رادیولوژی ستون مهره ها چگونه انجام می شود؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

در رادیولوژی ،اشعه ایکس همانند نور یا امواج رادیویی نوعی از تشعشات می باشد که مشابه با پرتوی نور چراغ قوه، در قالب اشعه ایکس متمرکز شده است. اشعه ایکس می تواند از بسیاری از اشیاء از جمله بدن انسان عبور کند. اشعه ایکس در نتیجه ی برخورد با دستگاه شناساگری که مسئول ثبت فیلم بوده و یا تصاویر را به کامپیوتر می فرستد، تصاویر عکس برداری را ایجاد می کند.

تشخیص دردهای ناحیه کمر

تشخیص دردهای ناحیه کمری بسیار مشکل است و ارزیابی آن وقت گیر است. محل درد، تغییر شکل ستون فقرات، از بین رفتن قوس ها، کبودی، امتداد درد، نوع درد و بسیاری از موارد دیگر باید مورد بررسی قرار گیرند تا علت اصلی آن مشخص شود، به همین دلیل مراجعه به پزشک الزامی بوده و نباید قبل از تشخیص مطمئن به هیچ اقدامی دست زد؛ چراکه امکان تشدید عارضه وجود دارد. در اکثر موارد از رادیولوژی برای تشخیص استفاده می شود. اگرچه تصاویر حاصله از یک رادیولوژی ساده فقط استخوان را نشان می دهند؛ اما می توانند اطلاعات مهمی مثل شکستگی استخوان ، تغییرات ناشی از روند پیری در مهره و تغییر شکل و دفرمیتی های ستون مهره را نشان دهد. ممکن است از این تصاویر برای یافتن جراحات یا بیماری های مربوط به دیسک و یا مفاصل ستون فقرات بهره برد. این مشکلات می توانند شامل شکستگی های ستون مهره، عفونت ها، دررفتگی ها، تومورها یا بیماری دیسک باشند.

علت انجام رادیولوژی ستون مهره ها

رادیولوژی ستون فقرات برای بررسی موارد ذیل انجام می شود:

• پیدا کردن علت دردهای مداوم، بی حسی یا ضعف و سستی.
• بررسی آرتروز مفاصل بین مهره ای و فروپاشی (انحطاط) دیسک های بین استخوان های ستون فقرات.
• بررسی جراحات وارده به ستون فقرات، از قبیل شکستگی یا دررفتگی.
• بررسی اثرات ناشی از مشکلاتی مانند عفونت ها، تومورها، و یا اسپرز استخوانی (زائده استخوانی) بر روی ستون فقرات.
• بررسی انحنای غیرطبیعی ستون فقرات، از قبیل اسکولیوز در کودکان و نوجوانان.
• بررسی ستون فقرات برای مشکلات موجود در هنگام تولد (بیماری های مادرزادی)، مانند اسپینا بیفیدا در نوزادان، کودکان و بزرگسالان جوان.
• بررسی تغییرات ستون فقرات بعد از عمل جراحی ستون فقرات.

انواع رادیولوژی ستون مهره ها

ستون فقرات به چهار بخش تقسیم شده است. بنابراین چهار نوع رایج از رادیولوژی ستون فقرات وجود دارد که عبارتند از:

• رادیوگرافی ستون فقرات گردنی: در این آزمایش، تصاویری از استخوان های مهره هفتم گردن گرفته می شود.
• رادیوگرافی ستون فقرات توراسیک: در این آزمایش، تصاویری از استخوان 12ام قفسه سینه (توراسیک) گرفته می شود.
• رادیوگرافی ستون فقرات کمری خاجی: در این آزمایش رادیوگرافی تصاویری از استخوان پنجم تحتانی پشت (مهره های کمر) و نمایی از استخوان های جوش خورده پنجم انتهای ستون فقرات (ساکروم) گرفته می شود.
• رادیوگرافی ساکروم / عظم عصعص: در این آزمایش رادیوگرافی تصاویر دقیقی از استخوان های جوش خورده پنجم واقع در انتهای ستون فقرات (ساکروم) و استخوان های کوچک چهارم واقع در عظم عصعص (coccyx) گرفته می شود.
• متداول ترین انواع رادیولوژی ستون فقرات شامل رادیولوژی مهره های گردن (فیلم های ستون فقرات C) و مهره های کمری خاجی (فیلم های ستون فقرات LS) می باشد.

نحوه انجام رادیولوژی ستون مهره ها

در ابتدا با آمادگی لازمه وارد مرکز معتبری از رادیوگرافی می شوید. سپس با گذراندن مراحل پذیرش به اتاق مخصوص هدایت می شوید. در آنجا دستگاه رادیولوژی با اشعه ایکس همانند نور یا امواجی رادیوی تشعشعاتی را به نقطه مورد نظر متمرکز و ارسال می کند. این اشعه از هر نوع اشیا یا بدن هر جانوری عبور کرده و به راحتی تصاویری واضح از آن به صورت سیاه سفید ارائه می دهد. در رادیولوژی ستون فقرات بافت های متراکم بدن مانند: استخوان، چون اشعه ایکس را جذب و بلوکه می کند به صورت سفید نشان می دهد و باقی تصاویر به شکل خاکستری نمایان می شوند.

آمادگی های لازم پیش از انجام رادیولوژی ستون مهره ها

اقدامات پیش از انجام رادیولوژی ستون فقرات عبارتند از:

• شب پیش از انجام رادیولوژی، غذاهای نرم و آبکی مانند سوپ مصرف کنید و حتماً 30 دقیقه بعد از صرف سوپ روغن کرچک یا زیتون میل کنید.
• 24 ساعت قبل از انجام آن از مایعات ولرم مصرف کنید.
• هنگام انجام رادیولوژی ناشتا باشید. این بدین معنا است که از 8 تا12 ساعت قبل چیزی میل نکرده باشید.
• مصرف هر نوع داروهای تجویزی با مشورت پزشک بلامانع است.
• خانم های که در دوران بارداری به سر می برند نمی توانند از این خدمات بهره مند شوند.
• رادیولوژی ستون فقرات تحت هیچ شرایطی بدون تجویز پزشک انجام نمی گیرد.
• قبل از انجام رادیولوژی ستون فقرات لازم است روده را به طور کامل تخلیه و پاکسازی کنید.

عوارض رادیولوژی

اگر باردار هستید یا احتمال می دهید که باردار باشید حتماً به متخصص رادیولوژی خود بگویید. از آنجا که اکثر انواع اشعه های ایکسی که دررادیولوژی به کار می روند، برای جنین خطرات جدی به همراه خواهند داشت، بنابراین برای زنان باردار مگر در مواقع ضروری توصیه نمی شود.