دستگاه گوارش ما که از دهان تا مقعد امتداد دارد، شبیه لوله ای است که حدود هفت متر طول دارد. دستگاه گوارش یك اندام لوله ای شكل بلند است كه از دهان تا مقعد ادامه داشته و هر قسمت اعمال و وظایف خاصی را انجام می دهد. دهان، مری، معده، روده كوچك و روده بزرگ بخش هایی از این لوله بلند هستند كه غذا از آنها می گذرد. تقریباً تمامی قسمت های این لوله بسیار بلند قابلیت انجام حركات عضلانی موجی شكلی را دارند كه حركات دودی نامیده شده و غذا را در طول لوله به جلو می رانند. در این مسیر چند اندام دیگر نیز همچون كبد، لوزالمعده و كیسه صفرا به هضم غذا كمك می کنند. دستگاه گوارش شامل اعضای مختلف و بسیاری است و اختلالات مختلفی می تواند سلامت هرکدام را تهدید کند.

اندوسونوگرافی از جمله بهترین روش ها برای تشخیص اختلالات دستگاه گوارش است. اندوسونوگرافی از جمله بهترین روش ها برای تشخیص اختلالات دستگاه گوارش می باشد که از تلفیق دو بخش تصویری آندوسکوپی و سونوگرافی به وجود آمده است. اندوسونوگرافی یک روش اختصاصی به منظور بررسی پوشش و دیواره دستگاه گوارش فوقانی و تحتانی است که برای تشخیص توده ها با استفاده از عکسبرداری و تشخیص ماهیت توده یا کیست با ایجاد شکاف و نمونه برداری در آن انجام می گردد. به کمک اندوسونوگرافی، تصاویری از اندام هایی که در کنار مجرای گوارش قرار گرفته اند مانند مجرای صفراوی و پانکراس به دست می آید.

کاربردهای اندوسونوگرافی

• مرحله بندی تومورهای دستگاه گوارش فوقانی ورکتوم و ریه
• گرفتن بیوپسی از غدد لنفاوی مدیاستن در موارد تومورهای دستگاه گوارش
• بررسی چین های بزرگ معده
• بررسی میزان بقای تومورها پس از درمان آنها و ارزیابی پاسخ به درمان
• موارد مشکوک به پانکراتیت مزمن
• بررسی تشخیص های افتراقی ضایعات کیستیک و solid پانکراس
• تشخیص مدل تومورهای نورواندو کرین
• موارد مشکوک به سنگ مجاری صفراوی یا تومورهای این ناحیه
• بررسی بیماریهای ساختمان لگن و پری آنال
• بررسی علل ناشناخته لنفادنوپاتی و بیوپسی این غدد
• بررسی توده های مدیاستیال
• انجام روشهای درمانی مانند بلوک تند عصب سلیاک
• بررسی سلامت اسنفگترهای داخلی و خارجی مقعد در موارد بی اختیاری مدفوعی
• بررسی مسیر و محل فیستولهای اطراف مقعدی آبسه های این ناحیه
• تعیین اینکه mass گوارشی از چه لایه ای از دستگاه گوارش منشأ گرفته است و احتمالاٌ ماهیت تومور چه میتواند باشد.
• تزریق موضعی داروهای شیمی درمانی داخل تومور یا کیست
• بررسی درگیری عروقی توسط تومور مجاور عروق یا ضایعات احتمالی دیگر عروقی با استفاده از سیستم داپلر رنگی دستگاه

اندوسونوگرافی چگونه انجام میشود؟

بیماری که قرار است تحت عمل آندوسکوپی اولتراسوند قرار بگیرد، باید پیش از عمل، آرام بخش دریافت کند. پس از دریافت آرامبخش، پزشک یک اندوسکوپ را از راه دهان یا راست روده (مقعد) وارد بدن می کند. پزشک با استفاده از یک دستگاه متصل به یک مانیتور تلویزیون دار، تصاویر اولتراسوند داخل بدن را بر روی مانیتور مشاهده خواهد کرد. علاوه بر این می توان از امواج صوتی برای کمک به انجام بیوپسی (نمونه گیری کوچک بافتی برای انجام آزمایش های میکروسکوپی) استفاده کرد. کلیه این عمل ها معمولاً بین 30 تا 90 دقیقه طول می کشد و بیمار می تواند در همان روز مرخص شده و به خانه برگردد.

آمادگی قبل از آندوسونوگرافی

• پزشک شما می بایست در مورد وضعیت سلامتی شما اطلاعاتی کسب کند، به خصوص اگر شما دارای هرگونه آلرژی، سایر مشکلات بهداشتی قابل توجه مانند بیماری قلبی، بیماری ریوی یا دیابت نوع 2 باشید. همچنین از شما در مورد آلرژی به ید یا صدف دریایی سوال می شود؛ زیرا در برخی شرایط، ید حاوی ماده حاجب ممکن است استفاده شود. اگر احتمال آسپیراسیون با سوزن ریز (FNA) وجود داشته باشد، پزشک می خواهد خون شما را از نظر لخته شدن مناسب بررسی کند.
• اطلاع پزشک در مورد هرگونه سابقه خانوادگی در مورد مشکلات خونریزی یا در صورت استفاده از داروهایی که در لخته شدن خون (مانند کومادین) یا عملکرد پلاکت (مانند آسپرین،Motrin، ایبوپروفن، Aleve و سایر NSAID ها) مهم است. پزشک خود را از هر داروی تجویز شده یا غیر نسخه ای که مصرف می کنید مطلع کنید. آنتی بیوتیک ها معمولاً مورد نیاز نیستند مگر در بیمارانی که مشکلات دریچه قلب خاصی دارند.

محدودیت های اندوسونوگرافی

یکی از محدودیت های اندوسونوگرافی این است که این روش نمیتواند برخی از ضایعات را در لایه های سوم و چهارم مخاطی نشان دهد. همچنین اندوسونوگرافی متاستاز به مراحل دور از تومور اولیه را نمیتواند تشخیص دهد و بهتر است برای کشف متاستاز از نواحی دوردست از روش های دیگر مانند سی تی اسکن بهره جست.

عوارض اندوسونوگرافی

سونوگرافی به صورت کلی در هنگامی که در مرکز پزشکی و توسط تیم متخصص و با تجربه انجام شود، بی خطر است. پزشک قبل از انجام در مورد خطرات احتمالی با بیمار صحبت می کند که می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. خونریزی
2. عفونت
3. پارگی (سوراخ شدن) دیواره مری در موارد نادر
4. پانکراتیت

با دنبال کردن دقیق دستورالعمل های پزشک می توانید خطر وقوع عوارض را کاهش دهید.

هزینه آندوسونوگرافی چقدر است ؟

هزینه اندوسونوگرافی بالائی و پایینی با توجه به روش انجام، تجهیزات و دستگاههای مرکز رادیولوژی و سونوگرافی و مهارت پزشک متخصص در انجام این روش ممکن است متغیر باشد. هزینه کلی این خدمات طبق تعرفه مصوب وزارت بهداشت و درمان محاسبه می گردد و برخی از بیمه ها قسمتی از هزینه های این عمل را پوشش می دهند.

نسخه اصلی مطلب اندوسونوگرافی چگونه انجام میشود؟ را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---