یکی از بیماری های شایع در زنان سرطان سینه است که از شایع ترین علت مرگ و میر در زنان می باشد. به طور تقریبی از میان هر 8 زن (در جوامع مختلف) امکان ابتلای یک نفر به سرطان سینه وجود دارد. در زنان سفید پوست احتمال به این سرطان اندکی بیشتر است. در سرطان سینه بعضی از سلولها از حالت منظم و معمولی چرخه سلولی خود خارج میشوند و شروع به رشد و تقسیم غیرعادی می کنند و باعث ایجاد غده های کوچک و ریز می شوند. این بافتهای غیرعادی به مرور گسترش می یابند و باعث ایجاد غده های سرطانی بزرگ می شوند که بافت های مجاور خود را درگیر می کنند. اگر این سرطان به موقع تشخیص داده شود قابل درمان است؛ ولی اگر به موقع تشخیص داده نشود احتمال مرگ بیمار بسیار بالاست.

انجام غربالگری یکی از راههای مؤثر برای پیشگیری و کنترل سرطان پستان است. نکته بسیار مهم در خصوص غربالگری این است که در حقیقت غربالگری به معنای تشخیص سرطان نیست، بلکه به معنی بررسی وضعیت سلامت عضو می باشد. هدف از غربالگری این است که وضعیت سلامت عضو به صورت دوره ای ارزیابی شود و در صورت شروع هرگونه ضایعه غیر طبیعی، آن ضایعه به موقع تشخیص داده شده و درمان شود و بدین ترتیب از پیشرفت آن ضایعه به سمت سرطان پیشگیری می شود.

موارد مستعد سرطان پستان

عوامل زير در ابتلا به سرطان پستان مؤثر شامل موارد ذیل مي باشد:

• مصرف غذاهاي پرچربي
• چاقي
• اولين زايمان پس از 30 سالگي
• سن بالا در زمان يائسگي
• زود بالغ شدن
• عدم شيردهي
• مصرف طولاني مدت هورمون ها
• مصرف طولاني سيگار و الكل
• عوامل ژنتيكي و سابقه خانوادگي مثبت

زمان انجام غربالگری پستان

خانم ها از سن 20 سالگی در پایان قاعدگی خود معاینه انجام دهند که بهتر است هر 6 تا 12 ماه یک بار به پزشک برای معاینه مراجعه کنند. ماموگرافی به صورت پایه در سن 35 سالگی و از 40 سالگی به صورت سالانه برای غربالگری سرطان سینه توصیه می شود.

علل ایجاد سرطان پستان

• ژنتیک: اگر نزدیکان فرد دچار این بیماری شده باشند، احتمال اینکه فرد نیز دچار شود وجود دارد.
• داشتن سابقه تومور یا سرطان سینه خوش خیم: اگر فردی دچار تومور یا سرطان خوش خیم شده باشد احتمال اینکه فرد دوباره مبتلا شود وجود دارد.
• بافت های متراکم سینه: افرادی که سینه های آنها دارای بافت متراکم هستند احتمال بیماری در آنها بیشتر است.
• استروژن بالا: وجود استروژن بالا در بدن فرد به مدت طولانی مخصوصاً قبل از یائسگی باعث ایجاد بیماری می شود.
• چاقی و اضافه بدن: این مورد اگر پس از یائسگی زیاد باشد خطر مبتلا شدن بیشتر است.
• مصرف هورمون ها: درمان جایگزینی هورمونی در دوران یائسگی
• پرتو درمانی: افرادی که قبل از 30 سالگی در معرض پرتو درمانی قرار گرفته اند.
• عدم تحرک و فعالیت فیزیکی بدن
• نوشیدن الکل
• قاعدگی در سنین پایین
• عدم بچه دار شدن یا دیر بچه دار شدن
• سن بالا
• ایمپلنت های زیبایی

علائم سرطان پستان

• تغییر ناگهانی در اندازه و شکل سینه
• ایجاد توده یا افزایش یافتن ضخامت بافت سینه یا زیر بغل
• تغییر رنگ بافت و نوک سینه مانند نارنجی یا قرمز شدن
• ترشحات از نوک سینه مخصوصاً اگر حاوی خون باشند.
• ایجاد جوش در اطراف نوک سینه
• لایه برداری یا پوسته شدن، پوست یا نوک سینه
• وجود خارش در پوست سینه
• گرم و سفت شدن سینه
• فرورفتگی نوک سینه
• وجود درد در سینه

