آکنه یکی از شایع ترین بیماری های پوستی و شایع ترین علت مراجعه بیماران به پزشکان متخصص پوست است. آکنه های خفیف با مراقبت های خانگی و داروهای بدون نسخه درمان می شوند؛ اما افرادی که به آکنه های شدید یا طولانی مدت مبتلا هستند باید به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنند. هر نوع ضایعه ناشی از آکنه نیاز به درمان متفاوتی دارد. اساس ایجاد آکنه، اختلال در ترکیب و شدت چربی ترشح شده از غدد چربی و همچنین اختلال در روند لایه پوستی است.

درمان سریع و مناسب این آکنه ها می تواند خطر عوارض پوستی طولانی مدت مانند لکه های تیره و جای جوش را کاهش دهد. با همه این ها در نهایت ممکن است آکنه های پوستی پس از التیام، اسکارهایی از خود بر جا بگذارند. اسکار آکنه وقتی ایجاد می شود که جوش ها به قدری در عمق لایه های پوستی نفوذ می کنند که باعث صدمه زدن به این لایه های داخلی می شوند. در واقع از آنجا که عامل اصلى فرورفتگى پوست در محل جوش های آکنه، چسبندگى و فیبروز لایه پوستی زیر آنها است که موجب کشیده شدن پوست به داخل و فرورفتگی آن می شود. آزادسازى این چسبندگى ها بخش مهم و ضرورى براى درمان این ضایعات پوستى به شمار می رود. راهکارهای درمانی مؤثری برای ترمیم اسکار آکنه وجود دارند که به واسطه پیشرفت تکنولوژی، هر روز مؤثرتر از قبل می شوند. در نهایت پزشکتان شما را معاینه می کند و روش درمانی مشخصی برای درمان پیشنهاد می دهد.

علت ایجاد اسکار آکنه

ایجاد اسکار در اصل یک پاسخ ژنتیکی به ایجاد التهاب می باشد و یک نوع التیام یافتن یک زخم التهابی در پوست می باشد و مانند هرگونه فرآیند ترمیم زخمی به دلیل کاهش کلاژن در ضمن ترمیم ممکن است به صورت های برگشت ناپذیری ساختار بافت مختل شود و به صورت فرو رفتگی بروز پیدا کند. این پاسخ به ترمیم بافت در افراد مختلف بسته به ژنتیک آنها متفاوت است در برخی التهاب های ناشی از آکنه به سرعت ترمیم و بهبود می یابد؛ اما در برخی و به ویژه اگر دستکاری شده باشد با کاهش بافت و اختلال ترمیم همراه خواهد شد. هرچه سن افزایش پیدا می کند جای جوش فرو رفته نمایان تر می شود چون بدن کلاژن بیشتری از دست میدهد.

انواع جای جوش

دو نوع جای جوش وجود دارد، یک نوع جای جوش به شکل ایجاد بافت اضافی روی پوست است و دیگری از نوع از دست رفتن و تو رفتن بافت اطراف جای جوش می باشد. اسکار هایپرتروپیک (بافت اضافی) به دلیل تولید کلاژن اضافی در دوران بهبودی شکل می گیرد. بافت های برجسته یا بافت های سخت اطراف جای جوش به دلیل تولید بیش از اندازه کلاژن در بافت های در حال بهبود ایجاد می شود. اسکار آتروفیک (تورفتگی) وقتی که بافت اطراف جای جوش از بین می رود ایجاد می شود.

از انواع شایع اسکار آتروفیک می توان از اسکارهای Ice Pick و اسکارهای Boxcar نام برد. اسکارهای Ice pick (سوزنی شکل) سوراخ های ریزی در پوست ایجاد می کنند در حالی که اسکارهای Boxcar (اسکارهای بزرگ تر) با لبه های عمودی مانند جای زخم های ناشی از آبله مرغان است.

سابسیژن پوست

سابسیژن (Subcision) به مفهوم برش در زیر پوست می باشد که البته بدون تیغ انجام می شود. این روش درمانی نیمه جراحی و تهاجمی است که برای درمان مشکلات پوستی در زیر پوست استفاده می شود. سابسیژن بهترین روش توصیه شده برای افرادی که اسکار آکنه (چال)، زخم های عمیق، سالک، خط خنده و اخم، چروک های عمیق و سلولیت شدید دارند می باشد. با توجه به میزان مشکلات پوستی می توان این تکنیک را با روش های لیزری و یا میکرونیدلینگ به صورت ترکیبی استفاده کرد.

انواع روش های سابسیژن

سابسیژن با تکنیک تزریق خونی (autologous blood)

این روش برای اولین بار ۲۰ سال پیش معرفی شده و مورد استفاده قرار گرفت. در این متد، مقداری خون به جای زخم مورد نظر تزریق شده تا مانع از برقراری ارتباط بین بافت آسیب دیده و سالم شود. البته این روش خالی از عیب نیست؛ چراکه احتمال شکل گیری لخته های خونی زیر پوست، وجود دارد.

