان از مرطوب کننده های طبیعی مانند ژل آلوئه ورا، مصرف مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ مانند ماهی های چرب، بذرهای چیا و کتان و سبزیجات برگ سبز می تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

نقش روان کننده ها در بهبود خشکی واژن

استفاده از روان کننده هنگام رابطه جنسی می تواند درد ناشی از خشکی واژن هنگام رابطه را کم کند. روان کننده ها به واژن رطوبت داده و باعث تسکین درد می شوند.

آیا تغذیه می تواند به درمان خشکی واژن کمک کند؟

مصرف بیشتر غذاهایی که باعث افزایش رطوبت در بدن می شوند و به اصطلاح به آنها غذاهای مرطوب گفته می شود به حفظ رطوبت در واژن هم کمک می کنند. غذاهایی مانند انواع سوپ، آش، فرنی، حریره بادام و یا شیر برنج در این دسته قرار می گیرند. سعی کنید مصرف آب و مایعات خود را افزایش دهید.

خشکی واژن پس از یائسگی

خشکی واژن یکی از علامت های آغاز دوران یائسگی می باشد. با افزایش سن و نزدیک شدن به دوران یائسگی ترشحات واژن به تدریج کاهش می یابد. برای خشکی واژن بعد از یائسگی میتوان از داروهای حاوی استروژن استفاده کرد. این داروها به صورت کرم واژینال، خوراکی، قرص یا چسب هورمونی ارائه می شوند.

سوالات متداول کاربران درباره خشکی واژن

• آیا خشکی واژن در زنان جوان نیز ممکن است رخ دهد؟

خشکی واژن در خانم های جوان می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از این علل عبارتند از:

1. تغییرات هورمونی
2. استفاده از داروها
3. عوامل روانشناختی
4. عفونت
5. استفاده از مواد شوینده قوی

• آیا خشکی واژن درمان های خانگی هم دارد؟

روش های خانگی که برای درمان خشکی واژن وجود دارند عبارتند از:

1. رابطه ی جنسی: رابطه ی جنسی منظم با همسر می تواند میزان خشکی واژن را کم کند. در واقع هنگام مقاربت جریان خون به واژن افزایش یافته و باعث افزایش ترشحات واژن می شود و خشکی واژن را برطرف می کند.
2. غذاهای حاوی فیتواستروژن: فیتواستروژن ترکیباتی هستند که مشابه استروژن در بدن عمل می کنند. فیتواستروژن در غذاهای گیاهی مانند سویا، آجیل، مغز ها و دانه ها، پنیر و لوبیا یافت می شود.
3. استفاده از روان کننده هنگام رابطه جنسی می تواند درد ناشی از خشکی را کم کند. روان کننده ها به واژن رطوبت داده و باعث تسکین درد می شوند.
4. مهمترین علت خشكي واژن هنگام نزديكي، نداشتن تحریک جنسی کافی است. گاهی به علت عدم معاشقه، تحریک جنسی صورت نمی گیرد و واژن مرطوب نمی شود. معاشقه قبل از سکس شما را برای رابطه جنسی آماده می کند. رابطه جنسی را به آرامی شروع کنید تا غدد بارتولین زمان کافی برای روان کردن واژن داشته باشند.
5. تمرینات لگن را انجام دهید. تمرینات مربوط به لگن عضلات ضعیف واژن را هم تقویت می کند. ورزش هایی مانند کگل می تواند باعث افزایش خون رسانی به واژن شود.

• آیا استفاده از روان کننده ها می تواند به کاهش خشکی واژن کمک کند؟

روان کننده ها، اصطکاک را کاهش می دهند و به از بین بردن سوزش و درد به دلیل خشکی واژن حین رابطه کمک می کنند.

• چگونه می توانیم از خشکی واژن پیشگیری کنیم؟

1. از شستشو ناحیه تناسلی با مواد شوینده غلیظ و تند خودداری کنید؛ زیرا باعث خشکی واژن می شود.
2. برای شستشو ناحیه تناسلی از آب تمیز و گرم استفاده کنید.
3. لباس زیر خود را با مواد شوینده برون رنگ و بو بشویید.
4. از لباس زیر نخی استفاده کنید تا باعث تحریک ناحیه فرج و خشکی واژن نشود.
5. از دستمال توالت بدون رنگ و بو برای پاک کردن و خشک کردن ناحیه تناسلی استفاده کنید.

• آیا خشکی واژن می تواند بر روابط زناشویی تأثیر بگذارد؟

نازک و خشک بودن واژن باعث ایجاد درد شدید و حتی خونریزی در هنگام رابطه جنسی یا پس از آن می شود. افزایش درد در حین رابطه جنسی و پس از آن، به تنهایی می تواند موجب کاهش میل جنسی در زنان شود و این مسئله در سلامت روابط جنسی و خانوادگی تاثیر مستقیم دارد.

• چه زمانی باید برای درمان خشکی واژن به پزشک مراجعه کرد؟

بهتر است بانوان به محض مشاهده یک یا چند مورد از علائم بیماری خشکی واژن به پزشک مراجعه کنند تا پس از تشخیص درست، تحت درمان قرار گیرند.

• آیا مصرف برخی داروها می تواند باعث خشکی واژن شود؟

ممکن است استفاده از برخی دارو ها موجب خشکی واژن شوند. دارو های ضد آلرژی، سرما خوردگی، دارو های آنتی هیستامین و حتی برخی از دارو های آسم می توانند باعث خشکی واژن شوند

• آیا خشکی واژن می تواند نشانه ای از بیماری باشد؟

گاهی خشکی می تواند نشانه بیماری خاص مانند بیماری های مقاربتی باشد. معمولا در چنین شرایطی شخص علاوه بر خشکی دچار عوارض دیگری مانند خارش، درد، قرمزی یا تورم می شود. درصورتی که همراه با خشکی دچار ناراحتی هستید، باید به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش های لازم برای بررسی بیماری های مقاربتی و عفونت انجام شود.

نتیجه گیری

در نهایت، خشکی واژن یک مشکل قابل درمان است که نباید نادیده گرفته شود؛ زیرا برکیفیت زندگی زنان تأثیر می گذارد. با توجه به عوامل متعددی که می توانند در ایجاد این وضعیت نقش داشته باشند، مهم است که زنان به علائم خود توجه کنند و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنند. روش های متنوع درمان خشکی واژن، از جمله استفاده از روان کننده ها، مکمل های هورمونی و تغییرات سبک زندگی، می توان برای بهبود کیفیت زندگی و روابط زناشویی بهره مند شد. مهمترین قدم، مشاوره با یک پزشک متخصص است تا بهترین روش درمانی برای شرایط خاص شما مشخص شود. افزایش آگاهی درباره این مشکل و در دسترس بودن گزینه های درمانی می تواند به زنان کمک کند تا با این چالش ها بهتر مقابله کنند و به زندگی سالم تر و خوشایند تری دست یابند.

نسخه اصلی مطلب خشکی واژن؛ از علل و عوامل تا پیشگیری و روشهای درمان را در سایت دکتر زهرا صابری بخوانید.

---