بررسی علل کمر درد در میانسالی در انسان

دکتر سید سلمان فاطمی [ متخصص داخلی مغز و اعصاب ]آدرس وب سایت : www.dr-salmanfatemi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول تلفن مطب : 32223328 - 031

بحثی در مورد علل زیاد شدن کمر درد و گردن درد در سن میانسالی در انسان :
کمر انسان ، ساختاری پیچ خورده است . تحدب رو به عقب در ناحیه باسن و سپس تقعر رو به عقب در ناحیه پایین کمر سپس تحدب رو به عقب در ناحیه میانی و بالایی کمر و دوباره تقعر رو به عقب در ناحیه گردن .یک ساختار پیچ و واپیچ که فقط منحصر به این تابها نیست . هنگامی که راه میرویم ، دست سمت راست به جلو میرود و پای سمت چپ هم به جلو و دست و پای مقابل هم با هم حرکت میکنند . در اینجا هم ستون فقرات که متصل به دست و پاست مطابق با حرکت دست و پا ، انحرافی پیدا میکند . مثلا ستون فقرات بالایی همراه با دست راست مختصر به جلو میرود و ستون فقرات پایینی هم همراه با پای چپ مختصر به جلو میگردد .

این هم یک پیچ و تاب دیگر !!
قضیه خیلی پیچیده است .و فقط ستون فقرات با پیچ و تابهای خودش گرفتار نمیشود بلکه باید حدود 5 کیلو بار سنگین یعنی سر و مغز را هم بر خودش بکشد .گاهی شاید آرزو کنیم ، چهار پا باشیم تا هم پیچ و تاب کمرمان کمتر شود و هم مجبور نباشیم حدود 5 کیلو بار سنگین مغز را بر ستون فقرات خود بکشیم . بخصوص آنکه مغز چهار پا وزنش کمتر از وزن مغز ماست !!

پس هم پیچ و تاب سنگین کمر خود را داریم و هم یک هدیه سنگین و پرحجم را بر ستون فقرات خود میکشیم . که این ها را چهار پا مجبور نیست تحمل کند . هم به دلیل چهار پا بودن ، ستون فقراتش صاف است و هم وزن سر و مغزش کمتر است و هم به دلیل چهار پا بودن ، بار این مغز و جمجمه بر ستون فقراتش نیست . چهار پایی که از بر زمین نگریستن خسته شده است و رو به سوی آسمان میکند ، حالا با باری سنگین و پیچ و تابی سخت مواجه شده است . گویا خسته شدن از دنیا ، بار سنگینی را بر دوشش نهاده است که مجبور است ، آن را تحمل کند و تاوان آن را هم بدهد .

ستون فقراتی با این همه پیچ و تاب و بار سنگین چگونه حمایت میشود ؟
دیسک بین مهره ای : یک ساختار فیبروز در اطراف و یک ساختار ژلاتینی غلیظ در وسط که در میان مهره ها قرار دارد و باعث انعطاف حرکت مهره ها میشود
و عضلات: این عضلات دور تا دور ستون فقرات را گرفته اند و مانند تشکی که استخوان سخت روی آن آرام گرفته است ، عمل میکنند .ولی مشخص است که این ساختار حمایتی ، در برابر حرکات دائمی ستون فقران و پیچ و تابهای پی در پی آن و مغز سنگین روی آن تاب مقاومت چندانی ندارد . پس انسان با این بار سنگین و این کمر قناس چه کند ؟

1- سعی کند روی چیزهای نرم راه رود تا فشار بر مهره ها و دیسک بین مهره ای کم شود . امروزه به دلیل بناهای ساختمانی و سنگ و سیمان و آسفالت کف خیابانها ، امکان راه رفتن روی چیزهای نرم کمتر وجود دارد ، پس باید به جای راه رفتن روی چیزهای نرم ، کف پای خودر ا مجهز به چیزی نرم کنیم . و لازم است از کفشهای با کف نرم و چند لایه استفاده کنیم تا فشار بر ستون فقرات کم شود .
2 - سعی کند از افزایش تحدب قسمت بالایی ستون فقرات جلوگیری کند . سعی کند راست راه برود و قوز نکند . و گردن را راست بگیرد . مثلا هنگام کار با کامپیوتر یا مطالعه ، باید سعی کند تکیه به پشتی صندلی بدهد و از خم کردن زیاد کمر اجتناب کند .
3 - عضلات کمر را تقویت کند تا مانند تشکی نرم ، بتواند از دیسک و مهره ها حمایت نماید و بتواند بار سنگین مغز خود را بر دوش بکشد . نمونه نرمشهای تقویتی کمر در سایت تلگرام ، بیان شده است .
4 - گاهی مانند چهار پا و با کمال فروتنی سر را به زیر بیفکند و به جای آنکه بار مغز و سر دایما بر ستون فقراتش باشد ، آن را به جاذبه زمین بسپارد ، نمونه این کار رکوع و سجود است که انسان حین این اعمال ، بار سر را از روی ستون فقرات بر میدارد .
5 - عضلات گردن را با نرمشهای خاص عضلات گردن قوی نگه دارد .
6 - گاهی از طبیعت بیاموزد . دلفین و وال پستانداراني بسیار سنگین هستند که مانند دیگر چهار پايان فرزند خود را شیر میدهند و مانند دیگر چهارپایان با شش تنفس میکنند ولی وقتی دیدند توان کشیدن این وزن سنگین را در برابر جاذبه ندارند خود را به آب انداختند تا آب از وزن آنها در برابر جاذبه بکاهد

انسان هم گاهی مانند آنها خود را به آب بیندازد تا وزن بدنش کم شود و بدون مقابله چندان با جاذبه زمين عضلات خود را با شنا قوی نماید . و در آخر ، وقتی قرار است به دلیل راست راه رفتن و مغز سنگین ، این پیچ و تاب زیاد و بار سنگین را بر کمر خود تحمل کند ، حداقل قدری از مسببان این بار سنگین : یعنی دستان آزاد که مجبور نیست وزن بدنش را تحمل کند و مغز بزرگ خود ، استفاده بهینه نماید .تن به کار با دستانش بدهد و قدر این دستان آزاد را بداند و با مغز خود بیندیشد و نیروی این مغز را به دستان آزادش بدهد ، تا دربرابر این بار سنگین و کمر قناس ، چیزی هم به دست بیاورد . تا شاید در آینده با دستان آزاد و مغز بزرگش ، روشهای بهتری برای جلوگیری از کمر درد ابداع کند .