روش های غربالگری سرطان پستان

معاینه بالینی

در این روش پزشک با دقت سینه و زیر بغل را به منظور شناسایی توده یا هر مورد غیر طبیعی در این نواحی معاینه می کند. همچنین در این روش خود شخص نیز میتواند خودش را مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از این روش برای کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان مشخص نیست و احتمال خطا در آن وجود دارد.

ام آر آی

پس از اینکه به اتاق ام آر آی راهنمایی شدید از شما خواسته می شود که به صورت دمر روی تخت مخصوص دراز بکشید. وسیله ای (کویل) زیر سینه شما قرار داده می شود که دارای دو محفظه خالی جهت قرار گرفتن سینه های شما می باشد. شما می بایست سینه های خود را کاملاً درون این دو محفظه قرار دهید.

عدم تکان خوردن شما در طول ام آر آی بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل قبل از شروع کار حتماً باید وضعیت خوابیدن خود را ثابت کنید به طوری که کاملاً احساس راحتی و آرامش داشته باشید. سپس ام آر آی شروع به تصویربرداری می شود.

سونوگرافی

برای انجام سونوگرافی ، بیمار بر روی یک تخت به پشت دراز کشیده و ممکن است از او خواسته شود که دست خود را بالای سر قرار دهد. سپس رادیولوژیست، ژل مخصوص سونوگرافی را بر سینه می ریزد. این ژل باعث از بین بردن حباب های هوا بین مبدل و پوست می شود و از عبور امواج صوتی به بدن جلوگیری می کند. سونوگرافیست پس از اعمال ژل با قرار دادن مبدل بر روی بدن و حرکت آن به جلو و عقب تصاویر مورد نظر را ضبط می کند. این روش، دردی برای بیمار نداشته و تنها فشار جزئی مبدل بر روی پوست احساس می شود.

ماموگرافی

هر سینه بر روی صفحه اشعه ایکس صاف قرار می گیرد. سپس کمپرسور بر سینه فشار وارد می کند تا بافت را صاف کند. این یک تصویر واضح تری از پستان را فراهم می کند. ممکن است لازم باشد نفس خود را برای هر عکس حبس کنید. در طول فرایند، پزشک شما تصاویر را همانطور که ساخته شده است، بررسی خواهد کرد. اگر چیزی مشخص نباشد یا نیاز بیشتری به توجه داشته باشد ممکن است عکس های اضافی که زوایای مختلف را نشان می دهند، تجویز کند. یک ماموگرام دیجیتال، اشعه ایکس را به یک تصویر الکترونیکی از سینه تبدیل می کند که بر روی کامپیوتر ذخیره می شود. تصاویر بلافاصله قابل مشاهده هستند، بنابراین رادیولوژیست شما مجبور نیست که منتظر تصاویر باشد. این رایانه همچنین می تواند به پزشک شما کمک کند تا تصاویری را که ممکن است در یک ماموگرام ساده دیده نشود مشاهده کند.

مزایای انجام غربالگری پستان

• مرگ را در سرطان هایی که تا 90 درصد قابل درمان و پیشگیری هستند کاهش و یا حذف کند.
• تلاش برای کاستن از تعداد نفراتی که سرطان در آنها گسترش یافته و به مراحل پیشرفته رسیده است.

زمان انجام غربالگری سرطان سینه

• در افراد سالم که سابقه سرطان سینه در خانواده آنها وجود ندارد باید بعد از 40 سالگی هر سال انجام شود.
• در افرادی که نوعی جهش ژنتیکی دارند باید از حدود 25 تا 30 سالگی انجام شود.
• در افرادی که سابقه سرطان در خانواده آنها وجود دارد باید از حدود 20 سالگی غربالگری سینه انجام شود.

نسخه اصلی مطلب پیشگیری از سرطان سینه با غربالگری پستان را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---