يبوست ( قسمت دوم )

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

- از احساس یبوست تا واقعیت یبوست / کدام یبوست جدی است ؟
نزدیک به نیمی از افرادی که با شکایت یبوست به پزشک مراجعه میکنند. طبق تعریف، یبوست ندارند. اغلب این افراد از میزان و یا نحوه دفع مدفوع شکایت دارند. تعداد دفعات اجابت مزاج در افراد از 3 بار در روز تا 3 بار در هفته، محدوده طبیعی تلقی میشود. به همین دلیل کاهش در تعداد دفعات اجابت مزاج در هر فرد نسبت به وضعیت معمولی او باید یبوست تلقی شود. حجم و شکل مدفوع نیز بستگی کامل به نوع رژیم غذایی فرد دارد و کاهش قابل توجه مواد فیبری در غذا می تواند منجر به مدفوع کم حجم و خشک شود که با تغییر رژیم غذایی اصلاح میشود

میزان مدفوع شبانه روز در فرد سالم
میزان مدفوع در یک فرد سالم معادل 400-200 گرم در 24 ساعت است. حدود 75 درصد وزن مدفوع، آب و 25 درصد دیگر مواد جامد است. محتویات مواد جامد مدفوع عمدتا از لاشه میکروب ها و مواد فیبری تشکیل شده است. بنابراین وزن و قوام مدفوع در هر فرد بستگی به میزان آب موجود در آن و حجم مواد فیبری دارد.

علائم یبوست
احساس نفخ و گاز
احساس نیاز به دفع فوری مدفوع و ناتوانی در دفع کامل
درد شکم و گرفتگی عضلات شکم
تهوع

علل یبوست
مصرف غذای کم فیبر و کم آب
در مسافرت معمولا رژیم غذایی عادی عوض و یبوست ایجاد میشود.
خانم های حامله اغلب یبوست پیدا می کنند
کم تحرکی
استفاده نادرست از مسهلها
مصرف داروهای خاص (از قبیل داروهای ضد درد و آنتی هیستامین ها)
عدم اختصاص وقت کافی برای عمل دفع
بیماریهایی از قبیل مرض قند و کمکاری تیروئید

بررسی های لازم
بیشتر اوقات علت یبوست یک مسأله جدی نیست اما در موارد نادر، یبوست مزمن ممکن است علامت انسداد یا ناهنجاری در روده بزرگ باشد. پزشک شما می تواند برای بررسی علت یبوست شما را تحت آزمایش قرار دهد تا علت زمینه ای را پیدا کند

سابقه پزشکی شما
اخیرا چه داروهایی مصرف کردهاید؟ (مسکن،ضدافسردگی ..)
چه مدت است که این علایم را دارید؟
فعالیت معمول شما چقدر است؟
آیا مشکلات پزشکی دیگری دارید؟
آیا شما معمولا از مسهل یا تنقیه استفاده می کنید؟
آیا همزمان با دفع مدفوع، درد و یا خونریزی دارید؟

آزمایش ها
برای کنار گذاشتن علل جدی یبوست معایناتی انجام میشود.معمولا نمونه مدفوع و خون جهت آزمایش گرفته میشود. انجام سیگموئیدسکوپی ممکن است لازم باشد. طی این آزمون، پزشک درون روده بزرگ شما را به وسیله یک دستگاه مشاهده می کند. ممکن است یک عکس برداری ویژه با اشعه ایکس که تنقیه با باریم نامیده می شود، نیز انجام شود. برای این آزمون روده بزرگ توسط محلول باریمدار پر می شود. در مواردی زمان تخلیه روده بزرگ را می توان با دادن مارکرها و گرفتن عکس هایی از روده بزرگ محاسبه کرد. همچنین با مانومتری آنورکتال می توان عملکرد عضلات کف لگن را بررسی کرد

درمان یبوست :
هرگز از انگشت یا آب شیلنگ برای کمک به دفع مدفوع استفاده نکنید
فیبر بیشتری بخورید. مواد فیبردار حجم مدفوع را زیاد و دفع آن را از روده بزرگ تسریع میکند.
نوشیدن مایعات کافی
استفاده روزانه از سالاد و کاهو همراه با یک قاشق غذاخوری سبوس گندم به علاوه روغن زیتون و آب لیمو کمک کننده است
محدود کردن مصرف برنج و استفاده از نان جو و سنگک به جای آن
مرتب ورزش کنید
پرهیز از مصرف خودسرانه مسهلها
مسهلها روده بزرگ را تحریک میکنند تا سریعتر کار کند. مصرف مداوم مسهلها میتواند سبب کش آمدن و ضعیف شدن روده بزرگ شود و نهایتا ممکن است روده بزرگ بدون آنها اصلا کار نکند. پزشکتان میتواند به شما در قطع وابستگی به مسهلها کمک کند.
مصرف میوه و سبزیجات بخصوص میوههای این فصل به اندازه کافی و چند وعده در شبانهروز

معالجه یبوست شدید و مقاوم
اکثر قریب به اتفاق افرادی که یبوست دارند با درمان های معمولی خوب می شوند. وقتی یبوست شدید باشد و بیمار با درمانهای معمول بهبودی پیدا نکند لازم است بررسی دقیقتری از جمله اندازه گیری مدت زمان عبور مواد از روده بزرگ با عکس برداری مخصوص انجام شود و براساس نتیجه کار ، در مورد درمان طبی و یا جراحی روده بزرگ تصمیمگیری میشود