ضعف به معنی کاهش قدرت در یک یا چند عضله است که معمولاً با لرزش همراه است. دلایل ضعف دست می تواند موارد مختلفی باشد. ممکن است علل رایج یا نادر، خطرناک یا کم خطر، موقت یا دائمی باشد. بیماری های سیستم عصبی عضلانی، آسیب های وارده، بیماری های متابولیک و سموم، همه باعث ایجاد ضعف در بدن می شوند. خوشبختانه ضعف های عضلانی که بدون دلیل ایجاد می شوند، در اکثر موارد برگشت پذیر بوده و به خودی خود برطرف می شوند. در موارد بسیار نادر، ضعف دست، نشانه وجود یک بیماری خطرناک است.

علائم و نشانه های ضعف شامل مشکل در انجام فعالیت های روزانه است. اگر همیشه ضعف دارید، اگر ضعف، شدید، موضعی یا دردناک بوده و بیش از چند هفته طول کشیده است، باید به یک متخصص مراجعه کنید. حالت و شدت ضعف، علائم، داروهای مصرفی و سوابق خانوادگی به پزشک در تشخیص علت ضعف کمک می کنند. زمانی که متخصص، علت ضعف را تشخیص داد، روش درمانی مناسب را به شما توصیه می کند. برنامه درمانی برای هر فرد با توجه به علل ایجاد ضعف، وجود بیماری های دیگر در بدن فرد، سن و سوابق پزشکی فرد، شدت ضعف و موارد دیگر، متفاوت است. در بسیاری از موارد، طب فیزیکی برای فرد مناسب بوده و به درمان او کمک می کند.

علت ضعف دست

در بسیاری از مواقع علت اصلی درد و ضعف دست نوروپاتی های محیطی هستند. به طور کلی هرگونه آسیب دیدگی و التهاب رشته های عصبی که خارج از جمجمه و ستون فقرات رخ دهد را نوروپاتی محیطی می نامند در نوروپاتی محیطی معمولاً آسیب دیدگی ها تحت فشار قرار می گیرند که این فشار ممکن است به خاطر هر عاملی از جمله تومور، اسپاسم عضله مجاور، مصرف دارو، بیرون زدگی عصبی آرتروز و موارد دیگر باشد. انواع نوروپاتی ها و بیماری هایی که ممکن است باعث ضعف و درد در دست شوند:

نوروپاتی دیابت

این مشکل معمولاً در افراد مبتلا به دیابت شایع است و زمانی رخ می دهد که آسیب دیدگی عصبی به طور جدی اتفاق افتاده باشد که در این صورت علاوه بر احساس ضعف و بی حسی در دست، مشکلاتی در سایر اعضای بدن همچون سیستم گوارش، رگ های خونی و قلب نیز به وجود آمده باشد.

نوروپاتی الکلی

افرادی که مصرف بی رویه الکل دارند، ممکن است دچار نوروپاتی الکلی شوند و در نتیجه با بروز این بیماری، عصب ها دچار مشکل و آسیب جدی خواهند شد و همین امر باعث بی حسی هایی در اعضای مختلف بدن از جمله دست خواهد شد. در نوروپاتی الکی به جز احساس درد و ضعف در دست ها، ممکن است بی حسی و ضعف در بازوها و بخش های مختلف پا نیز حس شود.

بیماری عفونی مانند بیماری لایم

اگرچه از علائم اصلی افرادی که به بیماری لایم مبتلا شده اند بی حسی است؛ اما گاهی با ضعف و درد دست نیز ممکن است همراه باشد. این بیماری یک عفونت باکتریایی است و افرادی که به آن مبتلا می شوند، علاوه بر مشکلات بی حسی، درد و ضعف در دست، شاهد علائم دیگری نیز خواهند بود که شامل بدن درد و سردرد، متورم شدن غدد لنفاوی، بثورات پوستی، گرفتگی گردن و یا حتی فلج شدن صورت است.

داروها و مسمومیت

هرگونه مسمویت که با مصرف دارو و یا موارد دیگر به وجود آمده باشد ممکن است باعث ایجاد نوروپاتی ها محیطی شود و در نتیجه درد و بی حسی در برخی از اعضای بدن همچون دست ها و پاها شکل بگیرد. مسمومیت های دارویی می توانند موجب درد و ضعف دست نیز شوند که ممکن است شما را نگران کرده باشد.

کمبودهای تغذیه ای

یکی از مواردی که به طور شایع موجب بروز نوروپاتی ها محیطی و مشکلات جدی دیگر می شود، کمبود تغذیه ای است. برای مثال افراد مسن وافرادی که کمبود ویتامین B12 دارند بیشتر در معرض بروز مشکلاتی همچون نوروپاتی و در نتیجه ضعف و درد در دست ها می شوند.

