تشخیص سرطان روده با سونوگرافی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سرطان روده بزرگ نوعی سرطان است که از روده بزرگ شروع شده و معمولاً افراد مسن را تحت تأثیر قرار می دهد، هرچند ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد. این بیماری معمولاً به صورت توده های کوچک غیر سرطانی یا خوش خیم به نام پولیپ که در قسمت داخلی روده بزرگ ایجاد می شوند شروع می شود و با گذشت زمان برخی از این پولیپ ها می توانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. ممکن است پولیپ ها کوچک باشند و علائم کمی ایجاد کنند، به همین دلیل پزشکان آزمایش های منظم غربالگری را برای جلوگیری از سرطان روده بزرگ با شناسایی و برداشتن پولیپ ها قبل از تبدیل شدن آنها به سرطان توصیه می کنند. در تمام دنیا از نظر شیوع بیماری سرطان روده بزرگ سومین نوع سرطان است و 10 درصد تمام سرطان ها را شامل می شود و شیوع آن در مردان بیشتر از زنان است.

اگرچه، به دلیل پیشرفت تکنیک های غربالگری و بهبود روش های درمان، نرخ مرگ ومیر به علت این سرطان روبه کاهش است، از جمله روش های مدرن و مؤثر تشخیص و درمان سرطان روده، سونوگرافی رکتال است. سونوگرافی رکتال یکی از روش های غیر تهاجمی و بی خطر تشخیص بیماری ها و ناهنجاری های ناحیه مقعد و روده بزرگ است. در این آزمایش یک لوله قابل انعطاف از طریق سری مخصوص سونوگرافی وارد مقعد می شود و از این ناحیه تصویربرداری انجام می دهد. مبدل سونوگرافی قطری به اندازه یک انگشت دارد و پس از دریافت امواج صوتی منعکس شده از سطح بافت های مقعد، این امواج را به یک کامپیوتر ارسال می کند تا اطلاعات پردازش شده و نتایج به صورت تصاویر سیاه و سفید حاصل شوند.

علائم سرطان روده بزرگ

علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ عبارتند از:

• تغییر مداوم در عادات روده ای از جمله اسهال یا یبوست یا تغییر قوام مدفوع
• خونریزی مقعدی یا وجود خون در مدفوع
• ناراحتی مداوم در شکم مانند گرفتگی، گاز یا درد
• ضعف و خستگی
• احساس مداوم خالی نشدن روده
• کاهش وزن بدون دلیل

بسیاری از افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه بیماری هیچ علائمی را تجربه نمی کنند؛ اما هنگامی که علائم ظاهر می شوند، بسته به اندازه و محل سرطان در روده بزرگ متفاوت خواهند بود.

مزایای سونوگرافي رکتال

سونوگرافی رکتال، یکی از ابزارهای مفید در مدیریت بیماری های مختلف از جمله بیماری کرون (CD) می باشد. در واقع، این روش یکی از روش های تصویربرداری است که جهت شناسایی بیماران مبتلا به CD با مشکلات بالینی می باشد. سونوگرافي روده ها، از راهکارهای دقیق و غیر تهاجمی تشخیص بیماری های روده ای می باشد و پیش از آزمایش های تهاجمی انجام می شود. به کمک سونوگرافی می توان به اطلاعاتی دقیق در رابطه با ضایعات روده از جمله ضخیم شدن دیواره روده، فیستول و آبسه ها دست یافت.

سونوگرافی رکتال

معاینه سونوگرافی از روده اصلی ترین روش تشخیص بیماری کرون، تهاجم، اختلالات ساختار روده است. با توجه به عدم وجود درد، این روش نه تنها برای بزرگسالان بلکه برای کودکان نیز توصیه می شود. یک روش غیر تهاجمی برای راحت تر کردن داده ها برای کودک، به پزشک کمک می کند تا در مورد وجود صدمات، اطلاعات دقیقی کسب کند. انجام معاینه روده به شرح زیر است:

• پس از حضور در اتاق سونوگرافی بیمار خود را با گان مخصوص بیمارستانی تعویض می کند.
• پس از آن بیمار روی تخت مخصوص سونوگرافی به پهلو دراز کشیده و پاهای خود را به سمت شکم جمع می کند.
• متخصص سونوگرافی پس از قراردادن روکش لاتکس روی مبدل سونوگرافی و مالیدن ژل مخصوص روی آن، مبدل سونوگرافی را وارد مقعد بیمار می کند.
• متخصص سونوگرافی مبدل سونوگرافی را در جهات مختلف درون مقعد بیمار حرکت می دهد تا کلیه بخش های ناحیه مقعد و سایر بافت های مجاور تحت پوشش تصویربرداری قرار گیرند.
• پس از پایان سونوگرافی، متخصص مبدل را از مقعد بیمار خارج می کند.
• انجام سونوگرافی رکتال ممکن است به دلیل قرار گرفتن در وضعیت ثابت کمی احساس ناراحتی در بیمار ایجاد کند. متخصص سونوگرافی برای کاهش این ناراحتی سعی می کند آزمایش را در کوتاه ترین زمان ممکن انجام دهد. پس از انجام سونوگرافی مقعد نیازی به انجام مراقبت های خاصی نیست و بیمار می تواند رژیم غذایی عادی و فعالیت های روزانه خود را پیگیری کند.

تفسیر نتایج سونوگرافی رکتال در تشخیص و طبقه بندی تومورها

سونوگرافی رکتال یا اندورکتال یکی از روش های رایج و مؤثر در تشخیص و ارزیابی میزان پیشرفت سرطان رکتال و روده است. این آزمایش در صورتی که به درستی انجام شود، می تواند با دقت زیادی اندازه، محیط و فاصله تومور از سایر بافت های مجاور مانند کانال مقعد را اندازه بگیرد.
در سونوگرافی رکتال، تومورها به شکل لایه های هیپواکو (بافت ضخیم و جامد) نشان داده می شوند و بر اساس میزان تهاجم به دیواره رکتال و بر اساس مقیاس TNM دسته بندی می شوند. مقیاس TNM مخفف کلمه های زیر است:

• T که مخفف کلمه Tumor است.
• N که مخفف کلمه Node یا گره های لنفاوی است.
• و M که مخفف کلمه Metastasis است و به معنای متاستازیک بودن تومور است.

عوارض احتمالی سونوگرافی رکتال

سونوگرافی هیچ گونه ریسک تابش اشعه های رادیواکتیوی به همراه ندارد. اغلب افراد در حین انجام آزمایش از قرار گرفتن مبدل در مقعد خود کمی احساس ناراحتی می کنند. در صورتی که نسبت به لاتکس حساسیت دارید این موضوع را با متخصص سونوگرافی در میان بگذارید؛ زیرا برای قرار دادن مبدل سونوگرافی در مقعد روی آن را با روکشی از جنس لاتکس می پوشانند. سونوگرافی رکتال می تواند در موارد بسیار نادر سبب آسیب به مقعد، کولون و خونریزی شود.