واژنیسیم نوعی انقباض رفلکسی غیر ارادی عضلات لگن است که با واسطه تا انتهای واقعی یا خیالی برای دخول به واژن پدیدار می شود در اغلب موارد عضلات دیگری از جمله رانها ، شکم ، کفلها و حتی فک ها و دیگر گروه های عضلانی نیز سخت می شوند .این وضعیت بر دو نوع است در نوع ژنرالیزه یا عمدی بیمار قادر به قراردادن هیچ چیز حتی انگشت خود یا تامپون در داخل واژن نیست .در نوع وضعیتی ، بیمار قادر به استفاده از تامپون است و می تواند معاینه لگن را تحمل کند اما قادر به تحمل نزدیکی جنسی نیست .زوج ها معمولا به مدت چند سال و قبل از جستجوی کمک برای حل این مشکل با آن تطابق حاصل می کنند و سپس برای تشکیل خانواده در پی کمک بر می آیند .اغلب هیچ وضعیت آشکاری که زمینه ساز واژینیسم باشد (از قبیل سابقه تجربه ناخوشایند جنسی یا ترما ، سوءاستفاده جنسی یا دردناک بودن اولین معاینه لگن ) وجود ندارد .برخی از مطالعات نشان می دهد که زنان مبتلا به واژینیسم ، نمرات بالاتری از نظر ابتلا به افسردگی ، اضطراب ، هراس اجتماعی کسب میکنند .زنان مبتلا به واژینیسم استعداد بیشتری برای احساس تنفر و بیزاری دارند .زنان مبتلا به طور معمول ترسی شدید از دخول واژینال و تصورات غلط در مورد آناتومی و اندازه واژن خود دارند .
درمان :
1. زوج را تشویق به انواعی از فعالیت های جنسی کنید که در انها هیچ نوع تلاشی برای نزدیکی جنسی صورت نمیگیرد .
2. بیمار باید هر روز چند دقیقه ناحیه تناسلی خود را لمس کند ( تا حد امکان نزدیک به مدخل واژن ) میتواند این کار را هنگامی که در وان حمام قرار دارد یا زمانی که خود را در بستر شل کرده است انجام دهد . در صورتی که زن به صورت روزانه این کار را انجام دهد اضطراب به سرعت کاهش می یابد .
3. بیمار باید تصور کند که قادر است معاینه واژینال محدود را تحمل کند . برای این کار بیمار به روی تختی با زاویه حدود 70 درجه می نشیند و با کمک آینه مدخل واژن را می بیند . لب های ولو را از هم باز میکند و احساس می کند وقایعی که اتفاق می افتند در کنترل او هستند .
4. سپس بیمار را تشویق به لمس واژن و حرکت دادن انگشب به پشت پرده بکارت کرد ه و بعد از آن پزشک این کار را انجام دهد .
5. می توان از واژینال استفاده کرد که در اختیار بیمار قرارداده می شود تا در داخل واژن ببرد و به تدریج قطر آن را افزایش دهد .
6. به همسر خود اجازه دهد که در جا گذاری انیسرت و رد شدن به او کمک کند .
7. و در نهایت بیمار باید تشویق شود که به جای انیسرت آلت تناسلی همسر خود را در واژن قرار دهد . استفاده از لوبریکانت های خارجی در مراحل اولیه تلاش برای دخول آلت تناسلی توصیه میگردد .