عوامل ایجاد کننده و تشدید میگرن ، کمبود خواب یا خواب زیاد، ارتفاع زیاد، عوامل روانی، ناراحتی عاطفی و احساسی، قاعدگی، درمان های جایگزین هورمونی یا درمان های هورمونی جلوگیری از بارداری، ترکیبات معطر آلی اشاره کرد.
نوع تغذیه و رژیم غذایی در ایجاد و تشدید بیماری میگرن اهمیت ویژه ای دارد؛ بنابراین برای جلوگیری از بروز یا تشدید میگرن باید عوامل تغذیه ای را نیز در نظر گرفت.
1- گلوتامات: نمک یا اسیدآمینه ای که در بافت های عصبی موجود است. این ماده در محصولات آماده شده به میزان زیادی وجود دارد. به این منظور باید برچسب روی محصولات را به دقت مطالعه کرد. این ماده در انواع کنسرو و غذاهای یخی وجود دارد.
2- آمین ها: بعضی غذاهای حاوی آمین ها، فعال کننده رگ ها هستند و به نظر می رسد آغازگر انقباض رگ های خونی در مغز می باشند. تیرآمین و فنیل اتیل آمین دو ماده اصلی مسبب این مشکل هستند. اگرچه سایر آمین ها نیز ممکن است اثرات مشابهی داشته باشند. در ذیل به بررسی منابع برخی آمین ها می پردازیم.
تیرآمین (Tyramine) در الکل، برخی پنیرها به خصوص پنیرهای مانده، میوه ها و سبزی های کال و فاسد، خوراک کلم، مخمرها، انواع آجیل، ماهی شور، کنسرو شاه ماهی، خامه ترش، آواکادو، سوسیس های تخمیری و گوشت های مانده یا چرب وجود دارد.
فنیل اتیل آمین (Phenyl ethylamine) در کاکائو، شکلات، پنیر و موادغذایی ای که دارای این سه ماده غذایی هستند، یافت می شود.
اکتوپامین (Octopamine) در مرکباتی مثل لیمو، پرتقال، گریپ فروت و... یافت می شود.
موادغذایی نام برده از گروه آمین ها، باعث افزایش آزادشدن سروتونین در مغز و تحریک اعصاب مغز می شوند. همچنین ایجاد سردرد می کنند.
3- مس: گمان می رود که مس در متابولیسم آمین های فعال کننده رگ ها (Vasoactive) نقش داشته باشد و احتمال بروز حمله میگرن را افزایش دهد. آجیل ها، شکلات، جوانه گندم و صدف خوراکی از منابع غذیی حاوی مس به شمار می روند. پرتقال و گریپ فروت و نارنگی باید از رژیم غذایی حذف شوند. زیرا مرکبات جذب روده ای مس را افزایش می دهند و ممکن است در فرآیند آغاز حمله های میگرن نقش داشته باشند.
4- کافئین: زیاد مصرف کردن و یا کاهش کافئین در بدن نیز در تشدید میگرن مؤثر است. هم چنین ترک ناگهانی مصرف چای و قهوه، که هر دو کافئین دارند، ممکن است در برخی اشخاص مستعد، زمینه ساز بروز میگرن باشد.
5- موادغذیی چرب و سرخ شده: مواد چرب و مواد غذایی ای که با روغن زیاد سرخ می شوند عامل تشدید میگرن هستند.
6- نیتریت: سوسیس و گوشت نمک سود که به آنها ماده نگه دارنده نیتریت افزوده شده ، نباید مصرف شود، چون می توانند عامل بروز میگرن در افراد مستعد باشند.
7- غذاهای سرد: غـذاهای سرد نیز در برخـی افراد سبب سـردرد می شود زمانی که درجه حرارت بدن، به علت ورزش یا درجه حرارت بالای محیط، بالا رفته باشد و مادة غذایی سردی به بدن برسد، دردی که در ناحیه پیشانی حس می شود حداقل 25 تا 60 ثانیه و حداکثر تا 2 دقیقه به طول می انجامد. بیش از 90% افرادی که از میگرن رنج می برند حساسیت به بستنی و مواد غذایی سرد را اظهار می کنند.
۸- الکل: هنگام مصرف الکل، خون بیشتری به مغز می رسد و ایجاد سردرد می کند.
9- مکان پرسر و صدا
10- نور زیاد
11- مکانهای خیلی گرم و خیلی سرد
12- گرسنگی یا تشنگی طولانی مدت: روزه داری، تشنگی یا صرف نظر از مصرف یک وعده غذایی می تواند موجب سردرد شود.
غذاهای مفید:
مصرف مرغ، بوقلمون، تخم مرغ، حبوبات، گوشت گاو، سیب، گلابی، گیلاس، زردآلو و انگور می توانند در افراد مبتلا به میگرن مفید باشد. همچنین استفاده از امگا 3 و روغن زیتون از بروز میگرن جلوگیری می کند. البته باید توجه داشت نکات گفته شده در بالا نکات کلی بوده و هر فرد با توجه به تجربیات شخصی خود می تواند مواد غذایی مضر را از رژیم غذایی خود حذف کند.
غذاهایی که مصرف آنها باید محدود شود |
جانشینهای ایمن غذایی |
لبنیات: پنیر کهنه یا فرآیند شده، شیر کامل، بستنی |
پنیر روستایی و شیر کم چرب |
نان ها: خمیر ترشیده، غلات صبحانه حاوی گندم |
برنج و سیب زمینی |
گوشتها: گوشت کنسرو شده، هات داگ، سوسیس و کالباس |
گوشت بره، مرغ و برخی از انواع ماهی |
سبزیجات: باقلا، گوجه فرنگی، نخود، زیتون، سبزیجات تخمیر شده |
بروکلی، کلم، گل کلم |
میوه جات: مرکبات، انجیر، تمشک |
موز و سیب |
دسرها: شکلات و شیرین بیان |
شربت، کیک، کلوچه، ژلاتین، آبنبات، ژله، مربا، عسل |
میان وعده ها: پیتزا، بادام زمینی، کره بادام زمینی، سس سویا، چیپس، فندق |
انواع مغزها (بادام، پسته، گردو) |
نوشیدنیها: نوشیدنیهای حاوی سولفیت ها و آسپارتام، کافئین زیاد |
برخی آبمیوه ها، کولا بدون کافئین، قهوه بدون کافئین |