ابتدا باید ببینیم كه از نظر علمی تعریف یبوست چیست و چه كسی یبوست دارد. اول از همه باید توجه داشت كه عادت دفع در همه افراد یكسان نیست و بعضی روزانه تا سه بار دفع دارند و بعضی دیگر دو بار در هفته كه هر دو میتواند طبیعی باشد و در این بین افرادی كه روزانه یكبار و یا یك روز درمیان دفع دارند نیز طبیعی هستند
١- كمتر از دوبار در هفته دفع داشته باشد.
٢- كسی كه اغلب اوقات هنگام دفع زور زدن داشته باشد.
٣- كسی كه اغلب احساس دفع ناكامل داشته باشد
٤- كسی كه اغلب مدفوع سفت و سخت داشته باشد چه عللی باعث ایجاد یبوست می شوند
١- كم مصرف كردن مایعات
٢- كم مصرف كردن میوه و سبزی و بطور كلی كم مصرف كردن مواد فیبری
٣- بهم خوردن عادت طبیعی غذایی و توالت رفتن مثل آنچه اغلب در مسافرت پیش می آید
٤-عدم تحرک جسمی و فعالیت بدنی
٥- مصرف زیاد مواد لبنی
٦- مقاومت در دفع مدفوع و سركوب كردن حس دفع كه اغلب به علت مشغله كاری و زندگی ماشینی وعجله در رسیدن به محل كار و غیره انجام میشود.
٧- ترس از دفع مدفوع بعلت درد مثلا در افراد مبتلا به همورویید ( بواسیر )
٨- مصرف ملین بصورت طولانی مدت كه موجب ضعف عضلات جدار روده می شود.
٩- بعضی داروها از جمله ارام بخش ها و داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد فشار خون، انتی اسید های حاوی الومینیوم و كلسیم ، تركیبات اهن و.......
١٠- برخی بیماریهای هورمونی مثل كم كاری تیروئید، دیابت
١١- بعضی بیماریهای عصبی مثل پاركینسون و ام اس.
١٢- اشكالات مادرزادی روده بزرگ
١٣- اشكالات و عدم هماهنگی عضلات كف لگن با عضلات جدار قسمت انتهای روده بزرگ و اسفنكتر مقعد.
١٤- سندروم روده تحریك پذیر
١٥- حاملگی
١٦- سرطان روده بزرگ
بنابراین همانطور كه مشاهده میكنید علل متعددی در ایجاد یبوست دخالت دارند و گاهی در یک فرد ممكن است چند علت دخالت داشته باشد . مثلا بیمار دیابتی كه فشار خون هم دارد و تحرک زیادی ندارد و داروهای مختلف قلبی و فشارخون مصرف میكنی و شبكه های عصبی هم به علت دیابت صدمه دیده و اغلب بعلت محدودیت و رژیم غذایی نامناسب میوه كافی هم مصرف نمی كنند چندین علت منجر به ایجاد یبوست میشود .
صرفنظر از علت یا علل ایجاد یبوست و طول كشیدن ان در طی زمان باعث عوارضی همچون درد شكم، تهوع، نفخ، كاهش اشتها، هموروئید( بواسیر) ، شقاق یا ترک خوردگی مقعد ، خونریزی از مقعد و حتی طبق برخی شواهد عفونت مكرر ادراری و عوارض دیگر میگردد. بنابراین همانطور كه مشاهده می كنید چاره كار برای همه مصرف ملین و مراجعه به عطاری و بلافاصله مصرف برگ سنا و داروهایی كه تصور می كنید چون گیاهی است بی ضرر و بدون عارضه است نمی باشد.
مهم اینكه این داروها ی گیاهی اغلب از قویترین مواد ملین مانند برگ سنا، گل محمدی و..... تهیه میشوند و عطاری محل بدون توجه به علت در همان وهله اول با تجویز آنها رضایت بیمار را بطور كاذب فراهم می كند و در كوتاه مدت بیمار راضی از مصرف این داروها و برطرف شدن ظاهری یبوست و غافل از اینكه در دراز مدت مصرف این داروها موجب تنبلی و شلی بیشتر عضلات جدار روده شده و نیاز به مصرف بیشتر و پاسخ كمتر خواهد شد و بیمارانی را مشاهده می كنیم كه روزانه تا ده قرص ملین گیاهی مصرف می كنند و گاهی ماهی یكبار هم اجابت مزاج ندارند.