کلمه سینوس معمولاً برای «سینوس های پارانازال» (Paranasal Sinus) به کار برده می شود که محفظه هایی پر از هوا در استخوان های جمجمه، خصوصاً فضاهای خالی نزدیک به بینی و مرتبط با آنها هستند. انواع مختلفی از سینوس در بدن وجود دارد؛ ولی سینوزیت، سینوس های پیرامون بینی را تحت تأثیر قرار می دهد. این حفره ها در پشت صورت قرار دارند که به حفره بینی راه دارند. آنها ماده ای لزج به نام مخاط ترشح می کنند. این مخاط مسیر بینی را مرطوب نگه می دارد و به این ترتیب می توانند ذرات غبار یا آلودگی میکروبی را به خود جذب کنند.

سینوزیت وقتی رخ می دهد که ترشح مخاط زیاد شده و سینوس ها نیز ملتهب شوند. در نتیجه مجرای تخلیه تنگ یا مسدود شده و حجم مایع مخاطی در سینوس ها افزایش یابد. در صورتی که تشخیص سینوزیت حاد داده شده باشد، از رادیوگرافی سینوس ها برای اطمینان از این بیماری به کار گرفته می شود. با رادیوگرافی سینوس ها یک سری تصاویر از حفره های سینوسی گرفته می شود. در عکس سینوس های صورت می توان آناتومی طبیعی سینوس را مشاهده کرد که در این حالت سطح مایع و هوا داخل فضای سینوس ها دیده نمی شود. همچنین غشای مخاطی سینوس ها ضخیم است که نشانه التهاب و عفونت در سینوس ها است. خوشبختانه در حال حاضر با پیشرفت روز افزون تجهیزات پیچیده، امکان انجام رادیولوژی در منزل فراهم شده است. تیم پزشکی شامل پزشک رادیولوژیست و تکنسین های همراه آن دستگاه های لازم را به منزل بیمار آورده و بدون نگرانی از شرایط پر اضطراب آزمایشگاه ها، تخصصی ترین آزمایش ها را در منزل خودتان انجام می دهند.

علت سینوزیت

اکثر موارد سینوزیت به دنبال یک سرماخوردگی معمولی شروع می شوند. به این صورت که پس از ابتلا به سرماخوردگی، درست زمانی که علائم رو به بهبودی می روند و فکر می کنید خوب شده اید، به طور ناگهانی علائم مجدد تشدید یافته و دوباره بیماری آغاز می شود. در این موارد معمولاً، به عارضه ای به نام سینوزیت دچار شده ایم.

علائم سینوزیت

علائم شایع سینوزیت عبارتند از:

• آبریزش و گرفتگی بینی
• ترشحات سفید رنگ، زرد یا سبز از بینی
• احساس درد اطراف دندان ها
• احساس درد و فشار در سر و صورت، که معمولاً با خم شدن به جلو بدتر می شود.

علائم کمتر شایع سینوزیت نیز عبارتند از:

• تب
• سرفه
• اختلال حس بویایی
• احساس پری یا فشار در گوش
• سردرد
• خستگی

علائم سینوزیت اغلب طی ۷ الی ۱۰ روز بهبود یافته و برطرف می شوند.

ریسک فاکتورهای ابتلا به سینوزیت

برخی از عوامل محیطی و ژنتیکی، فرد را برای ابتلا به سینوزیت مستعد می کنند که شامل موارد زیر هستند:

