گوش، بینی و گلو اندام های حسی هستند که بخشی از صورت و گردن را تشکیل می دهند. آ نها در سر شامل چند ساختار حیاتی، مانند سینوس ها و شیپورهای استاش هستند. گوش، بینی و گلو مانند هر قسمت دیگر از بدن شما می تواند به طیف گسترده ای از مشکلات دچار شود. از مشکلات خواب تا بلعیدن که این مشکلات می تواند برای سلامتی شما مضر باشند. بیماری ها و اختلالات گوش و حلق و بینی می تواند در افراد از هر سن و جنسیتی رخ دهد. بزرگسالان بین ۴۵ تا ۶۴ سال بیشترین مراجعه کنندگان به کلینیک های گوش و حلق و بینی بودند و ۲۰ درصد از افراد نیز زیر ۱۵ سال سن داشتند. از شایع ترین علل مراجعه به متخصصین گوش و حلق و بینی مشکلات شنوایی ، درد یا عفونت گوش و گرفتگی بینی است. بیشتر مشکلات و بیماری های گوش و حلق و بینی از طریق معاینه توسط پزشک متخصص قابل تشخیص است و درمان می شوند. در ادامه انواع بیماری های گوش و حلق و بینی معرفی می گردد .
زمانی که یک عامل باکتریایی یا ویروسی بر گوش میانی (درست پشت پرده گوش) تأثیر بگذارند، شخص به عفونت گوش مبتلا می شود. این نوع عفونت می تواند حاد یا مزمن باشد. عفونت گوش منجر به التهاب و تجمع مایع در گوش میانی می شود، به همین دلیل گاهی دردناک است. عفونت حاد گوش دردناک است؛ اما پس از مدت کوتاهی برطرف می شود. عفونت های مزمن یا برطرف نمی شوند و یا بارها و بارها عود می کنند. این نوع عفونت می تواند به گوش میانی یا داخلی آسیب دائمی وارد کند.
گوش درد معمولاً کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد؛ اما بزرگ سالان هم گاهی دچار این مشکل می شوند. ممکن است هر دو گوش شخص شروع به درد کند؛ اما بیشتر مواقع تنها یک گوش درد می گیرد. علت این عارضه در بیشتر مواقع عفونت گوش است.
سرگیجه حس کاذبی در شخص ایجاد می کند که انگار محیط اطراف در حال چرخش است. این حالت می تواند به دلیل سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم، عفونت یا میگرن ایجاد شود. این عارضه در بیشتر مواقع با دارو یا چند تمرین ساده برطرف می شود. معمولاً سرگیجه پس از چند دقیقه برطرف می شود؛ اما در برخی حالت ها مانند میگرن ممکن است تا چند ساعت طول بکشد.
زمانی که صدایی مانند زنگ زدن در گوش احساس می شود که به آن وزوز گوش می گویند. ممکن است شخص صدای غرش، وزوز، سوت زدن یا خش خش بشنود. این صداها در واقعیت وجود ندارند و گاهی این صداها با صدای محیط تداخل ایجاد می کنند و باعث حس کلافگی در شخص می شود. وزوز گوش گاهی همراه با افسردگی، اضطراب و استرس است. هر شخصی در هر سنی می تواند به این عارضه مبتلا شود؛ اما بیشتر افراد مسن تحت تأثیر وزوز گوش قرار می گیرند. شایع ترین علت آن آسیب به گوش میانی یا داخلی است.
زمانی که شما نتوانید صداهای جزئی یا کلی محیط را بشنوید، دچار کم شنوایی شده اید. این عارضه می تواند یک یا هر دو گوش را درگیر کند. معمولاً کم شنوایی به تدریج و در طول زمان ایجاد می شود. طبق تحقیقات حدود ۲۵% از افراد ۶۵ تا ۷۴ سال دچار کم شنوایی هستند. گاهی ممکن است کم شنوایی به مرور به ناشنوایی ختم شود و شخص توانایی شنیدن صداها را از دست بدهد.کم شنوایی و ناشنوایی در افراد بالای ۶۵ سال بیشتر مشاهده می شود. اگر دچار علائم اختلال در شنوایی هستید، باید به پزشک گوش و حلق وبینی مراجعه کنید.
