لقاح_آزمایشگاهی (IVF)
IVF یک روش درمان باروری است که در طی آن اسپرم مرد و تخمک زن در خارج از بدن در محیط آزمایشگاه در ظرف مخصوص در کنار هم گذاشته شده تا با یکدیگر لقاح پیدا کنند.
پس از لقاح، جنین حاصله سه روزه با لوله های باریک مخصوص به رحم زن انتقال داده می شود.
چه کسانی جهت انجام IVF انتخاب می شوند ؟
زنان دارای سنین بالا
زنان دارای لوله های رحمی مسدود یا آسیب دیده
زنان دارای سابقه توبکتومی(بستن لوله ها) و خواهان باروری مجدد
زنان دارای آندومتریوز
زوجین دارای ناباروری باعلت نا مشخص
بیمارانی که IUI های متعدد ناموفق داشته اند
در اختلالات اسپرمی شوهر
شانس موفقیت عمل IVF :
میزان موفقیت عمل IVF بستگی به فاکتورهای متعددی از جمله سن زن، وضعیت تخمک و اسپرم داروهای مورد استفاده در روند تحریک تخمک گذاری، دقت آزمایشگاه جنین شناسی و متخصص زنان و … دارد و در حدود 35 درصد تخمین زده می شود.
مراحل انجام IVF :
مرحله تحریک تخمک گذاری: داروهای محرک تخمک گذاری جهت به دست آوردن تخمک زیادتر و متعاقب آن تشکیل چندین جنین و افزایش شانس باروری تجویز می شوند. این داروها معمولاً از روز دوم قاعدگی و پس از انجام سونوگرافی و حصول اطمینان از سالم بودن رحم و تخمدان ها تجویز می شوند.معمولاً به بیمار توصیه می شود که حدوداً یک هفته مانده به قاعدگی مراجعه نماید، روند رشد تخمک ها با انجام سونوگرافی های پی در پی پیگیری می شود لذا بیمار ممکن است تا رسیدن به وضعیت مطلوب چندین بار با فواصل 2 الی 3روزه تحت سونوگرافی قرار گیرد. وقتی در سونوگرافی سایز فولیکول ها به 18 الی 20 میلی متررسید، آمپول HCG جهت بلوغ نهایی تخمکها تجویز می شود. زمان تزریق آمپول HCG بسیار مهم است زیرا حدوداً 34 الی 36 ساعت پس از تزریق آن تخمک گذاری رخ خواهد داد و لذا زمان آن بایستی طبق نظر پزشک معالج تعیین شود تا تخمک ها فبل از رها شدن جمع اوری شوند.
جمع آوری تخمک و اسپرم: لازم است بیمار در روز تخمک گیری ناشتا مراجعه نماید. مایع منی از همسر بیمار تهیه و به آزمایشگاه تحویل داده می شود. آزمایشگاه پس از شستشو و آماده سازی نمونه آنرا به آزمایشگاه IVF تحویل می دهد.بیمار در اتاق عمل روی تخت معاینه قرار داده می شود و بیهوشی مختصری گرفته تا طی روند تخمک گیری احساس ناراحتی نکند. سپس تخمک ها تحت دید مستقیم با دستگاه سونوگرافی توسط یک سوزن بسیار باریک گرفته می شود و درون لوله های مخصوص جمع آوری شده و به آزمایشگاه IVF تحویل داده می شوند.
لقاح و رشد جنین در محیط آزمایشگاه: در آزمایشگاه IVF تخمک ها از مایع فولیکولی جدا شده شستشو داده می شوند و درون ظرف مخصوص در محیط کشت مخصوص قرار داده می شوند. اسپرم های شستشو داده همسر نیز که قبلاً تحویل آزمایشگاه داده شده بود در کنار این تخمک ها درون ظرف قرار داده می شوند. سپس ظرف حاوی نمونه اسپرم و تخمک درون انکوباتور CO2 در دمای 37 درجه سانتی گراد قرار داده می شود تا به طور خود به خودی با یکدیگر لقاح پیدا کنند. صبح روز بعد در صورت لقاح برای مدت 24 الی 48 ساعت دیگر جنین ها داخل انکوباتور قرار می گیرند تا به مرحله 4 الی 8 سلولی برسند.
انتقال یا ترانسفر جنین به داخل رحم: معمولاً جنین ها سه روز بعد از تخمک گیری به درون رحم انتقال داده می شود (در صورتیکه جنینها بلاستوسیست باشند، انتقال پنج روز بعد خواهد بود). معمولاً در طی ترانسفر حدوداً 2 الی 3 الی 4 جنین به داخل رحم انتقال داده می شود و ما بقی جنین ها در صورت مناسب بودن با استفاده از روش ذخیره جنین بوسیله انجماد ذخیره می شوند تا در صورت عدم موفقیت در سیکل درمانی بعدی مورد استفاده قرار گیرند. ترانسفر جنین نیاز به بیهوشی ندارد. فقط بیمار روی تخت معاینه در پوزیشن لیتاتومی قرار داده می شود. برای وی وسیله معاینه گذاشته شده و سپس جنین ها با کاتترهای مخصوص از طریق سوراخ دهانه رحم به درون رحم فرستاده می شوند. این روند بدون درد می باشد ولی گاهی اوقات بیمار دردهای خفیفی را تجربه خواهند کرد.
پس از ترانسفر به مدت 30 دقیقه به بیمار استراحت داده می شود
عوارض IVF
سندروم هایپر استیمو لیشن( تحریک بیش از حد تخمدانها )
عوارض بیهوشی
خونریزی
عفونت
آسیب به عروق،روده، و مثانه حین تخمک گیری
چند قلو زایی .
در صورت بروز مشکلات زیرسریعاً با پزشک معالج یا کادر درمانی تماس بگیرید :
لکه بینی یا خونریزی
دل درد
تنگی نفس
تب بیش از 38 درجه سانتی گراد
وجود خون در ادرار