سابسیژن با پیوند پوست

در این روش، ابتدا با استفاده از سابسیژن، یک شکاف کوچک روی منطقه مورد نظر، ایجاد می شود. در این مرحله، ارتباط بین بافت سالم و آسیب دیده، از بین می رود. سپس با استفاده از لیزر CO2، پیوند پوست از ناحیه پشت گوش به ناحیه تحت درمان انجام می شود. انجام این روش حتماً باید توسط یک پزشک متخصص در حوزه پیوند پوست و سابسیژن انجام شود, چراکه در برخی موارد، احتمال شکل گیری زخم التهابی روی پوست وجود دارد.

سابسیژن با PRP

در این روش که تا اندازه ای مشابه با روش تزریق خونی است، تزریق پلاسمای غنی از پلاکت که از خون خود فرد حاصل شده است، به ناحیه تحت درمان بعد از ایجاد زخم، انجام می شود. این روش دارای عوارض بسیار کمتری است؛ چراکه پلاکت غنی شده حاوی مقدار زیادی فاکتورهای رشد و بازسازی پوست است.

سابسیژن با پر کننده یا فیلر

با توجه به اینکه در این روش از پر کننده یا فیلر استفاده می شود، می توان آن را بهترین گزینه برای درمان جای عمیق زخم ها در نظر گرفت. پرکننده ها به تنهایی برای از بین بردن جای زخم مورد استفاده قرار نمی گیرند. در این شیوه با استفاده از سابسیژن زخم مختصری ایجاد شده و بعد از شکستن پیوند بافت آسیب دیده با بافت سالم، فیلر به مقدار نیاز تزریق می شود.

لایه بردارهای شیمیایی

لایه بردار شیمیایی یک اسید قوی است که از آن برای برداشتن لایه فوقانی پوست و محو کردن جای جوش ها استفاده می شود. برخی لایه بردارهای شیمیایی ملایم را می توان در خانه نیز استفاده کرد. با این حال، پزشک می تواند محلول های قوی تری را تجویز کند که نتایج بهتری نیز به ارمغان می آورند. لایه بردارهای شیمیایی انواع بسیار مختلفی داشته و افراد باید برای انتخاب بهترین نوع با پزشک خود مشورت کنند. با اینکه این داروها بر همه انواع اسکارها مؤثر هستند؛ اما بیشتر برای اسکارهای عمیق استفاده می شوند.

لایه برداری با لیزر

این روش نیز شبیه به لایه برداری شیمیایی و درم ابریژن بوده و لایه فوقانی پوست در آن از بین می رود. سرعت التیام پوست در این فرایند نسبت به دیگر روش های لایه برداری معمولاً بیشتر است. با این حال، افراد باید تا زمان التیام کامل پوست، ناحیه درمان شده را پوشیده نگه دارند. این درمان برای افراد دارای پوست تیره و کسانی که هنوز به جوش های جدید مبتلا می شوند، مناسب نیست.

آراف فرکشنال

درمان با فرکانس های رادیویی در درمان اسکار آکنه به خوبی عمل می کند و همچنین می تواند به مقابله با آکنه کمک کند. درمان با کمک امواج فرکانس رادیویی که با ابزارهای تخصصی به نواحی آسیب دیده از پوست وارد می شود، انجام می گیرد. این امواج رادیویی در سطح عمیق تر در ناحیه آسیب دیده عمل می کنند. انرژی به گرما تبدیل می شود و موجب تجزیه بافت آسیب دیده می گردد. سطح کلاژن و الاستین پوست نیز بالا می رود که پس از یک دوره زمانی پوست را محکم و انعطاف پذیر می سازد. تقریباً هیچ دردی در طول درمان وجود ندارد. درمان نتایج فوق العاده به ارمغان می آورد؛ چرا که اسکار در اکثر قسمت ها رفع شده و ظاهر فرد به طور قابل توجهی بهبود می یابد.

میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ به عنوان بهترین درمان برای از بین بردن اسکار آکنه توصیه می شود. این روش میکرو کانال هایی را ایجاد می کند که موجب جوانسازی پوست شده و قادر به تجزیه بافت اسکار با هر درجه موجود است. کانال ها موجب تولید و توزیع کلاژن جدید می شوند که به تدریج موجب ایجاد پوستی سالم، ضخیم تر و محکم تر در اطراف نواحی آسیب دیده می گردد. این فرآیند به طور قابل توجهی عمق و ظاهر اسکار را کاهش داده و یک سطح بسیار نرم و صاف در پوست ایجاد می کنند.

مزوتراپی

مزوتراپی یک درمان همه کاره با حداقل تهاجم است که نتایج بسیار خوبی به همراه دارد. مزوتراپی به درمان تعدادی از عارضه ها کمک کند. این روش می تواند رنگدانه های پوستی و اسکار آکنه را به طور مؤثر درمان کرده و در عین حال پوستی سفت بر جای بگذارد.

درم ابریژن

درم ابریژن پوست یک روش قدیمی برداشتن مکانیکی لایه سطح پوست است. این روش هنوز هم به عنوان بهترین روش برای درمان اسکارهای عمیق و جای آکنه محسوب می شود.

