همان طور که میدانید تأخیر یا کاهش رشد قدی خصلتی چند علیتی دارد. بدان معنی که در اغلب موارد هیچ عامل منحصر به فردی را نمیتوان به عنوان تنها دلیل بروز این کوتاهی قد یا تأخیر رشد برشمرد. در بین علل مختلف آن،پس از عوامل ژنتیکی ، علل تغذیه ای از جایگاه ویژهای برخوردار بوده و توجه بیشتری را در بین والدین به خود جلب نموده است.هر چند ورزش منظم و ملایم و نیز خواب کافی در بهبود قد کودکان از عوامل مهم و شناخته شده هستند .
مهمترین عوامل تغذیه ای که عدم دریافت مقادیر کافی آنها یا عدم تأمین نیاز به آنها میتواند به تأخیر رشد قدی منجر شود، عبارتند از:
پروتئین، کلسیم، فسفر و منیزیم، روی، آهن، ویتامینA، مس و ید. هر یک از این مواد مغذی دارای تأثیراتی خاص بر رشد قدی می باشند.
عنصر روی
کمبود روی با دریافت ناکافی منابع غذایی آن، افزایش دریافت فیتاتها، دریافت ناکافی پروتئین و آلودگی به انگل های روده ای مرتبط است. روی نقشی اساسی در رشد سلولی، تمایز سلولی و متابولیسم دارد.کمبود رشد قدی یکی از اولین و غالبترین علایم کمبود روی در انسان میباشد. همچنین شواهد گواه آن است که حداکثر رشد بالقوه ای که فرد میتواند در مراحل رشد خود به آن دست یابد، با کمبود روی دچار اختلال خواهد شد و در چنین شرایطی فرد به حداکثر رشد مورد انتظار خود دست نخواهد یافت.
در یک مطالعه بر روی پسران در سنین رشد، افرادی که رژیم غذایی همراه با مکمل روی مصرف می کردند، رشد قدی بیشتری در مقایسه با گروه دیگر که در برنامه غذایی خود عنصر روی را دریافت نمی کردند، نشان دادند. رشد ناکافی در پی دریافت محدود عنصر روی پدید می آید و پس از اصلاح رژیم غذایی و دریافت مقادیر کافی روی (در صورت مهیا بودن سایر شرایط مرتبط با رشد) جهش رشدی مشاهده میشود.
با دریافت مکمل روی در نوجوانان کشورهای خاورمیانه نظیر ایران رشد قدی بهبود یافته و از کوتاه قدی تغذیهای (Nutrition dwarfism) جلوگیری میشود. در مواردی که برای مدت زمان طولانی دریافت روی به میزانی محدود و کمتر از نیاز فرد باشد، این کمبود مزمن روی میتواند به عنوان عامل محیطی موثر بر رشد قدی محسوب شود.
ادامه دارد ...
از مطالب دکتر منصور ریسمانچیان ( حوزه ی تغذیه ، پوست و مو در اصفهان ) برای سلامتی، و پیشگیری از بیماری های خود و عزیزانتان استفاده فرمایید و در صورتی که مطلب را مفید تشخیص دادید لطفا آن را به اشتراک بگذارید.