آرنج تنیس بازان و آرنج گلف بازان

از بیماری های شایع دیگری که معمولاً آرنج دست را درگیر می کند و به خاطر حرکات تکراری رخ می دهد. آرنج تنیس بازان معمولاً برای افرادی که ورزش های تنیس یا گلف بازی می کنند و یا حتی کارمندانی که یک حرکت تکراری را با دست انجام می دهند بیشتر اتفاق می افتد که نتیجه آن ضعف و بی حسی دست ها است.

سندروم کانال کارپال

این سندروم که اغلب مچ دست را درگیر می کند، یکی از علت های گرفتگی، سوزن سوزن شدن، ضعف و دردهای عجیب در دست می باشد که به خاطر تنگی عصب میانی رخ می دهد. افرادی که در مچ دست خود حس ضعف و مشکل دارند، ممکن است به خاطر این سندروم باشد.

در رفتگی ها و شکستگی ها

در بسیاری از موارد علت درد، التهاب، ضعف، بی حسی و سایر مشکلات دست، دررفتگی و یا شکستگی های است که ممکن است در بخش های مختلف بدن به وجود آمده باشد. در چنین شرایطی معمولاً بر خلاف موارد دیگر که باعث ضعف و بی حسی دست می شوند، درد شدیدی همراه فرد خواهد بود.

آرتروز

آرتروز مفاصل که به آن آرتریت ساییدگی و پارگی نیز گفته می شود، وضعیتی است که باعث زوال تدریجی مفاصل می شود. هنگامی که استئوآرتریت روی دست ها تأثیر می گذارد، می تواند باعث درد، ضعف، سفتی، مشکل در گرفتن و تغییر شکل مفاصل انگشتان شود. اگر آرتریت دارید، ممکن است بتوانید علائم خفیف تر و اولیه را نادیده بگیرید؛ اما با گذشت زمان، با ادامه تجزیه غضروف مفصل، درد و ضعف می تواند بدتر و غیر قابل تحمل شود.

رادیکولوپاتی

بسیاری از افراد رادیکولوپاتی را در مقطعی از زندگی خود تجربه می کنند. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که استخوان های ستون فقرات فشرده شده و در نهایت فرو می ریزند، زمانی که یک آسیب تروماتیک ستون فقرات وجود دارد، یا زمانی که بافت ها بین استخوان های ستون فقرات جا به جا می شوند. یک عصب فشرده در ستون فقرات گردن (به نام رادیکولوپاتی گردنی) می تواند باعث ضعف دست شود؛ زیرا این بخشی از نخاع است که حرکات دست را کنترل می کند.

فتق دیسک

همچنین فتق دیسک می تواند بر روی اعصاب نخاعی فشار بیاورد و بر عملکرد آنها تأثیر بگذارد. از آنجایی که ریشه های عصبی نخاعی بسیاری از احساسات و حرکات بدن را کنترل می کنند، ساخت دیسک می تواند علائم مختلفی را بر اساس محل وقوع آن ایجاد کند. فتق دیسک در ستون فقرات گردنی می تواند باعث درد آزاردهنده و ضعف در دست یا بازو شود.

علائم همراه با ضعف دست

شایعترین این علائم شامل موارد زیر است:

• بی حسی، گزگز، مورمور و یا سوزن سوزن شدن دست به ویژه در انگشت حلقه و انگشت کوچک (انگشت 4 و 5)
• درد در قسمت داخلی آرنج
• لاغر شدن عضلات دست

تشخیص علت ضعف دست

برای اینکه متوجه دلیل ضعف های ناگهانی موجود در دست بشویم روش های بسیار زیادی وجود دارد که برای تشخیص دلیل ضعف دست بهتر است به یک پزشک خوب مراجعه بکنید، در ادامه چند مورد از روش های تشخیص ضعف ناگهانی دست را برای شما شرح داده ایم:

• ام آر آی
• سی تی اسکن
• آزمایش خون
• برق نگاری
• آزمایش های عصبی

روشهای درمان متخصصان طب فیزیکی برای ضعف رفتن دست

بسته به اینکه شدت آسیب عصب چقدر باشد پزشک شما درمان مناسب را انتخاب می کند. در موارد درگیری خفیف، استراحت دادن به دست ها، استفاده از آتلی که پزشکتان تجویز می کند و مصرف دارو اغلب کمک کننده است. در صورت عدم پاسخ به درمان های اولیه و یا درگیری با شدت متوسط تزریق اطراف عصب انجام می گردد. این تزریق باید توسط پزشک متخصص انجام گردد. دارویی که اطراف عصب تزریق می گردد با کاهش التهاب کانال دست، فشار روی عصب را کم می کند. متأسفانه گاهی بیماران بی حسی و خواب رفتگی دست ها را جدی نمی گیرند و موقعی به پزشک مراجعه می کنند که آسیب عصب شدید است و در این موارد نیاز به عمل جراحی می باشد.

نسخه اصلی مطلب روشهای درمان متخصصان طب فیزیکی برای ضعف رفتن دست را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---