پانچ

پانچ یکی از روش های درمانی برای جای جوش است. پانچ و سابسیژن مناسب برای افرادی است که جای جوش بسیار عمیقی دارند به گونه ای که بیمار از هیچ یک از روش های ترکیبی نتیجه نگرفته است. بهتر است بیمار در صورت عمیق بودن جای جوش از یک تا سه جلسه سابسیژن و یک یا دو جلسه پانچ برای بهبود استفاده کند.

آی پی ال

آی پی ال بهترین روش برای جای جوش هایی است که قرمز رنگ هستند و فرورفتگی مختصری دارند. این روش در واقع لیزر نیست؛ اما با عنوان لیزر شناخته می شد. در این روش با تحریک پوست و افزایش کلاژن سازی پوست، موجب از بین رفتن جای آکنه می شود.

نانوفت

نانوفت روشی است که در آن با تکنیک های خاص دیواره ی سلول های چربی را باز می کنند و سپس فاکتورهای رشد و غنی که در درون سلول های چربی می باشد را جدا می نمایند. این فاکتورهای آزاد شده خاصیت جوانسازی بسیار بالایی دارند. از کاربردهای نافوفت درمان اسکار آکنه است که در زیر اسکارها تزریق می شود.

PRP و میکرونیدلینگ

در این روش متخصص پوست با استفاده از دستگاه مخصوصی، سوراخ های ریزی در پوست ایجاد می کند تا تولید کلاژن را افزایش دهد؛ به همین دلیل میکرونیدلینگ تحت عنوان درمان القای کلاژن سازی هم شناخته می شود. میزان اثر مثبت این روش بستگی به عمق سوراخ های ایجاد شده دارد. عموماً ایجاد عمق حداقل ۲ میلیمتری در پوست، برای مشاهده ی آن مورد نیاز است. گاهی اوقات در طول این فرایند، پزشک از روش PRP (تزریق پلاسماهای غنی از پلاکت) نیز استفاده می کند. ترکیب این دو روش برای درمان اسکارهای مربعی واگنی و پیچشی مناسب است؛ اما برای اسکار یخ شکن یا Icepick چندان مؤثر نیست.

تزریق چربی

تزریق چربی برای گودی جای جوش در کلینیک های تخصصی و توسط پزشک متخصص در این زمینه انجام می گیرد. برای این منظور چربی های انباشته شده در نواحی خاص بدن را استخراج کرده و پس از فرآوری توسط سرنگ در بخش هایی از صورت که دچار گودی جوش شده اند تزریق می کنند. توجه داشته باشید که عملیات برداشت و تزریق چربی با بیحسی موضعی انجام شده و بیمار هیچ گونه دردی را در حین جلسه درمانی احساس نخواهد کرد. استخراج چربی معمولاً از بخش هایی مثل شکم، پهلو، ران و باسن صورت می گیرد.

به منظور آماده سازی چربی استخراج شده ابتدا آن را با دستگاه های مخصوص پالایش می کنند تا بافت های اضافی از بین بروند. سپس چربی را در سانتریفیوژ قرار داده و عملیات خالص سازی بر روی آن صورت می گیرد.

مراقبت های پس از درمان اسکار آکنه

پس از درمان پزشک با شما در خصوص نکات مرتبط با مراقبت از پوست صحبت خواهد کرد. این مراحل به نوع روش درمانی انجام شده و نیازهای خاص شما بستگی دارد. با این حال برخی از نکات کلیدی که شما باید از آنها پیروی کنید به شرح زیر می باشد:

• از پوست خود در برابر نور آفتاب محافظت کنید. پزشک از شما می خواهد که تا یک بازه زمانی خاص که معمولاً ۴۸ ساعت طول می کشد از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب خودداری کنید. در صورتی که مجبور هستید بیرون بروید باید به شدت از پوست خود در برابر پرتوهای خطرناک خورشید محافظت کنید. هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و به کمک لباس و کلاه مناسب بدن خود را بپوشاند تا حد امکان در سایه قرار بگیرید.
• صورت خود را به آرامی تمیز کنید و از استفاده از اسکراب یا محصولات مشابه خودداری نمایید و اجازه دهید پوست شما به طور طبیعی به ترمیم خود بپردازد.
• تا چند روز پس از درمان از استفاده از محصولاتی که حاوی رتینوئید، گلیکولیک اسید و ویتامین سی هستند خودداری کنید. در عوض از محصولات مناسب و توصیه شده توسط پزشک استفاده کنید تا به ترمیم پوست خود کمک نمایید.
• طرز استفاده از لوازم آرایش در ناحیه ای که درمان شده است خودداری کنید؛ زیرا پوست شما پس از درمان باید توانایی ترمیم خود را داشته باشد. متخصص پوست به شما می گوید که چه موقع مجاز به استفاده از لوازم آرایش هستید

نسخه اصلی مطلب درمان های ترکیبی اسکار آکنه را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید.

---