بیماری نقرس چیست؟
نقرس (Gout) نوعی آرتروز مفاصل است که در زمان بالا رفتن ماده شیمیایی اسید اوریک در خون، باعث جمع شدن بلورهای اسید اوریکی در مفاصل می شود. این بلورهای جمع شده اسید اوریکی می تواند منجر به التهاب و درد مفصل شود که اغلب، انگشت شست پا و همچنین سایر مفاصل را درگیر می کند. حملات نقرس، یا آغاز حملات درد نقرسی، غالباً با شدت زیاد و به طور ناگهانی اتفاق افتاده و اغلب با درد شدید و ناتوان کننده ای همراه هستند.
در اکثر افراد، بدن مقادیر قابل کنترلی اسید اوریک تولید می کند و کلیه ها از طریق ادرار مازاد اسید اوریک را از بدن دفع می کنند. اما در بدن مبتلایان به بیماری نقرس، بدن کنترل خوبی روی میزان اسید اوریک موجود در خون ندارد.
به همین دلیل هدف از درمان نقرس کاهش سطح اسید اوریک و تنظیم کردن آن در یک محدوده طبیعی است تا مشکلی برای بدن ایجاد نشود. بسته به نیازهای خاص شما، ترکیبی از داروها برای کنترل نقرس و تغییر سبک زندگی، از جمله رژیم کم پورین توصیه خواهد شد، که می تواند به شما در رسیدن به این هدف کمک کند.
کنترل سطح اسید اوریک و نگه داشتن آن در محدوده مجاز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدون درمان مناسب، شروع حملات نقرسی به صورت مکرر رخ داده و مفاصل بیشتری را تحت تأثیر قرار می دهد. در نهایت این شرایط می تواند منجر به آسیب استخوان و مفصل و همچنین سایر عوارض قابل توجه نقرس شود همچنین می توانید با پزشک استخوان و مفصل هم گفت و گو کنید
تغییرات رژیم غذایی و حفظ برنامه رژیم غذایی نقرس نیز می تواند بخش مهمی در برنامه درمانی این بیماران به حساب بیاید. در یک مطالعه دانشگاه بوستون بر روی بیش از ۶۰۰ فرد مبتلا به نقرس، افرادی که تحت مصرف رژیم غذایی با پورین بالا بودند، در مقایسه با افراد مصرف کننده رژیم های کم پورینی، حدود ۵ برابر احتمال حمله بیشتری داشتند.
میوه ها
سبزیجات
غلات کامل
و لبنیات کم چرب همراه با برخی از ماهی
مرغ
حبوبات
مغزها است.
همچنین مقدار مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده و نوشیدنی های شیرین که جزو غذاهای با پورین بالا به حساب می آید، در مبتلایان به نقرس باید به حداقل برسد.
چه غذاهایی اسید اوریک را بالا می برد؟
غذاهایی مانند :
صدف
گوشت قرمز
نوشابه های شیرین شده با شربت ذرت همراه با فروکتوز بالا
و نوشیدنی های الکلی، دارای مقادیر بالایی از پورین هستند.
در حالی که مصرف برخی از غذاها می توانند سطح اسید اوریک را افزایش دهند، اما شما می توانید با انتخاب برخی دیگر از مواد غذایی نتیجه عکسی را برای خود رقم بزنید و به کاهش پورین و سطح اسید اوریک کمک کنید.
تحقیقات همچنین حاکی از این موضوع است که خوردن لبنیات کم چرب مانند :
ماست
پنیر
و شیر
ممکن است میزان اسید اوریک را در خون پایین آورده و التهاب ناشی از بلورهای اسید اوریک را کاهش دهد.
غذاهای کم پورینی که می توانند در رژیم غذایی نقرس گنجانده شوند شامل :
میوه ها
سبزیجات
غلات کامل
حبوبات
مغزها
و لبنیات کم چرب هستند.
کاهش وزن برای کنترل نقرس
توصیه دیگری که اغلب در مبتلایان به نقرس می تواند راهکار موثری واقع شود، کاهش وزن در صورت لزوم است. مطالعات نشان می دهد که کاهش وزن می تواند به کاهش سطح اسید اوریک و احتمالاً پیشگیری از بروز حملات کمک کند. با این حال، محققان بیان می کنند که نیاز به مطالعات دقیق تری در این زمینه وجود دارد.
مواد غذایی مضر برای بیماران نقرس
به طور کلی، غذاهای پر پورین جزو محدودیت های اصلی رژیم غذایی نقرس هستند، که به عنوان غذاهایی با بیش از ۲۰۰ میلی گرم پورین در هر ۱۰۰ گرم طبقه بندی می شوند. از مصرف غذاهای با پورین متوسط که حاوی ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم پورین و غذاهای حاوی مقدار زیادی فروکتوز هستند نیز باید خودداری شود.
غذاهایی که باید از رژیم غذایی نقرس حذف شوند عبارت اند از:
گوشت اندام: به عنوان مثال می توان به کبد، کلیه، لوزالمعده و مغز اشاره کرد.
گوشت باز: به عنوان مثال می توان به قرقاول، گوساله و گوشت گوزن اشاره کرد.
غذاهای دریایی خاص: این غذاهای دریایی شامل ماهی کولی، صدف، ماهی ساردین و ماهی تن می شود.
غذاها و نوشیدنی های شیرین: این مواد غذایی شامل لیموناد، آب میوه، محصولات نانوایی مانند نان حجیم و شیرینی جات، آب نبات و غلات شیرین می شود.
الکل: به طور خاص، آبجو و مشروبات الکلی مقطر با تکرار حملات نقرس مرتبط هستند.
کربوهیدرات های تصفیه شده: به عنوان مثال می توان به نان سفید، ماکارونی و کیک اشاره کرد.
غذاهای فرآوری شده: این مواد غذایی شامل سوسیس، کالباس و ژامبون می شود.
اگرچه کربوهیدرات های تصفیه شده دارای پورین کمی هستند، اما هنوز هم می توانند سطح اسید اوریک ادرار را افزایش دهند. برخی از انواع غذاهای دریایی بیش از انواع دیگر حاوی مواد پورینی هستند.
مضرترین مواد غذایی دریایی برای مبتلایان به نقرس شامل :
ماهی قزل آلا
گوش ماهی
ساردین
صدف
ماهی خال مخالی
شاه ماهی
ماهی روغنی کوچک
ماهی کاد
و ماهی کولی می شود.
ماهی قزل آلا و انواع خاصی از حلزون صدف دار مانند خرچنگ، لابستر، صدف و میگو دارای پورین کمتری هستند.
با این حال، مزایای کلی مصرف ماهی در مقادیر کم، به ویژه ماهی های چرب، ممکن است بیش از خطرات آن برای افراد مبتلا به نقرس باشد.
تهیه کنندگان:
شهزاد محمدیان
زهرا نگهبان