زمانی که یک سوراخ یا پارگی کوچک روی پرده گوش ایجاد شود، شخص دچار پارگی پرده گوش می شود. این پرده یک غشا با بافت نازک است که گوش میانی و کانال گوش خارجی را از هم جدا می کند. ارتعاش این پرده باعث می شود، صداها را به وضوح بشنویم. زمانی که پرده گوش آسیب می بیند، شنوایی دچار مشکل می شود. عفونت گوش، تغییرات فشار، جراحت و آسیب دیدگی حین ورزش یا تصادف از عوامل اصلی پارگی پرده گوش هستند. اگر در گوش خود احساس درد دارید، مایعات آبکی، خونی یا پر از چرک از گوش شما خارج می شود و وزوز گوش را تجربه می کنید، حتماً باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
بیماری منیر اختلالی است که در گوش داخلی ایجاد می شود. گوش داخلی مسئول شنوایی و تعادل است. زمانی که شخص دچار بیماری منیر می شود، سرگیجه و عدم تعادل را تجربه می کند. همچنین ممکن است صدای وزوز و زنگ زدن بشنود. این بیماری معمولاً یک گوش را درگیر می کند و علت دقیق آن مشخص نیست. ممکن است بیماری های خودایمنی، آلرژی و ژنتیک باعث بروز این اختلال شوند. اگر علائم عفونت گوش، گوش درد، مشکلات شنوایی، پارگی پرده گوش، سرگیجه، وزوز یا بیماری منیر را دارید، باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
آلرژی پاسخ سیستم ایمنی بدن به عوامل خارجی است. این عوامل خارجی که به آنها آلرژن گفته می شود، ممکن است هر نوع ماده غذایی، گرده گل یا شوره حیوانات خانگی باشد. آلرژی معمولاً برای بدن مضر نیست و تنها علائمی مانند التهاب، عطسه یا نشانه های این چنینی دارد. معمولاً پس از مدتی بدن با محیط سازگار می شود و حساسیت سیستم ایمنی به آلرژن کمتر می شود. برخی از آلرژی ها بسیار شدید هستند و باعث پاسخ آنافیلاکسی می شوند. این وضعیت بسیار جدی است و حتی می تواند کشنده باشد. این حالت باعث مشکلات تنفسی حاد می شود و شخص هوشیاری خود را از دست می دهد.
به التهاب پوشش داخلی حفره بینی رینیت گفته می شود. این بیماری می تواند آلرژیک یا غیرآلرژیک باشد. حتی گاهی ممکن است در نتیجه عفونت ایجاد شود. زمانی که شخص یک ماده آلرژی زا را تنفس می کند، احتمال ایجاد این اختلال وجود دارد. علائم رینیت معمولاً شامل گرفتگی بینی، آبریزش، خارش بینی، عطسه، سرفه و خارش چشم است.
عفونت سینوسی جز بیماری های شایع است که باعث التهاب سینوس ها و مجاری بینی می شود. به این التهاب سینوزیت می گویند. سینوس ها حفره های هوایی کوچکی هستند که پشت پیشانی، بین دو چشم، استخوان گونه ها و بینی قرار دارند. سینوس ها مایع روان و رقیق را تولید می کنند و به وسیله ی آن میکروب ها را به دام می اندازند. گاهی یک باکتری یا آلرژن باعث تولید بیش از حد مخاط می شود و حفره ها بسته می شوند. این عارضه باعث عفونت سینوسی می شود. اگر عفونت ویروسی باشد، پس از یک تا دوهفته برطرف می شود؛ اما عفونت باکتریایی در این مدت زمان رفع نمی شود و برای درمان آن باید به پزشک مراجعه کرد.
خونریزی بینی یا خون دماغ یک عرضه شایع است و بسیاری از افراد در زندگی خود آن را تجربه کرده اند. شاید خونریزی بینی کمی ترسناک باشد؛ اما در بیشتر مواقع نشانه ی یک مشکل جدی نیست. بینی رگ های خونی زیادی دارد که بسیار حساس هستند. این مشکل در بزرگسالان و کودکان بین ۳ تا ۱۰ سال شایع است.
زمانی که دچار علائم سرماخوردگی هستید و این علائم با هیچ یک از داروهای این بیماری یا داروهای مربوط به آلرژی از بین نمی رود، احتمالاً پولیپ بینی دارید. پولیپ در واقع رشد بافت پوششی بینی است که خوش خیم بوده و مشکلی ایجاد نمی کند. عفونت های مزمن، آسم، رینیت آلرژیک و حساسیت به داروهای ضدالتهابی باعث بروز پولیپ بینی می شوند.
انحراف بینی یا انحراف سپتوم در نتیجه مشکل در تیغه بینی ایجاد می شود. سپتوم تیغه ی میانی بینی است که حفره های بینی را از هم جدا می کند. انحراف در این تیغه باعث کوچک و بزرگ شدن حفره ها و مشکلات تنفسی می شود. این عارضه باید با عمل بینی رفع شود. متخصص گوش و حلق و بینی این عمل را انجام می دهد و مشکل انحراف بینی را برطرف می کند.
بسیاری از افراد تصور می کنند، گرفتگی بینی به دلیل تولید مخاط بیش از حد است. این عارضه معمولاً به دلیل التهاب رگ های خونی سینوس ها ایجاد می شود. سرما، آنفولانزا، آلرژی و عفونت سینوس می تواند باعث بروز این مشکل شود. مرطوب کردن هوای محیط و دوش گرفتن در بیشتر مواقع مشکل گرفتگی بینی را برطرف می کنند؛ اما گاهی این مشکل به راحتی حل نمی شود و برای برطرف کردن آن باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کرد.