• جنسیت: زنان بیشتر از مردان در خطر سینوزیت هستند.
• انحراف و پولیپ بینی: مانع از تخلیه مخاط از سینوس ها و عاملی برای رشد ارگانیسم های بیماری زا خواهد بود.
• ابتلا به برخی بیماری ها: بیماری های خاصی شانس سینوزیت را بیشتر می کنند مانند موارد زیر:
• آسم: در این بیماری سیستم ایمنی بدن پاسخ التهابی شدید ایجاد می کند که یکی از عوارض آن التهاب بافت مخاطی در سینوس ها است.
• گرانولوماتوز وگنر (Wegener’s granulomatosi): امروزه تحت عنوان «گرانولوماتوز همراه با پلی آنژئیت» نامیده می شود و بیماری سیستمیک مزمنی است که باعث ایجاد ضایعات التهابی و ندول ها یا گره های کوچک در داخل و اطراف عروق کوچک تا متوسط در دستگاه تنفسی فوقانی (بینی و سینوس ها) و تحتانی (ریه ها) و کلیه ها می شود.
• حساسیت غذایی یا دارویی: به طور مثال، حساسیت به داروی پر مصرفی مانند آسپرین، یکی از علل شایع التهاب سینوس ها است.
• عفونت دندان: عفونت درمان نشده و شدید دندان، به خصوص دندان های انتهایی فک بالا و دندان های عقل، می تواند از طریق عروق مشترک وارد سینوس ها شود.
• ابتلا به بیماری های آلرژیک: بیماری های ناشی از واکنش آلرژیک مانند تب یونجه که با التهاب لایه مخاطی، ریسک عفونت سینوسی را بالا می برند.
• اختلال سیستم ایمنی: در اثر بیماری هایی همچون HIV/AIDS، فیبروز کیستیک و دیابت، سیستم ایمنی بدن سرکوب و تضعیف می شود و فرصت برای رشد ارگانیسم های بیماری زا افزایش می یابد.
• آلاینده ها: قرار گرفتن منظم در معرض آلاینده ها مانند دود سیگار یاآلودگی هوا، با آسیب به لایه مخاطی، ریسک سینوزیت را بالا می برند.
• اختلالات سیستم تنفسی: بیماری های مانند سندرم مژک غیر متحرک که در فرد مبتلا، مخاط ها حرکت نمی کنند و از مجراهای سینوسی تخلیه نمی شوند.
• سن: سالمندان و کودکان بیشتر از سایر سنین در خطر برونشیت مزمن از جمله سینوزیت هستند.
• نژاد: سفیدپوستان و سیاه پوستان بیشتر از نژاد اسپانیایی استعداد ابتلا به سینوزیت دارند.
• محل زندگی: زندگی در ارتفاعات، مناطق سردسیر و خشک، شانس عفونت های تنفسی مانند سینوزیت را بالا می برد.

علت انجام رادیوگرافی سینوس

انجام رادیوگرافی صورت و سینوس ها به منظور بررسی مشکلات مختلفی صورت می پذیرد. این مشکلات عبارتند از:
1. تشخیص مشکلات سینوسی در صورت و بینی
2. بررسی وجود هرگونه تومور یا پولیپ احتمالی
3. بررسی احتمال شکستگی استخوان های صورت و بینی
4. بررسی احتمال شکستگی استخوان های اطراف چشم
5. بررسی وضعیت سینوس ها قبل از انجام عمل جراحی سینوس ها
6. بررسی احتمال وجود جسم خارجی در این ناحیه
7. بررسی عواملی که منجر به درد صورت شده است.

روش رادیوگرافی سینوس

ممکن است از شما خواسته شود بر روی تخت رادیولوژی دراز کشیده و یا بر روی یک صندلی بنشینید. برای به دست آوردن تصاویر در نماهای مختلف ممکن است لازم باشد تا سر را در جهات متفاوتی بچرخانید. باید در طی رادیوگرافی سر خود را کاملاً ثابت و بی حرکت نگه دارید. در صورت نیاز به تصاویر حفره های اوربیتال و یا سینوس ها، معمولاً از فرد خواسته می شود تا بنشیند. ممکن است از یک پد به عنوان تکیه گاهی برای نگه داشتن سر شما استفاده شود.

آمادگی جهت رادیوگرافی سینوس

جهت حفاظت در برابر پرتوهای اشعه ایکس نوعی پیشبند سربی به بیمار داده میشود. باید هرگونه طلا و جواهراتی را که ممکن است در مسیر تصویر اشعه ایکس قرار بگیرد، از بدن خود خارج نمایید. بهتر است بانوان باردار در معرض پرتوهای رادیوگرافی قرار نگیرند.

عوارض رادیوگرافی سینوس

قبل از آزمایش با اشعه ایکس، با پزشک خود درباره احتمال بارداری صحبت کنید. بارداری و خطر تابش اشعه به جنین باید در نظر گرفته شود. خطرات ناشی از اشعه ایکس معمولاً در مقایسه با منافع بالقوه این آزمون بسیار اندک می باشد.

نسخه اصلی مطلب علت انجام رادیوگرافی سینوس را در سایت آقای امید ترکاشوند بخوانید.

---