این عارضه باعث می شود که مشکل کامل یا جزئی در بویایی ایجاد شود. دلیل آن می تواند مشکلات در بینی، مغز یا سیستم عصبی باشد. این عارضه می تواند موقت یا دائمی باشد. اگر علت آن آلرژی یا عفونت باکتریایی و ویروسی باشد، پس از مدتی برطرف می شود. عوامل دیگری مانند آلزایمر، پارکینسون، تومور مغزی، تومور بینی، کرونا و اختلالات هورمونی از دیگر دلایل از دست دادن بویایی هستند. اگر علائم آلرژی، رینیت، سینوزیت، گرفتگی بینی، انحراف و پولیپ بینی، خونریزی بینی و مشکلات بویایی را دارید، باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
عارضه گرفتگی صدا باعث تغییر غیرطبیعی در صدا می شود. علت ایجاد این مشکل، اختلال در حنجره و تارهای صوتی است. این بیماری لارنژیت نامیده می شود و می تواند باعث گرفتگی صدا شود. عوامل دیگری مانند بازگشت اسید معده به مری، سیگارکشیدن، نوشیدنی های کافئین دار، آلرژی و سرفه های بیش از حد هم باعث ایجاد این مشکل می شوند. اگر گرفتگی صدا بیش از ۱۰ روز طول کشید، باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا علت آن تشخیص داده شود. گاهی پولیپ، سرطان گلو، سرطان ریه، آسیب به گلو، اختلال عملکرد تیروئید یا آسیب عصبی و ماهیچه ای باعث گرفتگی صدا می شوند.
گلودرد احساس ناراحتی و درد در گلو است. گاهی ممکن است شخص احساس خشکی در گلو کند. علت ایجاد این عارضه، عوامل مختلفی مانند عفونت ها، هوای خشک، التهاب لوزه ها یا آلرژی است. متخصص گوش و حلق و بینی با بررسی علائم و سوابق پزشکی علت گلودرد را پیدا می کند و درمان را آغاز می کند.
آپنه خواب نوعی اختلال خواب است و باعث می شود تنفس در حین خواب بارها قطع شود. اگر این عارضه درمان و مدیریت نشود، احتمال ایجاد دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی مانند سکته و حمله قلبی را افزایش می دهد. اگر شخص در خواب خروپف کند، یا به دلیل تنگی نفس ناگهانی یا خفگی از خواب بیدار شود یا به دلیل سردرد و گلودرد از خواب بیدار شود، احتمال آپنه خواب وجود دارد.
خرناس یا خروپف یک عارضه شایع است که تقریباً ۴۵% بزرگسالان آن را تجربه کرده اند. خروپف در مردان نسبت به زنان بیشتر شایع است. با افزایش سن احتمال ابتلا به این اختلال بیشتر می شود. گاهی با تغییر سبک زندگی می توان این مشکل را برطرف کرد؛ اما اگر مشکل خرناس به دلیل اختلال خواب باشد، باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه و درمان مناسب را شروع کرد.
رفلاکس معده بازگشت اسید معده به مری است. اگر در هفته بیش از دو بار این عارضه را تجربه می کنید، احتمال دارد به رفلاکس معده مبتلا شده باشید. در این بیماری احساس سوزش ناخوشایندی در قفسه سینه تجربه می کنید. گاهی ممکن است حالت تهوع، درد قفسه سینه، درد هنگام بلع و بوی بد دهان هم از علائم این بیماری باشند. متخصص گوش و حلق و بینی برای درمان ابتدا برنامه ای برای تغییر سبک زندگی داده و داروهایی تجویز می کند.
در بیماری لارنژیت تارهای صوتی ملتهب می شود. عوامل مختلفی مانند استفاده زیاد از تارهای صوتی، عفونت یا تحریک گلو باعث بروز لارنژیت می شوند. این بیماری می تواند حاد باشد و در کمتر از ۳ هفته برطرف شود و یا مزمن باشد و مدت طولانی شخص را درگیر کند. لارنژیت باعث ضعیف شدن صدا، خشک شدن گلو و سرفه خشک می شود.
فارنژیت در واقع التهاب حلق است. حلق درست پشت گلو قرار دارد. در بسیاری از مواقع افرادی که دچار فانرژیت هستند، به دلیل گلودرد به پزشک مراجعه می کنند. این عارضه بیشتر در فصول سرد سال شایع است. گاهی عفونت های باکتریایی یا ویروسی باعث ایجاد این بیماری می شوند. سرخک، آبله مرغان و سیاه سرفه از علل دیگر التهاب گلو هستند. معمولاً علائم این بیماری علاوه بر گلودرد، عطسه، آبریزش بینی، سردرد، سرفه، خستگی، بدن درد و لرز است.
متخصص گوش و حلق و بینی، آزمایش های مختلفی مانند بررسی حساسیت ها، بیماری های ویروسی و سرطان را اجرا می کند. متخصص گوش و حلق و بینی دارو تجویز کرده، درمان را اجرا، شنوایی را آزمایش و بیمار را به پزشک مربوطه ارجاع می دهد. متخصص گوش و حلق و بینی جراحی پلاستیک و ساختاری را نیز به کمک میکروسکوپ های قدرتمند انجام می دهد. جراحان پلیپ را حذف، شکاف سقف دهان را اصلاح تومورها یا سلول های سرطانی را درمان می کنند و شکل ظاهری بینی را تغییر می دهد.
در صورت ابتلا به بیماری های زیر و داشتن شرایط زیر، بهتر است به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید: